ضرورت تدوین شیوه‌نامه‌های بومی برای بازتوانی معتادین متجاهر
- "سید مهدی قویدل" معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان در نشست هم‌اندیشی و تبادل نظر پیرامون مراکز ترک اعتیاد، مراقبت‌های پس از خروج و بازتوانی معتادین متجاهر افزود: معمولاً در مبحث اعتیاد بیشتر اقدامات مقابله انجام شده است و طی سال‌های گذشته عدالت کیفری چندان پاسخ مناسبی در کاهش و پیشگیری از این آسیب نبوده است.
وی ادامه داد: در زمینه ترک اعتیاد و بازتوانی معتادین برنامه‌هایی که تاکنون انجام شده به نحو احسن و کاربردی و یا به اصطلاح به صورت چرخه تکمیلی اجرا نشده است به همین جهت شاهد ریزش، لغزش و بازگشت مجدد معتادین هستیم که پذیرفتنی نیست.
این مقام قضایی گفت: در قانون مبارزه با مواد مخدر، آیین نامه و دستورالعمل‌های مرتبط، وظایف دستگاه‌ها درخصوص پیشگیری، ترک اعتیاد و کاهش آسیب‌های آن احصا شده است، ولی آنطور که باید دستگاه‌های دولتی به این مسئله ورود نکرده اند.
وی ادامه داد: نیروی انتظامی، بهزیستی، دانشگاه علوم پزشکی و دستگاه قضایی و تعداد اندکی از دستگاه‌های مرتبط در موضوع جمع آوری و درمان معتادین نقش خود را ایفا کرده اند لکن در مرحله مراقبت پس از درمان به دلیل عدم ورود سایر دستگاه‌های ذیربط با مشکل جدی مواجه هستیم، هرچند که در مواد ۱۵ و ۱۶ اقداماتی انجام می‌شود و نهاد‌های مردمی نیز بعضاً به این مقوله ورود کرده اند، اما نیاز به ورود جدی، علمی، انسجام و همگرایی دارند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان کرمان گفت: دغدغه ما در کارگروه فرهنگی-اجتماعی این است که در بحث بازتوانی معتادین چه کنیم تا اقداماتی علمی و هدفمند و به دور از پراکندگی انجام شود.
وی تصریح کرد: هرچند که قوانین، دستورالعمل مراقبت‌های پس از خروج و سایر دستورالعمل‌ها و آیین نامه‌های مرتبط با اعتیاد و همچنین نظریات متعددی پیرامون درمان آن وجود دارد، اما ضرورت تدوین شیوه‌نامه‌های بومی و مختص استان کرمان احساس می‌شود تا از طریق شیوه نامه استانی وظایف دستگاه‌ها را پس از درمان تدوین و با برنامه ریزی، مدیریت و مداخله موثر، مسیر بازگشت مجدد فرد معتاد به سوی مواد را مسدود کنیم.
قویدل سپس به وضعیت اسف بار و نگران کننده اعتیاد اشاره و تاکید کرد: در چرخه کنونی معتادین متجاهر بار‌ها دستگیر شده و به مراکز ترک اعتیاد فرستاده می‌شوند و علی رغم تحمیل هزینه بسیار سنگین به دولت، اما بلافاصله پس از خروج به چرخه اعتیاد باز می‌گردند، از طرفی مراکز خصوصی هم نیاز به نظارت و راهبری بیشتری دارند و برای توانمندسازی و حمایت‌های پس از خروج در این مراکز هیچ اختیار، توجه و اِشرافی وجود ندارد.
این مقام قضایی بیان کرد: طی سال‌های گذشته طرح بازتوانی معتادین متجاهر در برخی از مراکز استان‌ها به صورت موفق آمیز اجرا شده است که می‌توان از این تجربه در مرکز استان کرمان هم استفاده کرد چراکه این طرح با نیاز سنجی شرایط فرد معتاد و تشویق وی همراه بود.
وی در پایان با بیان اینکه حضور مشاور، روانشناس و مددکار اجتماعی کمک زیادی به روحیه و تسهیل مسیر فرد بهبود یافته می‌کند، گفت: همچنین اعتمادسازی بین خیرین و پذیرش فرد بهبود یافته از سوی اجتماع نیازمند اقدامات مستمر و منسجم است.
یادآوری می‌شود، در این نشست از سوی فعالین در حوزه پیشگیری و ترک اعتیاد مواردی همچون ایجاد مرکز آموزش و مراقبت معتادین، تعیین نقش سازمان‌های مردم نهاد در حوزه اعتیاد، نیازسنجی معتادین و اعلام ترک فعل‌های مسئولین در حوزه اعتیاد، عدم اجرای کامل ماده ۱۶ و استفاده از کمک‌های خیرین بحث و تبادل نظر شد.
همچنین توجه به درمان فرآیندی اعتیاد، آموزش‌های شغلی و مهارت‌های زندگی به بهبودیافتگان، عدم نگاه صرفاً قضایی به مقوله اعتیاد و فرد معتاد، حمایت نهاد‌های دولتی در بازتوانی معتادین، وجود مکان ثابت برای جمع آوری معتادین، الگوسازی شیوه نامه معتادین استان کرمان، انتظام بخشی به فعالان حوزه اعتیاد و پرهیز از موازی کاری و راه اندازی پناهگاه بعد از خروج برای معتادین واجد شرایط از دیگر مباحث مورد بحث در این نشست بود که مقرر شد مستمراً با دعوت از کارشناسان امر مورد پیگیری قرار گیرند.