نگاهی به اقدامات دستگاه قضایی در استان‌های مختلف برای رفع تصرفات از اراضی ملی و طبیعی
- آزادسازی و رفع تصرفات از منابع طبیعی و اراضی دولتی از جمله اولویت‌های دستگاه قضایی در راستای اجرای بند دوم اصل ۱۵۶ قانون اساسی ناظر بر احیای حقوق عامه است.
طی بیش از یک سال و نیم اخیر و با آغاز دوره تحول در دستگاه قضایی، احیای حقوق عامه در حوزه آزادسازی و رفع تصرفات از منابع طبیعی و اراضی دولتی با جدیت بیشتری در حال پیگیری است و آیت‌الله رئیسی ریاست قوه قضاییه نیز بر این مهم تاکید زیادی دارند.
جدیت دستگاه قضایی برای مقابله با تجاوز به منابع طبیعی و اراضی دولتی
پنجم مرداد سال جاری در جریان نشست شورای عالی حفظ حقوق بیتالمال، رییس قوه قضاییه با اشاره به اقدامات صورت گرفته در برخورد با زمین‌خواری در منطقه لواسانات گفت: چند حکمی که در منطقه لواسان در زمینه مقابله با تعدی به اراضی ملی و منابع طبیعی صادر شده است، به معنای آغاز قضیه است و ما موضوع لواسان را رها نمی‌کنیم و در پیگیری این موضوع، بنیانی را بنا می‌نهیم که مسئولین بعد از ما نیز موضوع تخلفات مرتبط با اراضی را در لواسان پیگیری کنند.
آیت‌الله رییسی در همان نشست به موضوع ترک فعل‌ها در زمینه مقابله با تعدی به اراضی ملی و منابع طبیعی نیز اشاره کرد و گفت: چنانچه هر مسئولی در دوره مسئولیت خود مبادرت به صدور مجوز غیر قانونی کرده باشد که این امر موجبات تعدی به اراضی ملی و منابع طبیعی و تعدی به حقوق مردم را فراهم آورده باشد، آن مسئول متعلق به هر دورهای که باشد، باید نزد مردم و سلسله مراتب اداری و سازمانی پاسخگو باشد.
دستورالعمل اجرایی شورای حفظ حقوق بیتالمال در امور اراضی و منابع طبیعی کشور
همچنین در شهریورماه سال جاری در راستای حفاظت از اراضی ملی و دولتی و منابع طبیعی کشور و حفظ کاربری اراضی کشاورزی و حمایت از حقوق عمومی و پیشگیری از تخریب و تصرف اراضی و منابع طبیعی و در اجرای اصول ۴۵، ۴۹، ۵۰ و ۱۵۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی و به دنبال تشکیل شورای حفظ حقوق بیتالمال در سال ۱۳۸۳ و ضرورت تکمیل اعضاء و فعال شدن شورا، «دستورالعمل اجرایی شورای حفظ حقوق بیتالمال در امور اراضی و منابع طبیعی کشور»، از سوی رییس قوه قضاییه ابلاغ شد.
ماده ۱۵ سند امنیت قضایی و مقابله با تعدی به اراضی طبیعی و دولتی
اما موضوع تصرفات غیرقانونی اراضی در سند امنیت قضایی نیز که اخیراً از سوی رییس قوه قضاییه ابلاغ شده، مورد توجه قرار گرفته است؛ در ماده ۱۵ سند مزبور در بخش مربوط به «قاعده تسلیط یا حق مالکیت مشروع» آمده است: حق اشخاص در دسترسی و یا تملک منابع طبیعی در حدود قانون و با تعهد به حفظ و بقای منابع و بدون ورود خسارت به محیط زیست و میراث مشترک ملی و انسان است و چنانچه تصرفات مذکور غیرقانونی یا مخل به محیط زیست یا تخریب میراث فرهنگی و تاریخی باشد یا مغایر و مزاحم حقوق قانونی دیگران باشد مقابله با آن از وظایف دستگاه قضایی و انتظامی است.
اما در ادامه به چند نمونه از اقدامات دستگاه قضایی برای احیای حقوق عامه در حوزه آزادسازی و رفع تصرفات از منابع طبیعی و اراضی دولتی در برخی از استان‌های کشور در مدت اخیر اشاره می‌کنیم.
