معرفی سایت‌های فعال در حوزه فیلم تئاتر/رونق تماشای مجازی تئاتر در عصر تعطیلی تماشاخانه‌ها
- پخش آنلاین تله تئاتر‌ها را باید از موفق‌ترین راهکار‌های عصر کرونایی نمایش کشور برای ممانعت از قطع زنجیره ارتباطی میان تئاتر و مخاطب بدانیم.
شیوع کرونا و تعطیلی طولانی مدت سالن‌های تئاتر در کنار فشار اقتصادی عمیقی که بر جامعه تئاتر داشت، در بحث فرهنگی نیز کور سو امیدی که پس از سال‌ها تلاش برای آشتی مردم و تئاتر ایجاد شده بود از بین برد تا زمزمه‌های ورود تئاتر به سبد خانوار، به یکباره در نطفه خفه شود.
این اقدام در حالی رخ داد که این هنر بی بدلیل می‌توانست با یک برنامه ریزی مناسب و کارشناسی به یکی از اصلی‌ترین ستون‌های اطلاع رسانی، آگاهی بخشی و حتی پرکردن اوقات فراغت در عصر کرونا تبدیل شود. موضوعی که گرچه از دید مسئولان و هنرمندان فرهنگی مغفول نبود و از آغازین روز‌های تعطیلی تئاتر با برگزاری جشنواره‌های آنلاین، فعال سازی فرآیند تئاتر در خانه و تئاتر برای همه، ورود به فضای مجازی و بهره گیری از آن در مسیر فرهنگسازی، آموزش و درآمدزایی، تعامل با صدا و سیما در مسیر تولید تله تئاتر، تغییر کاربری تماشاخانه‌ها و استفاده از آن‌ها برای ساخت فیلم تئاتر و ... تلاش شد تا گام‌های موثری در این مسیر برداشته شود، اما نبود نقشه راه، نبود ایده‌های خلاقانه و قابل دفاع و ... درخشش آن بیشتر در محدوده موفقیت‌های فردی رخ داد.
پخش آنلاین تله تئاتر‌ها را بی تردید باید به عنوان موفق‌ترین راهکار تئاتری این روز‌ها معرفی کرد. اقدامی که گرچه در ابتدای راه است، اما اقبال خوبی از سوی مخاطب داشته است.
در این گزارش تلاش داریم تا به معرفی برخی سایت‌ها که به عنوان جایگزین تماشاخانه ها، پل ارتباطی مردم با تئاتر شده اند می‌پردازیم:
نمایش نت
نمایش نت نخستین تلویزیون اینترنتی تئاتر کشور است که گرچه در سال‌ها گذشته فعالیتش را آغاز کرده بود، اما به طور رسمی از ۱۷ فروردین ماه ۱۳۹۹ در دسترس عموم قرار گرفت. در این طرح سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، پردیس تئاتر تهران را در اختیار تلویزیون اینترنتی نمایش نت قرار داد تا این سامانه تعدادی نمایش را که در فرهنگسرا‌ها در حال اجرا بودند و اجرای آن‌ها در پی جلوگیری از شیوع کرونا ویروس تعطیل شد را به صورت آنلاین نمایش دهد. نمایش «خیمه شب بازی کرونا و مبارک» به کارگردانی حسین ربیعی اولین اثری بود که نمایش نت در ۱۷ فروردین پخش نمود.
آرشیو نمایش نت در حال حاضر حدود ۲۰۰ اثر تئاتری را در ۸ پخش آیینی و سنتی، کمدی، کودک و نوجوان، تراژدی، درام اجتماعی، سیاسی و انتقادی، عاشقانه و رمانتیک و فیزیکال در معرض دید عموم قرار می‌دهد.
نمایش خارجی «همسران سرخوش ویندزور ویلیام شکسپیر» به کارگردانی کریستوفر لاسکومب، «خداحافظی نکن» مسعود طیبی، «مدآ» به نویسندگی اوریپید بن پاور و کارگردان کری کراکلن و «در وقت مقرر» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا کبگانی آخرین آثاری هستند که در آبان ماه در نمایش نت پخش شدند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان تنها مرکز تخصصی کودک و نوجوان، در دوران تعطیلی سالن‌های نمایشی، با همکاری تیوال طرح «نمایش نما» را از ۱۵ مردادماه راه اندازی کرد.
