عادی انگاری مردم خوب نیست، اما عادی انگاری مسئولان بسیار بدتر است
- بنا بر اعلام خبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سعید نمکی در نشست مشترک وزیر بهداشت به همراه معاونین و مدیران ارشد وزارت بهداشت با اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با موضوع بررسی وضعیت بیماری کووید ۱۹ در کشور که در مجلس برگزار شد، گفت: در اواخر دسامبر یا دی ماه سال گذشته متوجه شدیم که در چین، بیماری ویروسی جدیدی پیدا شده که مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده و همان روز‌های اول، معاونین وزارت بهداشت را صدا کردم و گفتم که یک موجود جدیدی پا به عرصه خلقت گذاشته که با آنچه تا به امروز می‌دیدیم، متفاوت است و نباید این موضوع را ساده بگیرید.
وی افزود: به دلیل شناخت نسبی که دارم، کرونا را یک موجود جدید و عجیب دیدم و فکر کردم که باید با شیوه‌ای خاص برنامه ریزی کرد که در سیاه چاله‌ای گرفتار نشویم. آن زمان چند اقدام را سریعا انجام دادیم از جمله لغو پرواز‌های مستقیم ایران و چین، نصب گیت کنترل با اسکنر حرارتی در مبادی ورودی و خروجی کشور، تهیه و تدوین پروتکل‌های درمانی و طراحی کیت آزمایشگاهی.
در بهمن ماه تخت‌های بیمارستانی کافی در کشور را در نظر گرفته بودیم
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: در انستیتو پاستور و مجموعه دانشکده بهداشت شروع به طراحی کیت‌های تشخیص کرونا کردیم. آن زمان فقط این دو مرکز به عنوان آزمایشگاه تشخیص کرونا فعال بودند و ۵۷ دانشجوی ایرانی در ووهان را به کشور آوردیم و در قرنطینه نگه داشتیم و با کیت‌های ساخت داخلی، آنها را آزمایش کردیم و در بهمن ماه، دکتر جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت را به تمامی دانشگاه‌ها فرستادیم تا تخت بیمارستانی مورد نیاز را در نظر بگیرند.
نمکی افزود: قبل از طوفان بیماری، دو هزار تخت ICU را ایجاد و شروع به تولید تجهیزات مورد نیاز کشور از جمله دستگاه ونتیلاتور کردیم و در نهایت اولین طوفان بیماری به ایران رسید و در آخرین روز بهمن ماه، در قم گزارش دو مورد از بیماری به ما اعلام و سریعا اطلاع رسانی کردیم.
شبهه برخی افراد در مورد زمان ورود ویروس به کشور
وی افزود: برخی ممکن است برای تخریب چهره جمهوری اسلامی ایران بگویند که موج آنفلوآنزا در آذرماه در کشور، مواردی از کووید ۱۹ بوده و با این کار، مستند برای دشمنان ما فراهم می‌کنند که منشا این بیماری، چین نبوده بلکه ایران بوده است، اما تمام مواردی که برای آنفلوآنزا تست گرفته بودیم را یکبار دیگر آزمایش کردیم و فقط سه مورد از تشخیص‌های آنفلوآنزا که از ۲۳ بهمن ماه به بعد بود، کرونا داشتند و تمام مستندات آن نیز موجود است و قبل از ۲۳ بهمن ماه حتی یک مورد مثبت از کرونا در کشور وجود نداشت.
منشا گرفتاری در گیلان از قم نبود
وزیر بهداشت یادآور شد: بعد از قم به تدریج استان‌های دیگر نیز درگیر این بیماری شدند، اما منشا گرفتاری در استان گیلان، از استان قم نبود که تک به تک ردیابی کرده ایم و مستندات آن را داریم. بلافاصله اقدامات درمانی را در شکل گسترده دنبال کردیم و خوشبختانه در اولین روزها، وادادگی نداشتیم، اما قبل از اینکه طوفان بیماری به آمریکا و اروپا برسد، رسانه‌های بیگانه خیلی علیه ایران تبلیغات منفی کردند که در ایران مدیریت بیماری وجود ندارد، اما وقتی طوفان به آن کشور‌ها رسید و بیماران شان پشت در بیمارستانها و در پارک‌ها آواره شدند، دنیا متوجه شد که ایران در اوج تحریم چه کار عظیمی انجام داد.
