چرا نباید متادون در داروخانه‌ها توزیع شود؟
- چندی پیش محمد شانه ساز رییس سازمان غذا و دارو از توزیع «متادون» در داروخانه‌ها خبر داد.
به گفته وی از نظر قانونی هر دارویی که در کشور تایید شده و در فهرست دارویی کشور باشد باید در داروخانه عرضه شود و به اعتقاد این پزشک، متادون هم یک داروست که باید در داروخانه عرضه شود.
همچنین رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه دستورالعمل توزیع متادون در داروخانه‌های متتخب تدوین شده و قرار است این دارو در داروخانه‌های منتخب نیز توزیع شود، گفت: زمینه توزیع متادون در داروخانه‌ها فراهم شده و اگر پزشکان و کادر درمان این دارو را برای افراد و بیماران مبتلا به اعتیاد تجویز کنند، زمینه توزیع آن در داروخانه‌ها فراهم است.
اما پزشکان و کارشناسان حوزه اعتیاد و درمان آن، نظر دیگری درباره توزیع متادون در داروخانه‌ها دارند.
به گفته این پزشکان، ما باید از توزیع ترامادول در داروخانه عبری می‌گرفتیم، زیرا این مسئله علاوه بر افزایش قیمت این دارو، باعث اعتیاد بیشتر به آن شد. به طوریکه عده‌ای هم به مواد مخدر معتادند و هم به ترامادول.
۷ دلیل برای اینکه متادون نباید در داروخانه‌ها توزیع شود
سعید صفاتیان یکی از متخصصان این حوزه است که سال هاست عمر خود را در برای ترک معتادان صرف کرده است، او که پیش از معاون پیشین درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز بوده است، در گفت‌وگو با میزان گفت: توزیع متادون از طریق مراکز درمانی یا داروخانه ها، سه چهارسالی است که مطرح است.
وی افزود: در دنیا، این دارو از طریق مراکز درمانی توزیع می‌شود و این گفته که از داروخانه‌ها توزیع می‌شود، صحیح نیست، زیرا متادون به همراه یک بسته پزشکی که شامل ویزیت و مشاوره روانشناسی می‌شود، در اختیار معتادان در حال ترک قرار می‌گیرد.
این کارشناس حوزه اعتیاد ادامه داد: از آنجایی که متادون عوارض بسیاری مانند تشنج دارد، توصیه می‌شود بیمار هنگام مصرف علی الخصوص برای دفعه اول، با حضور پزشک این کار را انجام دهد تا در صورت بروز هرگونه مشکل جسمی، پزشک به داد بیمار برسد؛ بنابراین با توزیع متادون در داروخانه ها، این امر محقق نمی‌شود.
صفاتیان اظهار کرد: همچنین میزان مصرف متادون باید توسط پزشک تعیین شود، اما اگر فرد خودش این دارو را تهیه کند، ممکن است میزان بیشتری مصرف کرده و اُوِردوز کند.
معاون اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: با توزیع متادو در داروخانه ها، یک سیکل ترددی برای معتادان ایجاد می‌شود. به اینصورت که فرد به پزشک مراجعه کرده و پس دریافت نسخه باید برای تهیه دارو به داروخانه مراجعه کند. همچنین ممکن است میزان مصرف مورد نظر که توسط پزشک تایید شه، در داروخانه موجود نباشد و مصرف کننده دوباره باید به پزشک برای دریافت نسخه جدید مراجعه کند. این رفت و آمد‌های اضافی به سیستم ترک اعتیاد ضربه می‌زند.
وی افزود: طبق بند ۵۷ سیاست‌های کلی نظام که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، دولت موظف است هر پنج سال یک بار، ۲۵ درصد از اعتیاد کشور را کاهش دهد.
این کارشناس حوزه اعتیاد ادامه داد: این کاهش اعتیاد به این معناست که دولت باید تعداد معتادان بیشتری را درمان کند، اما با این کاری ایزمان غذا و دارو قصد انجامش را دارد، معتادان از روند درمانی خارج می‌شوند که این مسئله خلاف قانون است.
صفاتیان با اشاره به عدم وجود اسم داروخانه‌ها در قوانین اظهار کرد: همچنین در ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر، تعریف دقیقی از مراکز درمان اعتیاد ذکر شده و آئیین نامه‌هایی برای هر مرحله از نگهداری تا درمان و پس درمان معتادان توسط قوه قضاییه ایجاد شده است و هیچ اسمی از داروخانه‌ها در میان نیست، بنابراین نمی‌شود چیزی به قانون اضافه کرد.
وی درباره اثر تحریم‌ها به عرصه درمان اعتیاد گفت: متادون از طریق دانشگاه‌های علوم پزشکی به دست مراکز ترک اعتیاد می‌رسد. دانشگاه‌های علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت و در واقع متعلق به بخش دولتی هستند.
معاون اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با مطرح کردن پرسشی، بیان کرد: بر اساس آمار، توزیع متادون، سالانه سود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیارد تومانی برای این بخش دولتی به همراه دارد و سوال اینجاست در این شرایط بحران اقتصادی چرا باید این سود به داروخانه‌ها که بخش خصوصی و آزاد هستند، اختصاص یابد؟
طرح توزیع ترامادول در داروخانه موفق نبود
دکتر صفاتیان با اشاره به تجربه قبلی از توزیع ترامادول در داروخانه گفت: بیش از هفت سال است که توزیع ترامادول در داروخانه‌ها صورت می‌گیرد.
وی افزود: سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت بر توزیع تنها با نسخه تاکید بسیاری داشتند، اما شاهد هستیم در حال حاضر حتی عطاری‌ها هم ترامدول دارند و با قیمت بالایی بدون نسخه به فروش می‌رسانند.
این کارشناس حوزه اعتیاد با اشاره به اینکه میزان مسمومیت با این دارو در کشور افزایش یافته است، اظهار کرد: متاسفانه مصرف کنندگان موادمخدر، علاوه بر نوع مخدر مصرفی خود، ترامادول هم مصرف می‌کنند.
وی بیان کرد: بر اساس تجربه که از توزیع ترامادول در داروخانه‌ها داشتمی، در مجموع به نظر من به به نظر بسیاری از کارشناسان این حوزه، توزیع متادون در داروخانه‌ها نباید انجام شود.
معاون اسبق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در حال حاضر رییس جمهور دستور پیگیری این مسئله را صادر کرده و امیدواریم این امر محقق نشود و سیکل موجود حفظ شود.
مصرف متادون هزینه دارد؟
صفاتیان با اشاره به هزینه‌های درمان اعتیاد با متادون گفت: بر اساس مصوبات دولتی، هر ساله مراکز ترک اعتیاد مبلغ مشخصی را از بیماران دریافت می‌کنند. به عنوان مثال درمان با متادون ماهیانه ۱۲۵ هزار تومان هزینه دارد که ۱۵ هزارتومان آن برای دارو و مابقی برای هزینه ویزیت پزشک و ویزیت روانشناس دریافت می‌شود.