مناقشه قره باغ و راه حل درگیری نزاع جمهوری آذربایجان و ارمنستان
– در مناقشه قره باغ بحث حمایت ایران از یکی از طرفین درگیری مطرح نیست.
ایران در اختلافاتی که میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره باغ وجود دارد، همواره سعی کرده تا بی طرف باشد.
موضوع اصلی در مناقشه قره باغ حقی است که یکی از طرف‌های درگیر محق آن است.
مسئله منطقه قره باغ یک موضوع است و مسئله اشغال بخش‌هایی از خاک جمهوری آذربایجان موضوعی دیگر.
جمهوری ارمنستان سال‌ها پیش یعنی در اوایل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در جنگی که با جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره باغ به راه انداخت بخش‌هایی از حاک این جمهوری تازه استقلال یافته را اشغال کرد.
اشغال خاک جمهوری آذربایجان از سوی ارمنستان همچنان ادامه دارد و این کشور به اشغال خود پایان نمی‌دهد.
این حق جمهوری آذربایجان است که برای باز پس گیری سرزمین خود از ابزار‌های گوناگون برای رفع اشغال استفاده کند.
جنگ میان دو کشور تاکنون نتوانسته مناقشه میان ایروان و باکو را حل و فصل کند.
نتیجه این جنگ‌ها در طول ۳۰ سال گذشته تاکنون، کشته شدن هزاران نفر از مردم دو کشور و باقی ماندن ویرانی‌هایی است که هزینه‌های زیادی را بر دو کشور ضعیف منطقه قفقاز وارد کرده است.
این دو کشور اکنون با طرح ایران برای حل مناقشه قره باغ روبرو هستند.
تصمیم گیرنده ایروان و باکو هستند؛ مقامات این دو کشور باید بدون توجه به فشار‌های خارجی یا توجه به حمایت‌هایی که در این جنگ از آنها می‌شود، راه مسالمت آمیز گفتوگو را برگزینند و به ۳۰ سال مناقشه خود پایان بدهند.
ارمنستان باید مناطق اشغال شده از خاک جمهوری آذربایجان را بازگرداند و اگر دست به چنین کاری نزند، نمی‌توان امیدی به حل اختلافات میان این دو کشور داشت.
حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، روز ۱۳ آبان ماه در باره جنگ اخیر میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان با تأکید بر اینکه این موضوع حادثه‌ای تلخ و تهدید کننده امنیت منطقه است، گفتند «این درگیری نظامی باید هرچه زودتر تمام شود؛ البته همه سرزمین‌های جمهوری آذربایجان که به وسیله ارمنستان تصرف شده باید آزاد شود و به آذربایجان برگردد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای لزوم حفظ امنیت ارامنه در این سرزمین‌ها و رعایت مرز‌های بین‌المللی از جانب دو طرف را نیز مورد تأکید قرار دادند و افزودند «تروریست‌هایی که براساس گزارش‌های قابل اطمینان وارد منطقه شده‌اند، نباید به هیچ‌وجه نزدیک مرز ایران شوند و اگر آنها نزدیک مرز شوند، قطعاً برخورد قاطع خواهد شد.»
موضع رهبر انقلاب درباره جنگ میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، موضع سیاست خارجی جموری اسلامی را تعیین می‌کند.
از سوی دیگر ایشان به حفظ امنیت ارامنه در این منطقه تأکید می‌کنند.
ارامنه همواره از سوی ترکیه تهدید شده‌اند و این تهدیدات است که باعث عمیق‌تر شدن اختلافات میان ایروان و باکو است.
اما نکته مهم دیگر در سخنان رهبر انقلاب در باره حضور نیرو‌های تروریستی در منطقه است.
همانگونه که ایشان در سخنانشان اشاره کردند بر اساس گزارش‌های قابل اطمینان، نیرو‌های تروریستی که به گفته مقامات روسیه بیش از ۲۰۰۰ نفر هستند، وارد منطقه شدند.
ایران هم از طریق وزارت خارجه و هم از سوی فرماندهان نیرو‌های مسلح هشدار‌های لازم را به طرفین داده است که اگر نیرو‌های تروریستی نزدیک مرز‌های ایران دیده شوند و یا کوچکترین تعرضی داشته باشند با واکنش تند و قاطع روبرو خواهند شد.
قدر مسلم عواملی در منطقه و فرامنطقه وجود دارند که اجازه نمی‌دهند مناقشه قره باغ پایان یابد بلکه خواهان تشدید و گسترش جنگ هستند.
دوطرف نزاع باید به سیاست ایران نگاه کنند و آن را دقیق بررسی کنند آنگاه خواهند دید که سیاست جمهوری اسلامی برای آنها مفیدتر خواهد بود.