در روز‌های اول کرونا در کشور به هر دری زدیم تا ماسک و لوازم حفاظت فردی تهیه کنیم، اما نشد
نمکی گفت: یکی از گرفتاری‌های ما در روز‌های اول، کمبود ماسک و لوازم حفاظت فردی برای نیرو‌های بهداشتی و درمانی بود البته مقداری از این وسایل را با ممنوعیت صادرات آنها در کشور، ذخیره کرده بودیم، اما کافی نبود و برای تامین این وسایل در خارج از کشور، به هر دری زدیم و شب‌های زیادی تا صبح منتظر بودیم که محموله‌های ماسک و لوازم حفاظت فردی به کشور برسد، اما آمریکایی‌ها و اسراییلی‌ها در فرودگاه‌های مختلف از جمله در عمان، اجازه پرواز به سوی ایران را نمی‌دادند و حرف‌هایی که می‌زنند که دارو و تجهیزات پزشکی مشمول تحریم نیست، کاملا کذب است.
توفیقات ایران در مبارزه با کرونا
وی افزود: خوشبختانه در طول دو ماه در کشور توانستیم میزان مرگ و میر بیماران را به کمتر از یک پنجم و میزان تخت‌های اشغال شده را به یک پنجم برسانیم و موارد مرگ روزانه به کمتر از ۴۰ مورد رسید و با استفاده‌ای که از ساختار قدرتمند نظام شبکه بهداشتی و درمانی کردیم و نیز با کمک سامانه ۴۰۳۰ در کشور توانستیم حدود ۷۸ میلیون نفر در فاز اول و حدود ۴۰ میلیون در فاز دوم را با همکاری ۳۵۰ هزار اکیپ بسیجی غربالگری کنیم و بار بیمارستانی را با این اقدام و البته ایجاد یک هزار و ۲۰۰ مرکز ۱۶ ساعته و ۱۶۰ آزمایشگاه تشخیصی در ۴۵ روز و افزایش تعداد آزمایشات از یک هزار و ۲۰۰ مورد به بیش از ۲۵ هزار مورد، به شدت کاهش دادیم و بیماران را در مراحل اول شناسایی و افرادی که با آنها در تماس بودند را کنترل کردیم.
قیمت هر کیت در روز‌های اول کرونا چقدر بود؟
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: روز‌های اول مجبور بودیم کیت PCR را وارد کنیم و هر کیت برای ما حدود ۱۲ دلار هزینه داشت و تعدادی نیز از سوی سازمان جهانی بهداشت و کشور‌های دیگر به ایران اهدا شد که البته برخی از کیت‌های اهدایی که با محبت هم ارسال شده بود، کیفیت چندانی نداشت و مجبور بودیم برخی از آنها را کنار بگذاریم. انجام هر تست PCR برای ما حداقل ۲۵۰ هزار تومان هزینه دارد و انجام روزانه ۲۵ هزار تست، حدود ۶ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان برای کشور هزینه داشت و این در شرایط بسیار سخت اقتصادی کشور بود.
تا امروز حدود ۵۰ درصد از یک میلیارد یورو را دریافت کرده ایم
نمکی ادامه داد: روزی که به وزارت بهداشت آمدم، معوقات کارانه پرستاران حدود ۱۸ تا ۲۴ ماه بود که به طور متوسط به حدود ۸ ماه رساندیم و نیرو‌های بهداشتی و درمانی در این ایام، سختی‌های زیادی را تحمل کردند و از محل یک میلیارد یورویی که مقام معظم رهبری برای مقابله با کرونا موافقت کردند و رییس جمهور نیز دستور داده که تا ۸/۸/۹۹ با ما تسویه کنند، اما تا امروز حدود ۵۰ درصد از آن را دریافت کرده ایم و می‌دانیم که امسال، سخت‌ترین سال اقتصادی دولت‌ها در بعد از انقلاب اسلامی است.
