سایه سنگین کرونا بر اجرای طرح «کاپ»

_ ایسنا نوشت: تهرانی‌ها روزانه حدود ۹۰۰۰ تن زباله تولید می‌کنند که حدود ۴۰ درصدش را پسماند‌های خشک تشکیل می‌دهند و کاهش تولید پسماند و مدیریت این طلای کثیف همواره یکی از دغدغه‌های مدیریت شهری بوده است.

 

یکی از راهکاری مدیریت شهری برای این مهم و هزینه‌های ناشی از آن طرح «کاپ» است که علاوه بر کاهش تولید پسماند تفکیک از مبدا را نیز محقق می‌کند.

 

در این راستا طرح کاپ (کاهش پسماند) به صورت آزمایشی و محدود در برخی ساختمان‌های اداری و شهرک‌های مسکونی چهار منطقه شهرداری یعنی مناطق ۶، ۲۱، ۴ و ۲۲ کلید خورد تا در قالب آن مخازن جداگانه‌ای در ساختمان‌ها برای زباله های‌تر و خشک تعبیه و شهروندان به صورت مجزا پسماند‌های خود مانند شیشه، ظروف پت، پلاستیک و … را در مخازن قرار دهند تا در نهایت نیرو‌های پسماند علاوه بر جمع آوری زباله‌ها از درب منازل در هر شب، هفته‌ای یک یا دو بار نیز در ازای پرداخت هزینه، پسماند‌های خشک را جمع آوری کنند.

 

با اجرای طرح کاپ به تدریج مخازن فعلی زباله حذف و مخازن سه گانه در بازه زمانی سه تا چهار ماه در اکثر ساختمان‌های تجاری، اداری و مسکونی جایگزین می‌شوند. در حقیقت طرح کاپ بخشی از طرح جامع پسماند است که در حال حاضر به صورت پایلوت در حال انجام است و در این راستا قبل از جایگذاری مخازن، درباره هر محله مطالعاتی انجام می‌شود و مخازن تفکیک نسبت به جمعیت پذیری خانوار‌ها در محلات قرار داده می‌شوند.

 

این طرح باید علاوه بر کاهش تولید پسماند، تفکیک را نیز به همراه داشته باشد لذا نیازمند اموزش و اطلاع رسانی دقیق در سطح محلات بود. خیلی زود علاوه بر سه منطقه‌ای که برای اجرای کاپ درنظر گرفته شده بود مناطق دیگری از تهران نیز به صورت داوطلبانه با همکاری شورایاری‌ها تصمیم به اجرای طرح در برخی خیابان‌های اصلی خود گرفتند که منطقه۱۱ جز این مناطق بود.

 

شهرداری منطقه ۱۱ در این راستا با نصب بنر‌هایی، در نهایت مخازن زباله را از معابر خیابان ابوریحان جمع آوری کرد و جای آن‌ها گل کاشته شد. هرچند این اقدام مانع از تجمیع و پخش شدن زباله‌ها بر روی زمین و اطراف محل قبلی مخازن نشده است، زباله‌هایی  که بخاط کرونا بخش عمده‌ای از آن عفونی و بهداشتی هستند، علاوه بر آنکه چهره و منظره شهر را نازیبا می‌کند، از منظر سلامتی نیز مخاطره آمیز است.

 

در همین راستا آرش حسینی میلانی، رییس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با تاکید بر لزوم اجرای طرح کاپ با روش و شیوه تعیین شده گفت: انچه که در منطقه ۱۱ و محدوده خیابان ابوریحان انجام شده اصولا طرح کاپ نیست و پروتکل‌های طرح کاپ رعایت نشده است.

 

وی تاکید کرد: قطعا شورای شهر تهران این موضوع را پیگیری خواهد کرد؛ بی تردید مناطق نمی‌توانند با چنین شیوه‌ای به طرح کاپ ورود پیدا کنند.

 

از سوی دیگر کوروش خرد، معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۱۱ در این باره گفت: طرح کاپ قرار است تا به صورت کلی در شهر تهران اجرا شود، اما چند منطقه برای پایلوت انتخاب شدند که منطقه ۱۱ شهرداری جزو مناطق پایلوت نبود، ولی با توجه به اینکه ارتباط خوبی با نمایندگان مردم در شورایاری‌ها داریم و پایه و اساس اجرای طرح کاپ بر مشارکت مردم استوار است، این پتانسیل در محلات منطقه مشاهده شد که اجرای طرح را در منطقه ۱۱ آغاز کنیم.

 

وی افزود: بر همین اساس با مشورت سازمان مدیریت و پسماند شهرداری تهران ابتدا در سه محله از ۱۷ محله منطقه، کار را شروع کردیم و جلسات توجیهی برگزار و طی آن مشکلات پیشرو مورد بررسی قرار گرفت و موارد مختلفی برای حل مشکلات پیش بینی شد و همه این اقدامات با مشارکت و همراهی شهروندان، پیمانکاران حوزه پسماند‌تر و خشک منطقه، شورایاران، شهرداران نواحی، محیط زیست، مدیران محلات و... انجام شد.

