تب سنج‌های دیجیتالی مضر یا مفید؟
- روزنامه خراسان نوشت: میزان تب برای ویروس کرونا براساس روش اندازه گیری در قسمت‌های مختلف بدن به این صورت است؛ پیشانی درجه تب ۵/۳۸ و بالاتر از آن، زیر زبان ۵/۳۸ و بالاتر از آن، زیر بغل ۸/۳۷ و بالاتر از آن که این درجه بر حسب سانتی گراد است. اندازه‌گیری تب نیاز به وسیله‌ای دارد تا کمترین امکان تماس و انتقال ویروس را برایمان فراهم کند. به همین منظور تب‌سنج غیرلمسی مادون‌قرمز بهترین گزینه است، اما آیا استفاده از این وسیله برایمان ضرر ندارد؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم:
انواع تب سنج
انواع تب سنج شامل تب سنج دیجیتالی قابل استفاده در دهان، زیر بغل و گوش، دماسنج‌های نوار پلاستیکی، دماسنج گوش الکترونیکی و دماسنج شیشه‌ای و جیوه‌ای هستند که همگی باید با سطح مد نظر در تماس باشند، اما تب سنج‌های لیزری (مادون قرمز) غیرتماسی هستند و به علت کاهش خطر انتقال ویروس بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برخی ادعا می‌کنند اشعه مادون قرمز ساطع شده از این تب سنج‌ها به بخشی از مغز آسیب می‌رساند. در ادامه صحت این ادعا را بررسی می‌کنیم.
چرا استفاده از دماسنج لیزری پیشنهاد می‌شود؟
این نوع دماسنج‌ها بیشتر در مراکز درمانی یافت می‌شود و یک دلیل آن هم کارایی بالایشان است این تب سنج از طریق لیزر با کمی فاصله روی پیشانی قرار می‌گیرد و پس از یک تا ۳ ثانیه درجه حرارت بدن را نشان می‌دهد. خوبی این تب سنج این است که با پوست ارتباط مستقیم برقرار نمی‌کند و می‌توان به راحتی درافراد مختلف بررسی دما را انجام داد. تحقیقات نشان داده است در صورت استفاده صحیح، دماسنج‌های مادون قرمز یا بدون تماس دقیقاً همانند دیگر دماسنج‌های دهانی هستند و دمای بدن را از قسمت پیشانی اندازه می‌گیرند.
نحوه کار تب سنج لیزری چگونه است؟
تب سنج لیزری در واقع نوعی ترمومتر مادون قرمز است که براساس جنب وجوش مولکول‌های هوا یا اجسام با دمای بالا نوعی انرژی مادون قرمز تولید می‌کند که توسط ترمومتر لیزری یا تب سنج لیزری جذب و به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌شود. ترمومتر لیزری با اندازه گیری انرژی تمام اجسام و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی دما را روی صفحه نمایش نشان می‌دهد. دماسنج‌های مادون قرمز دستی با کمک لنز تابش مادون‌قرمز بدن (IR) را جذب و آن را به گرما تبدیل می‌کند. هرچه جسم گرم‌تر باشد میزان خوانایی دستگاه هم بیشتر می‌شود.
تب سنج لیزری و آسیب به مغز
مدتی است اخباری منتشر شده که ادعا می‌کند «دماسنج‌های مادون قرمز که برای اسکن دمای بدن بدون تماس مستقیم در نزدیکی پیشانی قرار می‌گیرد، نور مادون قرمز را به طور مستقیم به غده صنوبری مغز می‌فرستد و آن را در معرض تابش مضر قرار می‌دهد.»
غده صنوبری یک غده کوچک در میان مغز است که هورمون ملاتونین و ماده شیمیایی به نام سروتونین تولید می‌کند و به طور عامیانه «چشم سوم» نامیده می‌شود. به گفته دکتر”هاریس سایر” مدیر نورو رادیولوژی در دانشگاه جان هاپکینز، این تب سنج‌ها هیچ خطری برای غده صنوبری ندارد و تاکنون هیچ مدرک علمی یافت نشده که ثابت کند دماسنج‌های مادون قرمز می‌تواند به مغز فرد آسیب برساند. دماسنج‌های مادون قرمز برای دریافت طول موج‌های مادون قرمز طبیعی است که بدن شما ساطع می‌کند.
آن‌ها هیچ نور مادون قرمز یا طول موجی را به بدن نمی‌فرستند. وزارت بهداشت مالزی هم اعلام کرد: «دماسنج مادون قرمز غیرتماسی دستگاه شلیک کننده اشعه نیست. این دستگاه برای تشخیص و جذب گرما به شکل اشعه مادون قرمز ساطع شده از بدن انسان و تبدیل آن به برق طراحی شده است.» سازمان غذا و دارو اطلاعات بیشتری درباره این دستگاه‌ها و نحوه استفاده ایمن و موثر از آن‌ها در وب سایت خود دارد و درخصوص این تب سنج‌ها گفته که استفاده از آن‌ها بی خطر است. آنتونیو استای، استادیار دانشگاه شیلی در گروه فناوری پزشکی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «اشعه مادون قرمز می‌تواند به بسیاری از بافت‌ها آسیب برساند، اما این درخصوص دماسنج‌ها صدق نمی‌کند.» به گفته وی، سنسور دماسنج فقط تابش الکترومغناطیسی ساطع شده توسط کاربر را اندازه گیری می‌کند و آن را تولید نمی‌کند.
ملاحظات استفاده از این تب سنج‌ها
مرکز ملی اطلاعات و فناوری در بررسی دقیق تر، نحوه و محل استفاده از این تب سنج‌ها را با توجه به پوشش سر، محیط و موقعیت روی پیشانی در دمای اعلام شده متفاوت دانست. همچنین خطر شیوع بیماری بین شخصی که از دستگاه استفاده می‌کند و شخصی که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد به علت کم بودن فاصله افزایش می‌یابد.
افراد قبل از این‌که بخواهند از دماسنج استفاده کنند حتما دست‌های خود را با آب و صابون به مدت ۳۰ ثانیه بشویند، سپس تب خود یا دیگران را بسنجند. افراد باید از دماسنج ضدعفونی شده استفاده کنند و به خصوص در دماسنج‌های لمسی این نکته را لحاظ کنند. زیرا بیشترین تماس در این نوع تب سنج‌ها وجود دارد. افرادی که می‌خواهند دمای بدن خود را بسنجند ۵ دقیقه قبل از سنجش دما، خوراکی و نوشیدنی میل نکنند.