ایران در شرایط توسعه محیط سفید در نقاط دوردست قرار دارد

- دومین گردهمایی مجازی ائمه جمعه سراسر کشور با سخنرانی سعدالله زارعی برگزار شد.

استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد اهمیت انتخابات آمریکا و تأثیر آن در عرصه بین‌المللی گفت: انتخابات آمریکا از این جهت حائز اهمیت است که یک کشور موثر در عرصه بین‌الملل بوده که سر رشته بسیاری از مسائل اقتصادی دنیا در این کشور رقم می‌خورد. طبیعتا جمهوری اسلامی ایران نیز از تأثیرات چنین رخدادی مصون نخواهد بود منتهی کشور‌ها به میزان استقلال سیاسی، شهامت سیاسی، رهبری خردمند، برنامه اساسی و ایده‌های سیاسی برتر از این تأثیرات دورتر هستند و کمتر تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران از فعل و انفعالات داخل جامعه آمریکا به نسبت سایر کشور‌ها تأثیرپذیری واقعی بسیار محدودتری دارد. اما بنا به دلایلی که بر جمهوری اسلامی ایران عارض شده است تأثیرگذاری انتخابات آمریکا بر ایران نیز به مرور افزایش یافته است؛ لذا پیگیری اخبار انتخابات این کشور در جامعه ما به عنوان یک پدیده عمومی مطرح شده است.

زارعی همچنین به موضوع تأثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر مسایل اقتصادی کشور ایران پرداخت و افزود: شاهد تأثیرگذاری انتخابات آمریکا بر مسائلی، چون افزایش قیمت ارز و طلا در کشور هستیم که البته بخشی از این افزایش قیمت‌ها ناشی از جریاناتی است که مرتبط با آمریکا بوده و در داخل مشغول به فعالیت هستند و متاسفانه برنامه‌های آمریکا را عملیاتی می‌کنند چرا که در غیر این صورت تأثیر انتخابات این کشور به این شکل نخواهد بود.

به گفته وی کشور ایران نیازمند ۶۰ میلیارد دلار درآمد ارزی است که با کمتر از ۴۰ میلیارد دلار نیز به راحتی می‌توان کشور را اداره کرد. با وجود ۱۵ کشور در همسایگی ما در صورتیکه ایران در هر کدام از این کشور‌ها به طور میانگین ۴ میلیارد دلار در سال درآمد ارزی ایجاد کند (غیر از درآمد‌های نفتی) می‌توانیم به راحتی به عدد ۶۰ میلیارد دلار درآمد ارزی دست پیدا کنیم. متأسفانه تأثیرات انتخابات آمریکا در ایران حاکی از وجود کسانی در کشور است که در مشکلات اقتصادی در کشور بسیار موثرند.

استاد علوم سیاسی افزود: دو دسته جریان در ایران وجود دارد که یک دسته آن در داخل شبکه اقتصادی کشور نفوذ کرده و با نگاه سوداگرانه و فرصت‌طلبانه منجر به تأثیر و افزایش قیمت کالا‌های اساسی می‌شوند که نمونه آن در بازار خودرو است. دسته‌ای دیگر که ملموس‌ترند عناصری هستند که رابطه مستقیمی با شبکه سیاسی و اطلاعاتی آمریکا دارند و برنامه‌های آمریکا را در داخل عملیاتی می‌کنند و در داخل حکومت نیز نفوذ کردند.

زارعی خاطر نشان کرد: این جریان با ارائه یکسری تحلیل‌های غلط به مسئولین و مدیران کشور باعث اتخاذ تصمیمات نادرست در داخل کشور می‌شوند که بر همین اساس مقام معظم رهبری در چندین نوبت فرمودند که یکی از اصلی‌ترین‌کار‌هایی که دشمن انجام می‌دهد تلاش در جهت تأثیرگذاری بر روی ذهن مسئولین ایرانی است. متاسفانه تصمیمات غلط باعث بروز مشکلاتی اساسی در داخل شده است که از جمله این اقدامات می‌توانیم به تلاش‌های این جریان برای دوری و نا امیدی مردم از انتخابات و مجلس انقلابی اشاره کرد. این عوامل منجر به گره خوردن اقتصاد امریکا با ایران می‌شود به گونه‌ای که منجر به تحلیل و تصورات نادرست برای عموم افراد جامعه خواهد شد.

کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با بیان این‌که در حال حاضر آمریکا با کسری بودجه مواجه است، گفت: این در حالی است که آمریکا با بحران‌های هزینه‌بر دیگری نیز روبرو است که نمونه آن پایگاه‌ها و نیرو‌های نظامی آمریکا است که سالانه بیش از ۱ تریلیون دلار هزینه‌های نظامی این کشور است. درحالی که ایران با حداقل هزینه‌ها به فعالیت می‌پردازد. از دیگر هزینه‌های بالای این کشور می‌توان به بخش محیط ‌زیست اشاره کرد که «بایدن» در طی مناظرات تلویزیونی اعلام کرد که به دلیل آتش‌سوزی‌های گسترده در ایالت‌های مختلف این کشور نیازمند یک تریلیون دلار در جهت اصلاح وضعیت جنگل‌ها و مراتع است.

وی در ادامه به تشریح مسائل داخلی آمریکا پرداخت و با اشاره به مشکلات داخلی این کشور افزود: آمریکا در حوزه بهداشت و درمان در یک وضعیت بحران قرار دارد و هزینه‌های بسیار گزافی در این حوزه صرف کرده و این در حالی است که با صرف چنین هزینه‌هایی قادر به پاسخگویی بیماران در این کشور به ویژه بیماران ناشی از شیوع ویروس کرونا نیست. جامعه آمریکا یک جامعه قطبی شده و بخش بزرگی از این کشور دچار بحران‌های بهداشت و درمان می‌باشد. به گفته «بایدن» آمریکا باید در حوزه سلامتی ۱.۵ تریلیون دلار هزینه کند که شامل زیرساخت‌ها و غیرزیرساخت‌ها خواهد بود. در حال حاضر یک دو پارچه‌گی در این خصوص که آیا دولت آمریکا به وظایفش عمل کرده است یا خیر وجود دارد.

زارعی در ادامه با اشاره به بروز بحران‌های داخلی و خارجی آمریکا عنوان کرد: در حال حاضر آمریکا با تمام کشور‌های پیرامونش دچار درگیری است. این کشور مشکلات فراوانی با همسایگان خود از جمله کانادا و کشور‌های آمریکای لاتین دارد. از سویی دیگر بحران آمریکا با کوبا و ونزوئلا است که این درگیری‌ها باعث بروز اختلافاتی در عرصه بین‌الملل برای این کشور و تضعیف چهره آمریکا شده است.

وی افزود: آمریکا در یک محیط پیرامونی ناهمخانه با خودش به سر می‌برد. کسانی که به تحلیل روابط آمریکا با ایران می‌پردازند این مسائل را تحلیل کنند. یکی از اصولی که ما در دانشگاه آموختیم در ابتدا مسئله ثبات سیاسی و توسعه نفوذ در محیط اول است. کشوری که در محیط اول خودش امنیت و استقلال داشته باشد می‌تواند در دنیا پیشرو باشد، اما وقتی کشوری در دایره اول خودش نتواند همگرایی بین خود و دولت‌های اطرافش ایجاد کند یک وضعیت رو به قهقرایی را تجربه می‌کند.

زارعی گفت: ایران برخلاف آمریکا با همسایگانش دارای یک روابط مثبت است. جمهوری اسلامی ایران با همسایگان خود یا دارای روابط راهبردی یا در رابطه فعال غیرخصومت‌آمیز قرار دارد. ما در شرایط توسعه محیط سفید در شرایط دوردست خودمان هستیم و دارای یک وضعیت رو به گسترش در محیط پیرامونی خود و دنیا قرار داریم.