آزادسازی ۱۳۰ هزار متر مربع از اراضی زراعی با ورود دادستانی فیروزکوه
عباس رضایی، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان فیروزکوه در گفتگو با میزان از آزادسازی ۱۳۰ هزار متر مربع از اراضی زراعی با تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز خبر داد و بیان کرد: در راستای اعمال تبصره دو ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغات در روستاهای گذرخانی و گجه با ۹۱ مورد تخریب ۱۳۰ هزار متر مربع از اراضی زراعی به حالت اول اعاده شد.
دادستان عمومی و انقلاب فیروزکوه خاطرنشان کرد: ساخت و سازهای غیرمجاز شامل دیوارکشی، احداث بنا، آلاچیق، فنس کشی و... بوده است.
وی اظهار کرد: حفظ محیط زیست و جلوگیری از تغییرکاربری غیرمجاز اراضی دو موضوعی است که دادستانی به طور جد در شهرستان فیروزکوه دنبال میکند.
رفع تصرف ۳۰ هکتار از اراضی بستر و حریم رودخانهها با ورود دادستانی در مشهد
در راستای رفع تصرف از حریم و بستر رودخانهها، از سال ۹۸ مساحت آزادسازی در سطح شهرستان مشهد با ۶۸ دستور قضایی صادره ۳۰ هکتار اعلام شده است.
رفع تصرف ۱۹۰ هکتار از اراضی ملی در جزیره قشم/ اعاده بیش از هزار میلیارد ریال به بیتالمال
علی صالحی رییس کل دادگستری استان هرمزگان در گفتوگو با میزان از رفع تصرف بیش از ۱۹۰ هکتار اراضی ملی در دو نقطه از جزیره قشم به ارزش تقریبی هزار و سیصد و سی میلیارد ریال خبر داد.
وی خاطرنشان کرد: این رفع تصرفات پس از طی روند قانونی و انجام استعلامات موردنیاز از مراجع ذیربط با صدور دستور قضایی به مرحله اجرا درآمده است.
رفع تصرف از اراضی دولتی در استان یزد به ارزش بیش از ۲ هزار میلیارد
رییس دادگستری شهرستان میبد در استان یزد در گفتگو با میزان از رفع تصرف ۲۶۰۰۰۰ متر مربع اراضی به ارزش بیش از ۲ هزار میلیارد ریال خبر داد.
علیرضا حسین بیگی در این رابطه بیان داشت: دستگاه قضا در برخورد با زمین خواران و متجاوزان به حقوق مردم و دولت هیچگونه مماشاتی ندارد.
آزادسازی ۲۱ هزار متر از اراضی زراعی با تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز در شهریار
حمید عسگریپور، دادستان عمومی و انقلاب شهریار در گفتوگو با میزان از تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز و آزادسازی ۲۱ هزار متر از اراضی زراعی و باغات خبر داد و عنوان کرد: در اجرای تبصره دو ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغات مبنی تعدادی از ساخت و سازهای غیرمجاز با همکاری ماموران اداره جهاد کشاورزی و با دستور دادستانی تخریب شدند.
دادستان عمومی و انقلاب شهریار خاطرنشان کرد: تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز منجر به آزادسازی ۲۱ هزار متر مربع از اراضی شد.
رفع تصرف از ۳۴ هزار مترمربع از اراضی ملی در بخش سندرک استان هرمزگان
علی صالحی رییس کل دادگستری استان هرمزگان در گفتگو با میزان از رفع تصرف مساحتی بالغ بر ۳۴ هزار متر مربع از اراضی ملی در بخش سندرک خبر داد.
صالحی با تأکید بر اینکه زمینخواران همیشه در کمین بوده و به دنبال فرصتی برای دستاندازی به اراضی ملی و دولتی هستند، افزود: در راستای اجرای قانون؛ مواردی نظیر تثبیت مالکیتها، طرح به موقع دعاوی و ارائه دفاعیات مستدل و مستند در خصوص موارد ادعایی به منظور تسریع در برخورد قانونی با متجاوزان و افراد سودجو راهگشا خواهد بود.
