سهام رشدی و سهام ارزشی در بورس به چه معناست؟

- باشگاه خبرنگاران نوشت: سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه‌ای از آموزش‌ها را فرا بگیرند. این روز‌ها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

سهام ارزشی

سهام ارزشی، سهامی که قیمت آن نسبت به مواردی مانند جریانات نقدی، بازدهی، سود نقدی یا ارزش دفتری پایین‌تر از میانگین آن‌ها در بازه زمانی مشخص است، به عبارت دیگر می‌توان گفت که این سهام در بازار قیمت پایین‌تری نسبت به ارزش ذاتی خود دارند.

برای تعیین این ارزش ذاتی، از روش‌های ارزشیابی مختلفی استفاده می‌شود که بر اساس متغیر‌های بنیادی است.

همچنین نکنته حائز اهمیت در این بخش اینکه برای تشخیص سهام ارزشی می‌توان به نسبت p/e سهم توجه کرد و در صورتی که سهم دارای p/e کمی باشد یا کمتر از ارزش دفتری خود معامله شوند آن را می‌توان جزو سهام‌های ارزشی دانست.

سرمایه گذاران برای انتخاب سهام ارزشی، به ارزش روز این سهام توجه می‌کنند و انتظار رشد چشمگیری از سهم ندارند به گونه‌ای که این سهام نسبت به سهام رشدی از حاشیه اطمینان بیشتری برخوردار هستند.

سهام ارزشی مربوط به شرکت‌هایی است که از نظر سودآوری مطلوب هستند، اما هنوز بازار به ارزش واقعی آن‌ها پی نبرده بنابراین سرمایه گذاران به امید این که در آینده ارزش واقعی این سهام کشف شود و قیمت آن‌ها افزایش یابد در آن‌ها سرمایه گذاری می‌کنند.

معیار‌های بنیادی مانند بازدهی، سود نقدی، ارزش دفتری و سایر معیار‌های سهام ارزشی در مقایسه با معیار‌های مشابه در سایر سهام کمتر بوده و با قیمت‌هایی ارزان‌تر معامله می‌شود.

ویژگی‌های سهام ارزشی

برای شناسایی شرکت‌های دارای سهام ارزشی، عوامل متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم.

۱- سهام ارزشی دارای بازدهی، سود نقدی، ارزش دفتری یا دیگر متغیر‌های اقتصادی، کمتر از سایر سهام هم صنعت خود هستند، به عبارت دیگر با بررسی متغیر‌هایی مانند p/e، این سهام‌ها ارزان به حساب می‌آیند.

۲- سهام ارزشی، شرکت‌هایی هستند که از نظر بنیادی وضعیت مطلوبی دارند، اما بازار، قیمت آن‌ها را از ارزش ذاتی خود پایین‌تر نگه داشته.

۳- نسبت قیمت به سود یا p/e سهام ارزشی پایین.

۴- نسبت سود تقسیمی به قیمت یا d/p سهام ارزشی بالا.

۵- همچنین در سهام ارزشی، نسبت فروش به قیمت سهم یا s/p و نسبت ارزش دفتری دارایی‌ها به ارزش بازار یا b/p، بالا است.

سهام رشدی

سهام رشدی را می‌توان گفت برعکس سهام ارزشی است به گونه‌ای که قیمتش نسبت به جریانات نقدی، بازده و همچنین سود نقدی و یا ارزش دفتری بیشتری معامله می‌شود. به عبارت دیگر سهام رشدی سهامی هستند که قیمتی بالا نسبت به جریانات درآمدی و سود نقدی خود دارند یا این که بیش از ارزش ذاتی خود، قیمت‌گذاری شده‌اند. به دلیل این که این سهام در دوره‌ای رشدی بیشتر از میانگین داشته‌اند، بازار انتظار دارد که هم اکنون نیز این سهام، رشدی سریع‌تر از میانگین خود داشته باشند؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود که درآمد شرکت‌هایی که سهام رشدی دارند، نسبت به میانگین بازار بیشتر بوده و عملکرد بهتری نیز در بازار داشته باشند.

سهام رشدی بیشتر برای شرکت‌هایی است که هنوز به مرحله بلوغ خود نرسیدند و اغلب سود نقدی پرداخت نمی‌کنند؛ زیرا سود شرکت را مجدد در پروژه‌های سرمایه گذاری خود، قرار می‌دهند. به همین دلیل فرصت‌های مناسبی برای سرمایه گذاری هستند و سرمایه گذاران آن‌ها از رشد‌های آینده این نوع شرکت‌ها منتفع می‌شوند. این شرکت‌ها قابلیت بالایی در رشد دارند و میزان رشد آن‌ها به طور معمول از حد متوسط فراتر است. اندازه گیری رشد شرکت‌ها با متغیر‌هایی مانند افزایش میزان فروش و سود انجام می‌شود؛ بنابراین سرمایه گذاران سهام رشدی از افزایش سود و قیمت سهم شرکت، بازدهی کسب می‌کنند.