بزرگترین علت کامیابی ایران در مبارزه با کرونا، حمایت‌های بی بدیل مقام معظم رهبری بود
وی تاکید کرد: یکی از بزرگترین علل کامیابی‌ها و موفقیت ایران در مبارزه با کرونا، حمایت‌های بی بدیل مقام معظم رهبری بود و ایشان در هدایت، رعایت و حمایت، کم نگذاشتند و در بین رهبران سیاسی، اجتماعی و مذهبی جهان کسی را نمی‌شناسم که به اندازه مقام معظم رهبری، پروتکل‌ها را رعایت کرده باشند. ایشان هدایت‌های بی نظیری داشتند. زمانی می‌خواستیم حرم آقا امام رضا (ع) را به روی مردم ببندیم یا نماز جمعه و مساجد را تعطیل کنیم که از نظر عاطفی، روحی، اعتقادی و اجرایی کار ساده‌ای نبود و اگر حمایت‌ها و هدایت‌های ایشان نبود، یکی از این اقدامات، امکان پذیر نبود.
وزیر بهداشت با اشاره به حمایت‌های رهبر معظم انقلاب از نیرو‌های بهداشتی و درمانی، گفت: ایشان بار‌ها و بار‌ها محبت کردند در اوج خستگی از نیرو‌های بهداشتی و درمانی حمایت کردند و اگر بخواهم بزرگترین علت توفیق ایران را بگویم، حمایت‌های بی بدیل مقام معظم رهبری و در رتبه‌های بعدی همکاری سایر نهاد‌ها و ارگانها، نیرو‌های مسلح، مردم و رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما بود.
عادی انگاری مردم خوب نیست، اما عادی انگاری مسئولان بسیار بدتر است
نمکی تصریح کرد: دو علت اصلی ناکامی برای مقابله با کرونا از نظر بنده وجود داشت؛ یکی عادی انگاری و ساده انگاری نسبت به این بیماری بود که لطمات زیادی به ما زد. به محض اینکه در فروردین و اردیبهشت به پایین‌ترین رقم مرگ و میر روزانه رسیدیم، ناگهان همه تصور کردند که کرونا تمام شده است همان زمان نامه‌ای نوشتم و تاکید کردم که عادی انگاری بیماری توسط مردم خوب نیست، ولی عادی انگاری توسط مسئولان، بسیار بدتر است و برخی تصور کردند که کرونا و نقش محوری وزارت بهداشت تمام شده و باید به سایر بخش‌ها بپردازیم.
وی یادآور شد: بنده اولین وزیر بهداشت در جهان هستم که همکارانم را در اوج گرفتاری جمع کردم که برای بازگشایی مشاغل و عدم تعطیلی صنعت و حمایت از اقتصاد کشور، پروتکل بنویسید. آن زمان یک هزار و ۴۰۰ پروتکل نوشتیم تا اقتصاد کشور را در زمان تحریم، روی پا نگه داریم. دکه داری که تمام زندگی اش با این دکه می‌چرخد را نمی‌توانستیم تا ابد تعطیل کنیم و برای تمام مشاغل پروتکل نوشتیم و تاوان آن را هم ما پرداخت کردیم.
در همه جای دنیا اقتصاد از سلامت حمایت می‌کند، اما در ایران برعکس شد
وزیر بهداشت تصریح کرد: نوشتن پروتکل‌ها به این معنی نیست که دیگر هیچ فردی بیمار نمی‌شود و به مردم هم اعلام کردیم ما در کنار شما هستیم. در همه جای دنیا معمولا اقتصاد در شرایط اپیدمی بیماری‌ها از حوزه سلامت حمایت می‌کند، اما در ایران ما از اقتصاد کشور حمایت کردیم، اما برخی‌ها تصور کردند که کرونا تمام شده و عادی پنداری و عادی انگاری در تمامی عرصه‌ها به ما آسیب‌های زیادی زد.
نمکی گفت: دومین اتفاقی که به نظر بنده موجب ناکامی ما شد، تزریق ناکافی منابع در حوزه سلامت و وزارت بهداشت بود. طرح بیماریابی گسترده با استفاده از ظرفیت تست زیاد و ده‌ها طرح دیگر، در ماه‌های گذشته هم وجود داشت و مطرح شده بود، اما به دلیل کمبود منابع، اجرای آنها به مشکل خورد و به سراغ افراد با علائم و افراد نزدیک با آنها رفتیم. کمبود منابع به ما لطمه قابل توجهی زد و موجب شرمساری ما در مقابل نیرو‌های خدوم بهداشتی و درمانی شد.