در این طرح که با شعار «هر روز یک تئاتر» فعالیت خود را آغاز کرد، علاقه‌مندان با خرید بلیت از گیشه فروش مجازی نمایش‌ها، در بخش تئاتر سایت کانون پرورش فکری به نشانی th.kpf.ir با یک‌سوم قیمت می‌توانند نمایش‌هایی که در سال‌های گذشته برای آن‌ها تولیدشده است، را ببینند.
در حال حاضر ۳۶ نمایش کودک و نوجوان از جمله پیرمرد و ببر، تو مثل طوطی، خرس آرکانسا، راز گنجور، عقل صورتی، کلوچه دارچینی، کلوچه‌های خدا، کوزه عسل، ماهی، هدیه اسرارآمیز و... در آرشیو نمایش نما قرار دارد و فیلمِ نمایش «کوزه عسل نیست» به نویسندگی و کارگردانی عادل بزدوده آخرین اثری است که در پایگاه اینترنتی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اکران شد.
تیوال
گروه نرم افزاری «انسان» با طراحی و راه اندازی سایت «تیوال» سامانه پیشرفته خرید و تماشای آنلاین آثار ویدیویی، خرید بلیت با انتخاب صندلی، ارایه تخفیف‌های ویژه و... را راه اندازی کرد.
تیوال که بخش عمده فعالیت آن بر فروش بلیط متمرکز بود، همزمان با شیوع کرونا، در تعامل با سازمان‌ها و گروه‌های تئاتری، از ۱۰ اردیبهشت بخش فیلم تئاتر را نیز بر مجموعه فعالیت‌های خود اضافه کرد.
تاکنون تیوال بیش از ۱۰۰ فیلم تئاتر از جمله زمین مقدس ایوب آقاخانی، اپرای عروسک مولوی بهروز غریب پور، پچ پچ‌های پشت خط نبرد اشکان خلیل نژاد، باغ آلبالو اکبر زنجان پور، نورا اثر علیرضا کوشک جلالی، کرونوس علی صفری، سنگ در جیب هایش پارسا پیروز فر و ... را در معرض دید علاقه‌مندان قرار داده است.
فیلیمو
فیلیمو اولین سامانه نمایش درخواستی (VOD) اشتراکی ایرانی و از محصولات شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا (صباایده) است که در بهمن ۱۳۹۳ آغاز به کار کرد.
این سامانه که براساس رتبه‌بندی الکسا چهاردهمین سایت پربازدید ایران است، در ادامه فعالیت‌های خود، فیلم تئاتر را نیز در برنامه قرار داد و در حال حاضر ۸۹ نمایش از جمله شایعات رحمان سیفی آزاد، اعتراف شهاب حسینی، شکلک کیومرث مرادی، خشکسالی و دروغ محمد یعقوبی، بالاخره این زندگی مال کیه اشکان خلیل نژاد و ... را در معرض دید عموم قرار داده است.
کول دانلود
کول دانلود یکی دیگر از سایت‌هایی است که دانلود رایگان فیلم تئاتر را در برنامه قرار داده است.
در آرشیو این سایت حدود ۴۰ فیلم تئاتر از جمله شکلک کیومرث مرادی، خشکسالی و دروغ محمد یعقوبی، هملت رضا گوران، مکبث رضا ثروتی، مرد بالشی محمد یعقوبی، گلن گری گلن راس پارسا پیروز فر، ۲۱ بار مردن در سی روز صابر ابر و ... جهت دانلود قرار دارد.
آپارات
آپارات یکی دیگر از اپلیکیشن‌هایی است که فیلم تئاتر را همواره در دستور کار خود داشت. این سرویس اشتراک ویدیویی که فعالیت خود را با اشتراک رایگان کلیپ‌ها و فیلم‌هایی که مخاطبان بارگذاری می‌کنند از سال ۸۹ آغاز کرد.
در حال حاضر آپارات از جمله سامانه‌هایی است که به صورت رایگان فیلم تئاتر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد.
علی رحیمی