ویژگی‌های سهام رشدی

با توجه به تعریف سهام رشدی، متوجه شدیم که این سهام‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند به گونه‌ای که برای تشخیص سهام رشدی از سایر سهام باید به موارد زیر در رابطه با این سهام دقت کرد.

۱- سهام رشدی هم از نظر تاریخی و بر اساس سوابق عملکرد گذشته خود و هم از نظر آینده و بر اساس پیش‌بینی‌ها، دارای رشد بالایی هستند. در واقع این سهام بر اساس گذشته خود، انتظار رشد بالایی در آینده دارند.

۲- قیمت‌های پیش‌بینی شده توسط تحلیلگران برای سهام رشدی بسیار بالا است. این سهام نسبت به سایر سهام دارای رشد چندین برابری هستند.

۳- وضعیت سودآوری سهام رشدی می‌تواند وضعیت آینده آن‌ها را نشان دهد. توجه به سود سالانه قبل از مالیات، فروش، eps و … باید عملکرد بسیار بهتری را نسبت به دیگر سهام و صنعت نشان دهد، به طوری که باید انتظار ارقامی بسیار بالا در حاشیه سود سهام شرکت‌های رشدی نسبت به صنعت خود داشت.

۴- بررسی میزان بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE یکی دیگر از متغیر‌هایی است که برای تشخیص سهام رشدی باید در نظر گرفته شود.

نسبت قیمت به درآمد

همان طور که توضیح دادیم یکی از متغیر‌هایی که برای تشخیص نوع سهام ارزشی یا رشدی کاربرد دارد، نسبت قیمت به درآمد یا p/e به حساب می‌آید به گونه‌ای که این نسبت همچنین یکی از متغیر‌های مهم در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها است.

نسبت p/e از تقسیم قیمت سهم بر سود یا درآمد سالانه سهم به دست می‌آید. به عبارت دیگر این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه گذار چه مدت زمانی باید منتظر باشد تا اصل سرمایه خود را از سرمایه گذاری در شرکت به دست آورد.

سهام رشدی یا سهام ارزشی؟

انتخاب بین دارایی‌های مالی، اوراق بهادار و سهام همواره یکی از دغدغه‌های سرمایه گذاران است. این که در دوره‌های زمانی مختلف، با توجه به ریسک و بازدهی‌های مورد انتظار کدام یک انتخاب شود، در میزان سود کسب شده بسیار اهمیت دارد. با توجه به توضیحاتی که عنوان کردیم، سهام‌های ارزشی دارای ریسک سرمایه گذاری بسیار کمتری به نسبت به سهام‌های رشدی دارند.

سهامداران سهام ارزشی انتظار رشد چشمگیر یا تغییرات بالا از این سهام ندارندبه گونه‌ای که این سهامداران سهام ارزشی را در زمانی که قیمت پایینی دارند به امید این که در آینده، به قیمت واقعی خود برسد، خریداری می‌کنند؛ بنابراین سرمایه گذاران با توجه به تحمل و پذیرش ریسک خود می‌توانند بین سهام ارزشی و سهام رشدی انتخاب کنند. همچنین می‌توان برای متنوع سازی سبد سرمایه گذاری و مدیریت ریسک، درصدی از هر دو نوع سهام را در پرتفوی سرمایه گذاری نگه داشت تا نتایج بهتری نصیب سرمایه گذاران شود.

زمان مناسب برای سرمایه گذاری در سهام رشدی معمولا زمانی است که بازار وضع مطلوبی دارد و اقتصاد رو به بهبود است و یا این که ارزیابی قیمت سهام معقولانه صورت می‌گیرد. در این زمان، سودآوری شرکت‌ها در حال افزایش است. اما در مقابل، زمانی که بازار در رکود به سر می‌برد و یا ارزیابی منطقی از قیمت سهام وجود ندارد، سرمایه گذاری در سهام ارزشی معقول است؛ بنابراین با توجه به این که در برهه‌های زمانی مختلف، بازار با نوسان مواجه می‌شود و دوره‌های رشد و رکود دارد، میزان سرمایه گذاری در سهام ارزشی و رشدی تغییر یابد. تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری (پرتفوی سرمایه گذاری) در این جا نیز اهمیت پیدا می‌کند.