یکی از مهمترین توصیه‌های رهبر معظم انقلاب، نقش محوری وزارت بهداشت بود
وی با اشاره به جلسه اخیر ستاد ملی کرونا که با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: ایشان توصیه‌های زیادی کردند که یکی از مهمترین آنها، نقش محوری وزارت بهداشت در شرایط کنونی و دوم حل و فصل مشکلات اقتصادی این بخش بود و ایشان فرمودند به همان میزانی که اولویت بخش سلامت بر اقتصاد و امنیت در شرایط کنونی اپیدمی کرونا واجب است، پرداخت منابع مورد نیاز برای مقابله با این بیماری نیز واجب است.
امروز نیازمند ایستادگی بر رعایت پروتکل‌ها هستیم
وزیر بهداشت تصریح کرد: الان وارد مرحله جدیدی شده ایم که در این مرحله غیر از تامین منابع، نیازمند ایستادگی بر رعایت پروتکل‌ها هستیم. در وزارت بهداشت عاملی برای اجرای پروتکل‌ها نداریم و فقط مامور اعلام پروتکل‌ها هستیم نه مامور اقدام. اگر یک نفر از نیرو‌های ما در بیمارستانها مورد هجمه قرار بگیرد باید از نیروی انتظامی و سایر مراجع کمک بگیریم.
نمکی افزود: برای نظارت بیشتر مردمی بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی، QR Code را تعریف کردیم، اما اگر فردی که بیمار است و به او گفته ایم باید در منزل بمانی، از منزل خارج شد نمی‌توانیم او را کنترل کنیم بلکه دستگاه اجرایی دیگری باید فرد بیمار را به خانه بفرستد و حتی او را جریمه کند. ماه‌ها برای استفاده همگانی و جریمه عدم استفاده از ماسک، چانه زنی کردیم و اگر این اقدام عملی نشود، مردم باور نمی‌کنند که باید موضوع بیماری را جدی بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب فرمودند که باید قرارگاهی برای اجرایی شدن دستورالعمل ها، تشکیل شود و اگر نتوانیم برای اجرایی شدن دستورالعمل ها، اقدام گسترده ملی کنیم، کار ما ابتر می‌ماند و وزارت بهداشت فقط به عنوان نهادی که پروتکل می‌نویسد و ابلاغ می‌کند، نقش غیر محوری خواهد داشت.
در وزارت بهداشت بی برنامگی نداریم
وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: منحنی ابتلا و مرگ و میر بیماران امروز قابل مقایسه با روز‌های نخست شیوع ویروس در کشور نیست و اگر آن شرایط ادامه پیدا می‌کرد، ممکن بود امروز مرگ و میر بیش از یک هزار نفر در روز را تجربه می‌کردیم و برای کاهش موارد مرگ و میر در کشور، برنامه‌های مفصلی داریم. بی برنامگی در وزارت بهداشت نداریم. بنده هر روز و شب تا ساعات ابتدایی صبح، روند بیماری در کشور را مطالعه و رصد می‌کنم.
نمکی گفت: به این نتیجه رسیدیم که بزرگترین عامل نجات بخش بیماران کووید ۱۹ در بیمارستانها، تامین اکسیژن مورد نیاز آنها است و نمی‌دانید که چه شب‌ها را صبح کردیم تا اکسیژن مورد نیاز بیمارستان‌های مختلف کشور از جمله در سنندج، نیشابور، قروه و مریوان و... تامین شود.
به دنبال مجوز استخدام ۳۰ هزار نفر دیگر در وزارت بهداشت هستیم
وی یادآور شد: حتما برای تامین نیرو‌های بهداشتی و درمانی مورد نیاز برنامه مفصل و جدی داریم، اما اولویت استخدام و جذب نیرو هم با نیرو‌های شرکتی و قراردادی است و مقام معظم رهبری نیز تاکید کردند که باید نیروی مورد نیاز وزارت بهداشت استخدام شود. علاوه بر ۲۲ هزار نیرویی که استخدام می‌کنیم، به دنبال مجوز استخدام ۳۰ هزار نفر دیگر هستیم.
وزیر بهداشت تصریح کرد: از زمان شیوع کرونا، هر دارویی مانند رمدسیویر و فاویپراویر که در دنیا گفتند برای این بیماری موثر است را در کشور تامین و پس از مدت بسیار کوتاهی آن را در داخل، تولید کردیم تا مردم تصور نکنند که دارویی را از آنها دریغ کرده ایم.