وی با اشاره به این‌که آمریکا علاوه بر بحران‌های خارجی با بحران‌های داخلی نیز مواجه است، گفت: در داخل آمریکا نیز این کشور با مشکلات فراوانی، چون افزایش نرخ بیکاری، اعتراضات داخلی به ویژه سیاهپوستان آمریکایی و عدم کارایی سیستم بهداشتی این کشور بویژه در مهار و مبارزه با ویروس کرونا مواجه است.

به گفته وی؛ ما نیازمند دولتی هستیم که آگاه باشد و بداند که نمی‌توان با دشمن به راه‌حل قطعی رسید. باید بدانیم که با محیط دور نمی‌توان به توافق مستحکمی رسید و باید با محیط‌های نزدیک‌تر و دوستان کار کرد. با کشور بزرگ نمی‌توان به سادگی روابط اقتصادی برقرار کرد که به نفع ملتی، چون ایران باشد. روابط قوی اقتصادی را باید با کشور‌های کوچک‌تر برقرار کرد. باید آموخته‌هایمان را در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی بازآموزی کنیم و ببینیم چه چیزی مصلحت ماست. تحریم مساوی با انزوا نیست.

زارعی در ادامه در خصوص تأثیراتی که انتخابات آمریکا در منطقه خاورمیانه در پی دارد، گفت: «جو بایدن» در شرایطی رئیس جمهور آمریکا می‌شود که بنا به گفته خودش در مناظرات این کشور به شدت بدهکار و نیازمند سرمایه‌گذاری مجدد برای بازگشت به شرایط دو دهه قبل است. در حال حاضر مسئله اشتغال یکی از معضلات جامعه آمریکا است. آمریکا دوره بایدن آمریکا فرورفته‌تر در مسائل و مشکلات داخلی خودش خواهد بود؛ لذا این موضوع بر تأثیرگذاری این کشور در محیط خارجی خواهد کاست. شرایط اسرائیل نیز در دوره بایدن رو به ضعف و افول خواهد بود و امکان حمایت آمریکا طی دو دهه اخیر با توجه به مصائب داخلیش از اسرائیل کاهش یافته است. 

وی در ادامه بیان کرد: همچنین امکان کمک موثر دولت آمریکا به دولت عربستان نیز کاهش چشمگیری یافته است. از سویی دیگر امکان اثرگذاری این کشور بر تحولات کشورهایی، چون عراق و افغانستان کمتر شده و همچنین امکان‌اثرگذاری آمریکا بر جریانات سیاسی ایران دیگر مانند گذشته نیست.

به گفته این استاد روابط بین‌الملل این موضوعات در بردارنده دو نتیجه اساسی خواهد بود که ایران می‌تواند بر روی شرایط نسبتا با ثبات منطقه‌ای حساب کند و در منطقه هیچ حرکتی به زیان ما نخواهد بود. نکته دیگر اینکه آمریکا دیگر در موضع قدرت قرار ندارد، لذا مذاکره با این دولت تنها خدمت به آن است. مذاکره ایران با این کشور می‌تواند یک دولت بانشاط در واشنگتن را به تصویر بکشد و در نقطه مقابل یک دولت فشل در تهران را به نمایش بگذارد.

وی افزود: آمریکا در شرایطی قرار ندارد که معادله‌ای را به نفع ما ایجاد کند. ما باید بدانیم آمریکا رو به ضعف است و باید با برنامه‌ریزی و تلاش خودمان انتقال قدرت کم آمریکا در منطقه را به خارج را برنامه‌ریزی کنیم و باعث اخراج آمریکا از منطقه شویم و این عامل را به نام انقلاب اسلامی به ثبت برسانیم. این موضوع در توان و نیاز ما است و خواست بسیاری از کشور‌های منطقه نیز می‌باشد. بر اساس نظرسنجی‌های خود دولت آمریکا این کشور در منطقه دارای یک چهره منفور است.

زارعی همچنین در ادامه گردهمایی به پرسش‌های ائمه جمعه شرکت‌کننده در رابطه با مسائل مختلف از جمله انتخابات آینده ریاست جمهوری ایران، مسایل مربوط به ترور سردار شهید سلیمانی و اتفاقات آینده خاورمیانه پاسخ داد.