۶ علامت مثبت برای احیای بورس

- روزنامه همشهری نوشت: ۹۰ روز از آغاز روند نزولی شاخص بورس می‌گذرد. در این مدت شاخص کل بورس تهران بیش از ۴۰ درصد افت کرده و ۳۵۰۰ هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است. با گذشت ۹۰ روز اکنون نشانه‌هایی از احتمال آغاز دوباره روند صعودی بورس ظهور کرده؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد وزن این نشانه‌های مثبت بیشتر از عوامل منفی است و می‌تواند ظرف روز‌های آینده به رشد دوباره شاخص‌های بورس منجر شود. به‌ویژه آنکه اکنون قیمت سهام شرکت‌ها به‌دلیل نزول‌های مداوم برای خرید جذاب‌تر هم شده است.

سیگنال‌های مثبت

بررسی‌ها نشان می‌دهد عواملی، چون افزایش گستره بازارگردانی سهام شرکت‌ها، وعده تزریق منابع مالی جدید، تأکید سیاستگذار پولی بر افزایش نیافتن نرخ سود بانکی، چشم‌انداز صعودی قیمت نفت و مواد خام در جهان، رشد درآمد شرکت‌های بورس و ارائه تعهداتی درباره کاهش نیافتن قیمت واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی (ETF) سیگنال‌های مثبتی است که می‌تواند به رشد شاخص‌های بورس منجر شود.

نخستین بخش از سیگنال‌های شش گانه که می‌تواند به صعود شاخص‌های بورس منجر شود تعیین مهلت جدید سازمان بورس برای بازارگردانی سهام شرکت‌هاست به‌طوری که براساس این مهلت همه شرکت‌های بورس باید تا ۲۵‌ماه جاری عملیات بازارگردانی سهام را آغاز کنند این موضوع می‌تواند بر افزایش طرف تقاضا اثرات مثبتی داشته باشد. سازمان بورس همچنین اواخر هفته قبل سقف اعتبار دهی شرکت‌های کارگزاری به مشتریان را هم تا ۳۵ درصد افزایش داده بود که این موضوع نیز می‌تواند منجربه افزایش تقاضا در بازار سهام شود.

موضوع بعدی اقدام نهاد ناظربرای تزریق منابع مالی جدید به بازار سهام است؛ اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد بخش نخست این منابع از صندوق توسعه ملی در روز چهارشنبه به بازار سهام تزریق شده است. به موازات این دو رویداد سیاستگذار پولی هم اعلام کرده برای افزایش نرخ سود بانکی تصمیمی ندارد و این موضوع می‌تواند خیال سهامداران را راحت کند. عامل چهارم؛ چشم‌انداز صعودی قیمت نفت و مواد خام در جهان است.

برآورد‌ها نشان می‌دهد تحت‌تأثیر کشف واکسن کرونا و پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا به‌زودی حجم تقاضا در بازار‌های جهانی افزایش خواهد یافت و این موضوع به رشد قیمت نفت و مواد خام در جهان منجر خواهد شد که می‌تواند سود شرکت‌های صادر‌کننده بورس را افزایش دهد.

سیگنال پنجمی که احتمالا ظرف روز‌های آینده تأثیر زیادی بر معاملات بازار سهام داشته باشد افزایش میزان سود شرکت‌های بورس است، اطلاعات موجود نشان می‌دهد سود شرکت‌های بورس در ۶‌ماه امسال به ۱۵۶ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال قبل ۱۲۰ درصد رشد نشان می‌دهد. کارشناسان بر این باورند که سود شرکت‌های بورس درادامه سال به رکورد‌های تازه‌ای دست خواهد یافت. افزایش سود شرکت‌های بورس به کاهش نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های بورس و جذاب‌تر شدن قیمت سهام آن‌ها منجر خواهد شد.

عامل ششم؛ پیام‌هایی است که دولت برای حمایت از بازار سهام صادر کرده و می‌تواند به افزایش اعتماد در بورس منجر شود. دولت در تلاش است تا زمینه رشد قیمت واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی را فراهم کند چنان که مهدی سدیدی، عضو هیأت مدیره بورس تهران درباره نحوه بازگشایی نماد صندوق پالایش یکم گفته؛ قرار است حمایت‌های لازم برای رشد قیمت سهام این شرکت انجام شود. به گفته او به‌طور قطع بازگشایی صندوق پالایشی یکم با ضرر نخواهد بود. سیاستگذار تدبیری خواهد کرد که این صندوق با بازده منفی باز نشود.