رفع تصرف از ۷۴۷ هکتار از اراضی ملی و منابع طبیعی در نیکشهر سیستان و بلوچستان
مرادی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان نیکشهر در استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با میزان، در خصوص حفاظت از اراضی ملی، اظهار داشت: در راستای حفظ حقوق عامه و حفظ بیت المال طی شش ماه نخست سال ۱۳۹۹ با پیگیریهای لازم و جدیت تمام به میزان ۷۴۷ هکتار از اراضی ملی در حوزه قضائی نیکشهر رفع تصرف شده است.
آزادسازی ۲۰۷ هکتار از اراضی تغییر کاربری یافته در ساوجبلاغ و نظرآباد
احمد نوروزی رییس دادگستری شهرستان ساوجبلاغ در گفتوگو با میزان، از آزادسازی ۲۰۷ هکتار از اراضی کشاورزی واقع در مرز بین دو شهرستان ساوجبلاغ و نظرآباد خبر داد و گفت: این آزادسازیها در راستای اجرای تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ اراضی زراعی و باغی در محدوده روستای قاسمآباد انجام شد.
رفع تصرف از ۱۴ و نیم هکتار اراضی دولتی در پردیس/ تخریب ۲۷ بنای غیرقانونی ساخته شده در هیزمدره
آقاجری دادستان عمومی و انقلاب شهرستان پردیس در گفتگو با میزان با اشاره به رفع تصرفات و آزادسازی اراضی دولتی در مناطق مختلف این شهرستان، اظهار داشت: به موجب قانون و در نتیجه حکم قضایی قطعی و لازم‌الاجرا، ۱۴ و نیم هکتار از اراضی دولتی متعلق به اداره راه و شهرسازی شهرستان پردیس در منطقه طاهرآباد این شهرستان، رفع تصرف شد.
وی تصریح کرد: همچنین در راستای «تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی مزروعی و باغات»، نسبت به تخریب و قلع و قمع ۲۷ بنای غیرقانونی ساخته شده در منطقه هیزمدره از توابع شهرستان پردیس اقدامات مقتضی صورت گرفت.
اعاده به وضع سابق بیش از ۵۱ هکتار از اراضی باغی و زراعی در مازندران
حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری در گفتگو با میزان گفت: با حضور نماینده دادستان و ماموران جهاد کشاورزی و نیروی انتظامی، نسبت به اعاده به وضع سابق بیش از ۵۱ هکتار از اراضی کشاورزی شامل ۷ دستگاه ساختمان نیمه کاره، ۲۰ دستگاه اتاقک انباری و ۱۷۲ مورد دیوارکشی در حوزه‌های قضایی چالوس، کلاردشت، نور، سرخرود، بابلسر، کیاسر، نوشهر، جویبار، سیمرغ، آمل و میاندرود اقدام شد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: این احکام در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها و به منظور جلوگیری از تبدیل اراضی کشاورزی و باغات به مناطق مسکونی و ویلایی و با هدف حفظ کاربری اصلی این اراضی درجهت رونق تولید و نیز جلوگیری از سوء استفاده تعدادی از سودجویان صورت پذیرفته است.
رفع تصرف ۵۰ هزار مترمربع از بستر رودخانه زاینده‌رود در باغبهادران
مصطفی کافی رییس حوزه قضایی بخش باغبهادران اصفهان با اشاره به ویلاسازی‌های غیرمجاز در حریم روخانه زاینده‌رود و تجاوز به بستر این رودخانه از سوی سازندگان ویلاها و خانه‌مسافرها، اظهار داشت: باغبهادران منطقهای در اصفهان است که رودخانه زاینده‌رود در سراسر آن امتداد دارد لذا این شهر به یک نقطه گردشگری و توریست‌پذیر تبدیل شده است و همین موضوع سبب شده است بالغ بر ۱۲۰۰ ویلا و خانه‌مسافر در باغ بهادران احداث شود.
کافی با اشاره به تبصره ۴ ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب و مسئولیت وزارت نیرو و شرکت آب منطقهای برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانهها، گفت: با رایزنی‌های صورت گرفته توسط بخش قضایی باغبهادران اصفهان، وزارت نیرو و سازمان آب منطقهای به موضوع ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه زاینده‌رود در منطقه باغبهادران ورود کردند و پس از ارائه اخطار به ویلاسازهای غیرمجاز این منطقه، به بخش قضایی مراجعه و ما در حوزه قضایی طی دو مرحله، ویلاهای غیرمجاز احداث شده در حریم و بستر رودخانه زاینده‌رود را به مساحت تقریبی ۵۰ هزار متر مربع رفع تصرف کردیم.
