گرفتار شدن چشمه‌های جوشان یزد در باتلاق معادن سنگ
- یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان یزد و یکی از منحصربه‌فردترین چشمه‌های جوشان کشور، چشمه‌های جوشان آب‌گرم در منطقه توران‌پشت شهرستان تفت است. چشمه‌هایی که تدریجا در محل جوشششان تپه‌هایی از گچ و آهک ایجاد می‌کنند. افزایش ضخامت لایه‌های این تپه‌ها مانعی برای جوشیدن چشمه‌ها به وجود می‌آورد و باعث می‌شود چشمه در حوالی منطقه قبلی دوباره از کف، جوشیدن را آغاز کند.
اما بهره‌برداری از معادن سنگ در این منطقه كه به برش كوه می‌انجامد سبب می‌شود آبی كه با فشار باعث به وجود آمدن این تپه‌ها می‌شود از دیواره معدن خارج شده و نه چشمه جدیدی شکل بگیرد نه تپه‌ای.
پیشتر، ناصر بابایی، کارشناس ثبت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد درباره ارزش آثار تاریخی و طبیعی روستای توران‌پشت، به رسانه‌ها گفته بود: توران‌پشت، منطقهای تاریخی است که آثار آن به هزاره چهارم پیش از میلاد باز میگردد. چشمه‌های آهکی این روستا بیش از چهار میلیارد سال قدمت دارند و در نزدیکی تخت رستم واقع شده‌اند. تخت رستم هم تختگاهی طبیعی و زیبا است که ارزش تاریخی دارد و آثار آن به هزاران سال قبل از میلاد برمی‌گردد. تخت رستم در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
اما آسیب رساندن به آثار طبیعی و تاریخی توران‌پشت، تنها بخشی از خسارات معدنکاران به شهرستان تفت را شامل می‌شود. چرا که در این شهرستان نزدیک به ۶۰ معدن در حال فعالیت هستند که خسارت‌های آنها را رئیس مجمع نمایندگان استان یزد در مجلس طی گفت‌وگویی با میزان تشریح کرد:
سید جلیل محمدی میبدی، نماینده مردم شهرستان های تفت و میبد به میزان گفت: شهرستان تفت دارای محیط زیست بکر و دست‌نخورده، باغات و کوهستان‌ها با چشم‌اندازی زیبا و دلنواز است که این شهرستان را از سایر شهرستان‌های یزد متمایز می‌کند اما متاسفانه در این شهرستان، تعداد معادن به ویژه معادن سنگ بسیار زیاد است. معادنی که سالها پیش بدون کارشناسی و بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی برایشان پروانه بهره‌برداری صادر شده است.
وی افزود: بهره‌برداری از این معادن صرفا برای منفعت شخصی بهره‌برداران صورت می‌گیرد و این تجارت شخصی، هیچ درآمدی برای دولت ندارد.
رئیس مجمع نمایندگان استان یزد در مجلس، با بیان اینکه جاده‌های شهرستان تفت برای عبور ماشین‌آلات سنگین تعبیه نشده گفت: فعالیت این معادن با تردد کامیون‌هایی با بارهای تناژ بالا همراه است که هم در دل شب و هم در روز بارها و بارها تردد کرده و اکثر جاده‌های نزدیک به این معادن را تخریب کرده‌اند.
محمدی میبدی یادآور شد: به علاوه اکثر این معادن در نزدیکی روستاها هستند و بهره‌برداری از آنها باعث تخریب روستا، تخریب مراتع و فضای سبز، پخش آلاینده‌ها و گرد و غبار سنگ در روستاها و سر و صدای زیاد ناشی از استخراج و تردد کامیون‌ها در شبانه‌روز است. آن هم در حالی که بخشنامه شده که کامیون‌ها در شب تردد نکنند.
وی با اشاره به اینکه در شهرستان تفت حدودا ۶۰ معدن فعالیت دارند گفت: در مناطق باز و توران‌پشت، چشمه‌های جوشان و تپه‌های آهکی داشتیم که یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه به شمار می‌رفت و دولت هم از آنها حمایت می‌کرد. اما حالا بخش زیادی از این جاذبه‌های گردشگری در نتیجه فعالیت معادن که به جز منفعت شخصی برای بهره‌برداران حاصلی ندارند تخریب شده است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: با هدف اینکه همین باقی‌مانده‌های محیط زیست و آثار طبیعی و تاریخی منطقه حفظ شود، مکاتباتی برای جلوگیری از فعالیت مخرب این معادن داشته‌ایم. مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد هم نسبت به فعالیت این معادن اعتراض کرده‌اند اما متاسفانه از آنجا که مجوز بهره‌برداری این معادن سالها قبل صادر شده قانون از آنها بهره‌برداران این معادن حمایت می‌کند.
محمدی میبدی در پایان گفت: علی‌رغم رانت‌هایی که وجود دارد و هزینه‌هایی که می‌شود، برای جلوگیری از ادامه تخریب این منطقه ارزشمند به نامه‌نگاری ادامه داده، تذکر خواهیم داد و برای جلوگیری از فعالیت این معادن تلاش خواهیم کرد.
به گزارش میزان، فعالیت معادن در شهرستان تفت، آثار طبیعی و تاریخی این شهرستان با قدمت هزاران سال پیش از میلاد را که از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان یزد هستند در معرض نابودی قرار داده‌اند. معادنی که مسئولان ذی‌ربط سالها پیش بدون در نظر گرفتن ملاحظات تاریخی و محیط زیستی، برای بهره‌برداری از آنها مجوز صادر کرده‌اند و حالا چاره‌ای برای جلوگیری از فعالیت مخربشان نمی‌توان یافت.