در زیر پوست شهر کرونا زده تهران چه می‌گذرد؟

- این استیصال و پا در هوا ماندن نه مردم را می‌گذارد که به درستی درباره نوع مراودات اجتماعی و آمد و شد روزانه در فضا‌های عمومی تصمیمی بگیرند و نه به مسوولان مجال می‌دهد تا به برنامه مشخصی برای مقابله با کرونا و اداره صحیح امور جامعه برسند.

بازار شایعه و حرف‌های درگوشی و خبر‌های نگران کننده درباره وضع بهداشت و بیماری و مرگ مبتلایان هم که لحظه به لحظه درحال بالا گرفتن است. انگار این روز‌ها تردید و دودلی و دلهره خود ویروس مزمنی است همپا و همکار ویروس کووید ۱۹ برای از پا درآوردن همه ما اهالی این جامعه پربحران آسیب دیده. البته در انبوه این دلهره‌ها و سردرگمی‌ها در یک چیز نمی‌توان کمترین تردیدی داشت: اینکه کلانشهری مانند تهران با ازدیاد جمعیت شناور و حجم بالای رفت و آمدهایش بر اوج قله شیوع کرونا در کشورمان نشسته است.

سفر‌های درون شهری چه با خودروی شخصی و چه با وسایل حمل و نقل عمومی در این شهر آنقدر پرشمار و پرتعداد هست که گویی تهران خود کشوری است جدا و خودبسنده و البته درحال خودکشی. در این وضع و حال چه باید کرد برای فرونشاندن موج آتشخیز این ویروس کرونا که بی مهابا گریبان گیر شهر و آدم هایش شده؟

مجتبی شاکری عضو سابق شورای اسلامی پایتخت در گفت‌وگو با میزان اشکال اصلی را در ضعف اجرایی می‌بیند: من تصور می‌کنم که بحث‌های بسیاری در ستاد مقابله با کرونا انجام شده و مسوولان نسبت به عواقب رعایت نشدن فاصله گذاری‌های اجتماعی مطالب بسیاری گفته اند و حتی با تاخیر تصمیم‌هایی را هم اعلام کرده اند. اما بحث مهمتر اجرای این تصمیم هاست و اینکه چطور این تصمیم‌ها در جامعه اجرا شود تا به نتیجه برسد.

شاکری شاهد مثالش را برای آنچه در زیر پوست شهر می‌گذرد بیشتر از صدا و سیما می‌آورد: حتی گزارش‌هایی که در رسانه ملی پخش می‌شود نشان می‌دهد که تصمیم‌ها به اجرا در نمی‌آید و تخلف صورت می‌گیرد و لذا رشد رو به جلوی آمار‌ها همچنان ادامه دارد.

دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی البته انذار هم می‌دهد که مشکل تهران فقط بیماری کرونا نیست: با توجه به اینکه در تهران ظرف و مظروف نسبتشان تعریف نشده است تهران گنجایش چنین جمعیتی را ندارد و این البته غیر از مشکل کروناست که پدیده جدیدی محسوب می‌شود. قبل از این هم ما سونامی سکته و سرطان را برای آلودگی هوای تهران داشتیم. یعنی حتی اگر کرونا هم نبود برای کشته‌های سونامی سکته و سرطان ناشی از آلودگی هوا باید یک تصمیم جدی گرفته می‌شد. ولی آن تصمیم که با این پیشامد بیماری کرونا به نوعی مغفول واقع شد مشکلات را مضاعف کرده است و در حال حاضر برای بهبود وضعیت چشم انداز قابل انتظاری وجود ندارد.

عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران نا به سامانی‌ها در سیستم تصمیم گیری کشور را به اختلاف نظر مسوولان هم مرتبط می‌بیند: در همان هفته‌های اول شیوع کرونا وزیر بهداشت مساله قرنطینه را مطرح کرد. اما ظاهرا اختلاف نظری که بین رییس جمهور و وزیر بهداشت وجود داشت باعث شد تا این تصمیم معطل باقی بماند. اخباری بود که موفقیت چین برای مهار کرونا ناشی از همین قرنطینه خانگی بود و حتی به نوعی عمل کردند که در خانه‌ها را مسدود می‌کردند تا افراد در خانه هایشان بمانند. ولی اختلاف نظر‌ها در کشور ما باعث شد تا قرنطینه اعمال نشود. با سرچ کردن واژه قرنطینه در مرورگر‌های اینترنتی خواهیم دید از زمان اعلام وضعیت کرونا در ایران بار‌ها از زبان ستاد مبارزه با کرونا بحث قرنطینه مطرح شده، اما رئیس جمهور مشغول نصیحت کردن مردم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده است. برای همین در این مدت زندگی مردم بین نصیحت شنیدن و تصمیم قاطع معلق بوده است. همین حالا هم که چند هفته است بحث بستن مسیر‌های خروج از تهران مطرح شده در رسانه ملی دیدیم جاده‌ها مملو از خودرو بوده که این ثابت می‌کند تصمیم قاطع با نصیحت و پیام اخلاقی دادن سازگار نیست.

 

محدودیت‌ پنجاه درصدی کرونایی کافی نیست

وقتی از شاکری درباره هزینه‌های احتمالی تعطیلی حمل و نقل عمومی تهران می‌پرسیم باز بدبینی اش را پنهان نمی‌کند: من این برنامه‌ها را کارساز نمی‌دانم. اگر حمل و نقل عمومی تعطیل شود، اما افراد بتوانند از خانه هایشان با خودرو شخصی آمد و شد کنند و نظارتی بر اجرای مصوبه نباشد در این صورت اتفاق خاصی نیفتاده است. فقط بار نقلیه عمومی را منتقل کرده ایم به نقلیه‌های شخصی و جمعیت شناور بودن خودش را از دست نداده و شیوع بیماری همچنان ادامه خواهد داشت.

برای عضو سابق شورای اسلامی شهر تهران در همچنان بر همان پاشنه می‌چرخد و مشکل اصلی در نا به سامانی دستگاه اجرایی کشور است. اما به این امید که شاید گشایشی رخ دهد مشفقانه و خیرخواهانه توصیه هایش را طرح می‌کند: مجموعه تصمیم گیری‌ها باید با هم یک بسته کارآمدی را تشکیل بدهد که آن تصمیم مورد قبول قرار بگیرد. وقتی مقام معظم رهبری درباره رسیدگی به این امور و بحث بیمه بیکاری و مساله تامین معیشت کسانی که درواقع دچار ابتلا و آسیب می‌شوند تذکر‌هایی می‌دهند مسوولان ما باید برای تحقق این موارد قاطعانه و همه جانبه عمل کنند. هیات دولت باید جلسات خودش را به دلیل اهمیت موضوع پیوسته و روزانه و لحظه‌ای مثل قرارگاه جنگی در دوران دفاع مقدس برگزار کند و لحظه به لحظه مترصد این باشند که تصمیم بگیرند و به اجرا بگذارند.

برای دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی البته نگرانی اصلی به مشکلات معیشتی شهروندان کمتر برخوردار باز می‌گردد که اگر تدبیری برای حل کمبودهایشان نباشد دوگانگی‌ها بلای جان جامعه خواهد شد: کسانی که مشاغلشان آسیب می‌بیند و دچار خسارت می‌شوند باید تعیین تکلیف شوند و تصمیم گیری‌ها فقط روی کاغذ نباشد. باید تکلیف بیکاران و افراد خسارت دیده هم معلوم شود. یا وضع بانک‌هایی که قسط‌های عقب افتاده دارند و شرایط مستاجرانی که قسطشان عقب می‌افتد و ده‌ها مساله دیگری که وجود دارد. اگر مسوولان مسایل مختلف ناشی از پدیده کرونا را یکجا و در قالب یک بسته حل نکنند جامعه دچار دوگانگی خواهد شد. از یک طرف فشار برای اینکه مردم در قرنطینه خانگی بمانند و از طرف دیگر شهروندان ما که نمی‌توانند برای رفع مشکلات و تامین معیشتشان تلاش نکنند و شاهد از بین رفتن خودشان باشند؛ بنابراین تامین معیشت و نیاز‌های مردم در کنار مساله رعایت پروتکل‌های بهداشتی باید با هم و در قالب یک بسته تصمیم گیری واحد انجام شود.