۱۰۰ هزار متر از اراضی چشمه گز کرمان از دست زمین خواران خارج شد
دادخدا سالاری، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان در گفتگو با میزان با بیان اینکه ۱۰۰ هزار مترمربع از اراضی چشمه گز از دست متصرفان و زمین خواران خارج شد، گفت: زمین خواران که در حاشیه شهرها به دلیل گسترش نظارتها موفق به دستیابی به اهداف خود نمی‌شوند، به سمت روستاهای خوش آب و هوا متمایل شده اند و باید بدانند که اقدامات آنها در هیچ نقطه‌ای از چشم مدعی العموم و نمایندگان حاکمیت دور نخواهد ماند و توفیقی برای رسیدن به اهداف خود نخواهند داشت.
وی ارزش ریالی اراضی متصرفی روستای چشمه گز را ۱۲۰ میلیارد ریال دانست و ادامه داد: این اراضی به همت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و با حمایتهای قضایی خلع ید و به بیت المال برگردانده شده است.
۱۷۲ هکتار از اراضی ملی رودبار جنوب به بیتالمال بازگشت
ستایی مختاری رییس دادگستری شهرستان رودبار جنوب در گفتوگو با میزان اظهار کرد: طی دو ماه گذشته ۱۷۲ هکتار از اراضی ملی رودبار جنوب از توابع استان کرمان که به صورت غیرقانونی مورد تجاوز قرار گرفته بودند از چنگال زمین خوران آزاد و به بیت المال بازگشت داده شدند.
بازگشت هزار و ۵۵۰ هکتار از اراضی ملی و منابع طبیعی به بیت المال در خراسان شمالی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین جعفری، رییس کل دادگستری استان خراسان شمالی در جلسه فوقالعاده ستاد استانی اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، اعلام کرد:در نتیجه تلاشهای مستمر شورای حفظ حقوق بیت المال خراسان شمالی خوشبختانه هزار و ۵۰ هکتار از اراضی ملی و منابع طبیعی و همچنین ۵۰۰ هکتار از اراضی داخل در محدوده و حریم شهرها به بیت المال اعاده شد.
رفع تصرف ۲۳۳ هکتار از اراضی ملی استان زنجان
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن کرمی دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان زنجان در گفتگو با میزان از رفع تصرف ۲۳۳ هکتار از اراضی ملی در ۵ ماه نخست سال جاری خبر داد و گفت: دستگاه قضایی در جهت صیانت و حفاظت از حقوق بیتالمال، کاملا جدی است و با حساسیت خاصی نسبت به موضوعات مطروحه در این حوزه ورود پیدا میکند و انتظار ما این است، تمامی دستگاههای متولی نیز در اجرای وظایف قانونی خود قاطعانه عمل کنند.
رفع تصرف ۱۳ هکتار از اراضی جنگلی منطقه بابلکنار
حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری رییس کل دادگستری استان مازندران در گفتگو با میزان از رفع تصرف ۳۱ فقره اراضی جنگلی به مساحت ۱۳ هکتار در شهرستان بابل خبر داد و ضمن تبیین نقش قوه قضاییه در صیانت از بیت المال و مقابله با تغییر کاربری اراضی ملی بیان کرد: در ابتدا با رویکرد پیشگیرانه و سپس رویکرد مقابله‌ای نسبت به عملیاتی کردن این اهداف اقدام می‌کنیم.
رفع تصرف بیش از ٢٧۵ هکتار از اراضی ملی و طبیعی استان قزوین
محمد قاسمی دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان قزوین در گفتگو با میزان از رفع تصرف بیش از ٢٧۵ هکتار از اراضی ملی و طبیعی این استان خبر داد و گفت: ارزش ریالی این اراضی بیش از ٣٣میلیارد ریال است.
رفع تصرف ٣۴١ هکتار از اراضی ملی و طبیعی خوزستان