علل سوءتغذیه شیرخواران در سال اول زندگی چیست؟

- بنا بر اعلام پایگاه خبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جلال الدین میرزای رزاز درباره تغذیه در دوران نوزادی گفت: تغذیه صحیح نوزاد موجب رشد بهتر او شده و اختلال در تغذیه کودک می‌تواند به رشد جسمی و روحی کودک صدمه بزند. والدین باید بدانند که کودکانشان به چه مواد غذایی نیاز دارند و چگونه باید نوزاد را تغذیه و برنامه تغذیه نوزاد را با افزایش تغییر دهند.

وی افزود: به طور کلی توصیه می‌شود در این دوران شیر مادر به مدت ۶ ماه به طور انحصاری به نوزاد داده شود و تغذیه با شیر مادر تا دو سال ادامه یابد. روش‌های نامناسب تغذیه دوران شیرخوارگی از علل مستقیم و عمده سوء تغذیه در طول سال اول زندگی است که زمینه ساز مرگ کودکان زیر پنج سال و همچنین ابتلا کودکان به بیماری‌های عفونی و تشدید آن‌ها می‌شود.

سرپرست انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور به تغذیه نوزادان در ۶ ماه اول تولد اشاره کرد و گفت: توجه برای تامین تغذیه مناسب شیرخواران و کودکان باید قبل از بارداری با تامین تغذیه سالم و مراقبت مناسب شروع شود و مراقبت‌های ضروری برای بارداری سالم، زایمان ایمن و حمایت‌های پس از زایمان جهت شروع به موقع و تداوم تغذیه با شیر مادر، در ۶ ماه اول به عنوان روش بی نظیر تغذیه و پرورش شیرخواران انجام شود.

رزاز با بیان اینکه تغذیه نوزاد در این دوران محدود به شیر مادر یا شیرخشک است، اظهارکرد: تغذیه با شیر مادر باید براساس تقاضای کودک تنظیم شود. مادران نباید ساعت شیردهی برای نوزاد را زمان بندی کنند. به اصطلاح رایج هر زمانی که نوزاد «نق زد وگریه کرد» باید مورد شیردهی قرار بگیرد. زمانی که نوزاد ملچ و ملوچ می‌کند و سرش را به سمت مقابل می‌چرخاند و لباس‌های خودش را به دهان می‌گیرد، مشخص می‌شود که احساس گرسنگی دارد و هر زمان که کودک از شیر مادر سیر شود، سینه‌ی مادر را رها می‌کند و سرش را به سمت مقابل می‌چرخاند و به احتمال زیاد پس از سیر شدن می‌خوابد.

وی گفت: شیر مادر در بهترین شرایط حدود ۴ تا ۶ ساعت در دمای اتاق می‌ماند و فاسد نمی‌شود. شیر مادر در دمای یخچال حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت بدون فساد باقی می‌ماند. مصرف سیر و پیاز طعم شیر مادر ر تغییر می‌دهد؛ بنابراین مصرف این مواد غذایی باید محدود شود. در دوران شیردهی به مادران توصیه می‌کنیم که با پرهیز از موادی مانند نوشابه‌ها و آبمیوه‌های پاکتی و ... طعم شیر خود را ارتقا دهند.

رییس انجمن تغذیه ایران با بیان اینکه برای معرفی مواد غذایی جامد تا زمانی که نوزاد حداقل چهار ماهه و ترجیحا ۶ ماهه نشده، تلاش نکنید. چون که معده نوزاد تا قبل از چهار ماهگی نمی‌تواند هیچ ماده غذایی دیگری به جز شیر مادر یا شیرخشک را تحمل کند. به علاوه، چون گنجایش معده شیرخوار کم است و کلیه‌ها تکامل پیدا نکرده است.
رزاز افزود: مصرف غذای تکمیلی زودتر از موعد می‌تواند مانع از مصرف شیر مادر به میزان کافی شود و احتمال بروز حساسیت و آلرژی نیز در کودکان بیشتر می‌شود.

وی با بیان اینکه در اواخر ماه چهارم، برخی کودکان ممکن است نشانه‌هایی از آمادگی برای خوردن مواد جامد را نشان دهند، تصریح کرد: برخی از شاخص‌ها عبارتند از این که نوزاد می‌تواند سر خود را از جلوی دهان به عقب دهان ببرد. باید به این نکته توجه داشت باشید که شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی کودک کفایت کامل تغذیه‌ای کودک را دارد و نیاز نیست در تغذیه کودک تا این سن از غذای کمکی استفاده کرد. تنها با تشخیص پزشک و متخصص تغذیه و در صورت رشد ناکافی نوزاد شیرخوار می‌توان از شیرخشک و تغذیه کمکی استفاده کرد.

سرپرست انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور گفت: بعد از مشاهده نشانه‌های آمادگی و پس از مشورت با پزشک اطفال، برای خوردن غذای کمکی می‌توانید با لعاب برنج و فرنی شروع کنید.