نمکی در خصوص برخی اظهارات که گفته می‌شود مردم ایران موش آزمایشگاهی برای آزمایش دارو‌های جدید کرونا هستند، گفت: مطالعه‌ای توسط سازمان جهانی بهداشت ساماندهی شده بود که دارو‌هایی مانند رمدسیویر و فاویپراویر در بیماران بستری کووید ۱۹ تاثیر دارد یا خیر و جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری فعال و با مشارکت بالا در این مطالعه حضور دارد و به جهان پاسخ به روز دادیم که برداشت ما و کمیته علمی ایران از تاثیر این دارو در بیمارستانها چگونه بوده است.
موش آزمایشگاهی هیچ کشوری نیستیم
وی افزود: امروز جلسه واکسن داشتیم و مدت‌ها است که به ما می‌گویند که واکسنی که در چین یا فلان کشور ساخته شده بر روی مردم ایران نیز تست شود که گفتیم ما موش آزمایشگاهی نیستیم. اگر چین و سایر کشور‌های سازنده واکسن با ایران قرارداد بستند که این فاز را مقدمه فاز تولید بعدی قبول داریم، اجازه واکسیناسیون آن را در کشور می‌دهیم و یک قرارداد سه جانبه در مورد مطالعه اولیه، تولید و توزیع واکسن در کشور را قبول داریم، چون موش آزمایشگاهی هیچ کشوری نیستیم و غرور ملی ما اجازه چنین کاری را نمی‌دهد و امکان ندارد تا زمانی که در وزارت بهداشت هستم، اجازه چنین حقارتی به ملت ایران بدهم.
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: امروز در جلسه واکسن گفتم که برای ساخت واکسن قطعا باید به توانمندی‌های داخلی توجه کنیم، چون اقدامات زیادی در این زمینه در کشور انجام شده چرا باید از یک کشور خارجی که سازمان جهانی بهداشت گفته، واکسنی که هنوز مورد تایید هم نیست را بخریم؟ شرکت‌های دانش بنیان افتخارات بزرگی در کشور رقم زده اند و در این زمینه هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
شهدای مدافع سلامت، شهدای بی توجهی به پروتکل‌ها هستند
نمکی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: باید همه متوجه مظلومیت و تلاش‌های بی حد نیرو‌های بهداشتی و درمانی و خجالت بنده از شهید مدافع سلامت باشند. شهدای مدافع سلامت، شهدای کرونا نیستند بلکه شهدای بی توجهی به پروتکل‌هایی هستند که ماه‌ها است ابلاغ کرده ایم. ما یک هزار و ۴۰۰ پروتکل نوشتیم، اما ۱۴ درصد آن رعایت می‌شود.
نخواهم گذاشت زحمات نیرو‌های بهداشتی و درمانی پایمال مباحث سیاسی شود
وی افزود: دکتر جان بابایی حتی یک روز هم در کنار خانواده خود نبوده از خراسان می‌آید به خوزستان می‌رود و از این استان به آن استان. به او می‌گویم حداقل استراحت کن. مدتی آب یکی از مناطق کشور قطع شد دیدید که چه اتفاقات و بلوایی رخ داد، اما چه کسی بخاطر کرونا به خیابان آمد و اعتراض کرد؟ نیرو‌های وزارت بهداشت در اوج تنهایی، بی کسی، غربت، بی پولی و تحریم برای کشور افتخار آفریدند و نخواهم گذاشت زحمت آنها پایمال مباحث سیاسی شود و فردی برای جمع کردن فالوئر، به آنها بی احترامی کند.
نمکی در پایان گفت: خوشبختانه در کشور ما علاوه بر درمان کووید ۱۹، توجه جدی به مباحث بهداشتی شده و افت واکسیناسیون در کشور ما در این شرایط حدود سه درصد بوده در حالیکه متوسط آن در منطقه ۳۳ درصد بوده و مراقبت از زنان باردار توسط سامانه‌ای پیگیری می‌شود، اما اشکال ما این است که خیلی حرف نمی‌زنیم و نمی‌گوییم که چه اقداماتی انجام می‌دهیم.
گفتنی است در این نشست علاوه بر قرائت گزارش دیوان محاسبات کل کشور توسط مهندس بذرپاش، جمعی از نمایندگان به بیان نقطه نظرات و کمبود‌های امکانات در مناطق حوزه انتخابیه خود پرداختند.