وضعیت شهر زیر زمینی تهران تا ۲۰ سال آینده

- روزنامه همشهری نوشت: روز دوشنبه ۱۰۰ دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس نو به ناوگان همگانی شهر تهران اضافه شدند تا سرانجام پس از ۱۰ سال، این بخش کمی جان بگیرد. البته که این تعداد نسبت به ۳۵۰۰ دستگاه اتوبوسی که پایتخت نیاز دارد تا هم شهروندان راحت‌تر در شهر تردد کنند و هم آسمان از دست آلاینده‌ها نفس بکشد، چندان زیاد نیست، اما می‌تواند نقطه شروعی در توسعه حمل‌ونقل عمومی تهران به‌حساب آید.

این در حالی است که قطار توسعه مترو هم با منابع مالی حاصل از اوراق مشارکت، نیرو گرفته و می‌توان امیدوار بود که از یکسو تا پایان سال دستکم ۱۲ ایستگاه جدید به بهره‌برداری برسند و از سوی دیگر در سال‌های آینده، اقدامات گسترده‌تری در خطوط ۶، ۹، ۷ و ۱۰ رخ دهد. در این بین، امروز با ورود دستگاه حفار مکانیزه (تی‌بی‌ام) به میدان اصلی شهرری، عملیات حفاری آخرین بخش پروژه توسعه جنوبی خط ۶ مترو نیز آغاز می‌شود تا از مسیری ۲۰ ساله پیش‌روی مترو، گامی دیگر برداشته شود.

ناگفته پیداست که درصورتی مترو می‌تواند به نقطه مطلوب هدف‌گذاری شده برسد که در این مسیر ۲۰ ساله، دولت‌ها همراهی لازم را داشته باشند؛ برخلاف آنچه طی سال‌های اخیر صورت گرفته و مدیریت شهری اغلب با دست خالی، مترو را توسعه داده و واگن‌هایش را تامین کرده است.

مهمترین اقدامات طی ۳ سال گذشته

۳۲ کیلومتر مسیر و ۱۷ ایستگاه به شبکه مترو افزوده شده است.
۷ ورودی جدید در ایستگاه‌هایی از قبیل استاد معین، میدان شهدای دروازه شمیران و مهدیه ساخته شده است.
۵۰ سامانه مرتبط با تکمیل هواکش‌های میانی تونل، آسانسور‌ها و پله‌های برقی در خطوط مختلف به بهره‌برداری رسیده‌اند.
۱۳۳ واگن به ناوگان حمل‌ونقل ریلی مترو اضافه شده است.

یک‌سال بعد

۱۲ ایستگاه در خطوط ۳، ۶ و ۷ تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد.
۱۲ ایستگاه در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسند.
قرارداد ساخت ۱۰۴ دستگاه واگن با شرکت واگن‌سازی تهران نیز در دست انعقاد است.
تا پایان دهه فجر نمونه نخستین قطار ملی به خطوط مترو وارد می‌شود.
احداث فاز نخست پایانه اکباتان در خط ۴ به‌عنوان نخستین پایانه زیرزمینی متروی کشور در برنامه سال‌جاری شرکت مترو قرار دارد.
عملیات ساخت پایانه ۵۰ هکتاری آزادگان در خط ۳ مترو در آبان ماه امسال اجرایی می‌شود و فاز نخست با تامین منابع مالی در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد.
عملیات حفاری مکانیزه توسعه جنوبی خط ۶ تا پایان سال انجام می‌شود.

۲۰ سال بعد

طبق مصوبه جامع حمل‌ونقل ریلی تهران، متروی پایتخت دارای برنامه ۲۰ ساله برای توسعه است.
طبق طرح جامع، مجموع طول خطوط مترو باید به ۵۰۴ کیلومتر برسد که در واقع خطوط ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱
به‌طول ۱۵۲ کیلومتر به‌همراه ۲ خط اکسپرس به خطوط ۵۴ کیلومتر تا افق ۱۴۲۰ باید احداث شود.
طرح جامع حمل‌ونقل ریلی با هدف دسترسی شهروندان تهرانی به ایستگاه‌های مترو و وسایل شبکه حمل‌ونقل عمومی با طی مسیری حداکثر ۸۰۰ متر از درب منزل است.
در طرح جامع ریلی ۴ خط جدید و ۲ خط اکسپرس، توسعه بخش شرقی خط ۴، توسعه بخش شمال غربی خط ۷ و توسعه بخش جنوبی خط ۶ در دستور کار قرار گرفته است.
خط ۱۰ مترو باید به‌طول ۴۳ کیلومتر و با ۳۵ ایستگاه و به‌عنوان شمالی‌ترین خط در ۵ فاز تکمیل می‌شود.
مطالعه برای ساخت خطوط ۸، ۹ و ۱۱ نیز یکی از اولویت‌های اجرایی بعدی مترو برای ایجاد شبکه‌ای فراگیر است.