 

وی ادامه داد: طرح کاپ هدفگذاری دارد با اموزش شهروندان بتوانیم شعار قرار دادن زباله‌ها درب منازل در ساعت ۲۱ را که کم رنگ شده بود احیا کند. در خیابان ابوریحان منطقه ۱۱ پس از ابلاغ طرح کاپ در حوزه اموزش و اطلاع رسانی ورود پیدا کردیم و حدود ۲ ماه اموزش دادیم و در محور اصلی و کوچه‌های فرعی با نصب بنر اطلاع رسانی انجام دادیم البته در این راستا از شورایاری و مدیریت محله نیز یاری گرفتیم حتی برای اموزش‌ها به درب منازل مردم رفتیم و نهایتا در این خیابان بخشی از مخازن زباله جمع آوری شد.

 

وی تاکید کرد: در خیابان ابوریحان ۱۲ مخزن جمع اوری شد درحالی که هر مخزن زباله‌های ۹۰ تا ۱۰۰ خانوار در خود جا می‌دهد؛ در بازدیدی که از این محور داشتیم در کنار محل‌هایی که مخازن جمع اوری شده مجموعا به اندازه یک نصف مخزن زباله مشاهده می‌شود که دلیل بازخورد مناسب اطلاع رسانی خوب است و البته طبیعی است که از مجموع خانوار‌های ساکن در این خیابان تعداد ۳۰ تا ۴۰ خانوار همراهی لازم را به هر دلیل نداشته باشند و یا مخالف اجرای طرح باشند و در برابر تغییر مقاومت نشان دهند که نیاز به گفتگو و اطلاع رسانی بیشتر است، ولی از نظر ما اجرای طرح در این محدوده موفق بوده است.

 

معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۱۱ در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه مدت زیادی از جمع اوری مخازن زباله در این خیابان نمی‌گذرد افزود: در حال حاضر شهرداری ناحیه ماموریت دارد در جهت اگاه سازی خانوار‌هایی که رعایت نمی‌کنند اقدام کند. در گذشته دغدغه ما این بود که مخازن در سطح معبر واژگون می‌شود، زباله‌ها پخش می‌شود، مخزن الودگی ایجاد می‌کند، زباله گرد‌ها به سراغ مخازن می‌روند و رنگ امیزی و نگهداشت مخازن و امروز این دغدغه‌ها به این محدود شده که در محل قبلی مخازن تعدادی زباله گذاشته شده که شناسایی و اگاهی این خانوار‌ها نیز کار سختی نیست.

 

وی افزود: از سوی دیگر برای شهروندان جای نگرانی وجود ندارد چرا که قرار نیست این طرح گسترده شود و به ناگهان تمامی مخازن محلات جمع اوری شوند تا زمانی که این طرح به طور کامل در خیابان ابوریحان اجرایی نشود و مزیت‌ها و معایب ان احصا نشود به سراغ خیابان و محدوده دیگری نخواهیم رفت که شهروندان نگران ایجاد بی نظمی باشند. قطعا با اجرای صحیح طرح شما در طول روز خیابان ابوریحان را تمیز مشاهده خواهید کرد و دیگر اثری از جانوران موذی و فعالیت زباله گرد‌ها مشاهده نخواهد شد.

 

وی تاکید کرد: قطعا در شرایطی که شهروندان در هر ساعتی از شبانه روز زباله‌های خود را در مخازن تخلیه می‌کردند و زباله گرد‌ها برای مواد بازیافتی مخازن زیر و رو می‌کردند احتمال انتقال بیماری و شیوع ویروس بیشتر بود، اما در حال حاضر تعداد محدودی که زباله‌ها را خارج از ساعت ۹ شب در کنار محل قبلی مخازن قرار می‌دهند علاوه بر اینکه با تردید و ترس از نگاه سایر شهروندان این کار انجام می‌دهند احتمال انتشار الودگی کمتر از گذشته است و مداوم این زباله‌ها نیز توسط شهرداری جمع اوری می‌شود و این مشکل نیز با اطلاع رسانی بیشتر و بهتر قابل حل است.

 

وی ادامه داد: در برخی نقاط اجرای طرح ما مخازن به همراه زیر مخزنی و به طور کلی جمع اوری کردیم، اما در خیابان ابوریحان زیر مخزنی‌ها تبدیل به گلدان شده است شاید همین موضوع باعث شده که برخی شهروندان هنوز تصور کنند زباله را می‌توانند در کنار این محل قرار دهند؛ در محل‌هایی که مخازن به طور کامل جمع اوری شده اند این مشکل کمتر است، اما به هر روی مزیت‌های اجرای این طرح از معایب ان بیشتر است و در مقابل دو ماه اطلاع رسانی بازخورد خوبی داشته ایم.

 

در روزگاری که کرونا روز‌های سیاهی را برای کشور رقم زده است و مسوولان برای مقابله با این ویروس مرگبار روزانه محدودیت‌ها و برنامه‌های جدیدی را طرح و اجرا می‌کند، انتظار می‌رود در اجرای طرح‌های شهری از جمله طرح کاپ که مستقیم با زیست و زندگی شهروندان در ارتباط است، پروتکل‌های سخت‌گیرانه‌تر با زمانبندی دقیق‌تر پیش‌بینی و اجرا شود، زیرا در غیر اینصورت می‌توانند برای سلامت شهروندان مخاطره آمیز باشد.