سیگنال‌های منفی

همگام با این سیگنال‌های مثبت کارشناسان بر این باورند که هنوز هم برخی عوامل منفی به موانعی برای رشد شاخص بورس تبدل شده‌اند که مهم‌ترین آن کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به سیاستگذاری‌هاست. به زعم آن‌ها تغییر در سیاست‌های کلان ازجمله عواملی است که به اعتماد سرمایه‌گذاران خدشه وارد کرده و برای بازگشت دوباره نقدینگی به بازار سهام باید این اعتماد دوباره به بازار سهام باز گردد.

از سوی دیگر بسیاری از سهامداران هم‌اکنون نگران بازگشایی نماد‌های بزرگ مانند شستا و پتروشیمی خلیج‌فارس در بورس هستند که می‌تواند تأثیر زیادی در نزول شاخص‌ها داشته باشد با این حال برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد احتمالا بازگشایی نماد شستا در نهایت به افت شاخص تا سقف ۳۵ هزار واحد منجر خواهد شد.
از طرف دیگر نگرانی‌هایی هم در مورد تداوم رکود اقتصادی وجود دارد که می‌تواند به مانعی دربرابر افزایش درآمد شرکت‌های بورس تبدیل شود. با وجود این مقایسه عوامل مثبت با عوامل منفی نشان می‌دهد احتمالا وزن عوامل مثبت بر شاخص بورس بیشتر است و احتمالا همین عوامل زمینه‌های رشد بورس را در روز‌های آینده فراهم خواهد کرد.

نرخ سود کاهش نمی‌یابد

از میان همه عوامل مؤثر بر نوسان شاخص‌های بورس، نرخ تورم و نرخ بهره تأثیر گذار‌ترین عوامل هستند و حتی افزایش قیمت ارز هم به نوعی تحت‌تأثیر این عوامل است.

در چنین شرایطی و درحالی‌که ظرف روز‌های گذشته نگرانی سهامداران به‌دلیل افزایش نرخ سود اوراق بدهی در بازار بین بانکی افزایش یافته بود تازه‌ترین خبر‌ها حاکی از آن است که احتمال کمی برای افزایش نرخ بهره وجود دارد و احتمالا نرخ ۲۲ درصدی برای فروش اوراق بدهی با توجه به هدف‌گذاری تورمی بانک مرکزی بالاترین نرخ است.

برهمین اساس عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی بحث افزایش نرخ سود بانکی را تکذیب کرد و گفت: بانک مرکزی برنامه‌ای برای افزایش نرخ سود بانکی ندارد.

او در عین حال تأکید کرد: نوسانات بازار سرمایه با کاهش یا افزایش جزئی نرخ سود سپرده‌ها ارتباطی ندارد. سخنان همتی در حالی اعلام می‌شود که مطابق تازه‌ترین اطلاعات در آخرین روز معاملات هفته قبل بانک مرکزی نرخ فروش اوراق بدهی را در بازار بین بانکی به ۲۰ درصد کاهش داده که این موضوع سیگنال مثبتی به بازار سهام صادر کرده و به زعم مدیرعامل فرابورس مهم‌ترین عامل رشد بازار سهام در روز چهارشنبه بوده است.

امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران در این‌باره نوشت: هفته گذشته بانک مرکزی در بازار بدهی فرابورس با سیاستی ثبات‌ساز به خرید صکوک دولت به روش توافق بازخرید (ریپو) اسلامی جمعا ۲۵۰۰میلیاردتومان با متوسط نرخ بازده تا سررسید ۲۰ درصد اقدام کرد.

او ادامه داد: بورس و فرابورس هم سیگنال قوی سیاستگذار پولی را دریافت کرد و به آن واکنش نشان داد و از زمان انجام این معامله، حرکت صعودی بازار را شاهد بودیم. درمعماری بازار‌های مالی، بازار بدهی و بازار سهام همانند ظروف مرتبط عمل می‌کنندو لازم است بانک مرکزی این اقدام شایسته را ادامه دهد.