نقش پررنگ اشتغال زنان در در مهاجرت معکوس به روستا‌ها

_ روزنامه ایران نوشت: جمعیتی مشتاق از زنان روستایی بویژه بانوان جوان و میانسال، با طرح‌ها و ایده‌هایی خلاقانه در حوزه صنایع دستی، گردشگری، کشاورزی و دامپروری در حال تلاش برای راه‌اندازی کسب و کاری هستند که با آن به درآمد مستقل برسند. در حدود ۵۰ درصد طرح‌های اشتغال روستایی در سال‌های اخیر زنان سهم داشته‌اند. یافته‌های پژوهشی از جمله پژوهشی که از سوی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در سال گذشته منتشر شد نشان می‌دهد اشتغال پایدار زنان در روستا در کاهش مهاجرت اثری معنادار دارد. پس در روز جهانی اشتغال زنان روستایی باید بپذیریم که برای مانایی و توسعه روستایی اشتغال زنان باید بیشتر از گذشته جدی گرفته شود.

 

 

شراره شیبانی، مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی گفت: اجرای طرح‌های متعدد از جمله راه‌اندازی صندوق‌های خرد، باعث شده تا بسیاری از افرادی که قصد مهاجرت داشته‌اند این روند شکل معکوس به خود بگیرد و خود اشتغالی افزایش پیدا کند.

 

وی طرح آموزش زنان روستایی و توسعه اشتغال خانگی را از جمله فعالیت‌های انجام شده از سوی سازمان جهاد کشاورزی عنوان کرد و افزود: ۵۰ درصد جمعیت روستایی استان خراسان جنوبی را زنان تشکیل می‌دهند. از این تعداد ۲۰ درصد بهره‌برداران اراضی کشاورزی را زنان تشکیل می‌دهند. به طور کلی نرخ مشارکت روستایی ۲۲ درصد و سهم اشتغال زنان روستایی ۵/۵۰ درصد است و این نشان از فعالیت و نقش‌آفرینی این گروه در فعالیت‌های اقتصادی از جمله کشاورزی است.

 

وی آموزش، تسهیلات و بازار را سه مؤلفه مهم در توسعه اشتغال و کارآفرینی زنان عنوان کرده و اظهار داشت: از سال ۸۴ طرح صندوق اعتبارات خرد به عنوان الگویی موفق برای توانمندسازی زنان روستایی و عشایر در استان اجرایی شد. صندوق خرد گروهی از زنان روستایی را که حدود ۵۰ نفر هستند، شامل می‌شود که در هر ماه مبلغ مشخصی در یک صندوق مشترک پس‌انداز می‌کنند و براساس گروه‌بندی و آیین‌نامه‌های داخلی از منابع تجمیعی، وام قرض‌الحسنه دریافت می‌کنند که این تسهیلات در جهت ایجاد و توسعه مشاغل خانگی استفاده می‌شود. وی مدیریت این صندوق توسط زنان روستایی را از جمله مهمترین ویژگی این طرح دانست و تصریح کرد: اجرای این طرح باعث شده تا میزان توانمندی اقتصادی افراد کم درآمد بالا رود و همین عامل بازدارنده  در مهاجرت این افراد و جهت معکوس شدن این فرآیند شده است چرا که امید به آینده را در آنان بار دیگر ایجاد کرده است. همچنین از دیگر مزایای این صندوق افزایش ضریب دسترسی زنان کم درآمد روستایی به تسهیلات و خارج نشدن آنان از روستا است.

 

وی بیان کرد: تسهیلات داده شده توسط این صندوق‌های خرد در این مشاغل یا در جهت توسعه آن یا ایجاد شغل جدید هزینه می‌شود و همین باعث رونق مشاغل خانگی در این استان شده است. وی با بیان اینکه تعداد صندوق‌های خرد در طرح توسعه مشاغل خانگی در استان خراسان جنوبی ۲۳۸ مورد است و بالغ بر ۹ هزار نفر از زنان روستایی عضو آن هستند، گفت: طرح آموزش زنان روستایی و توسعه اشتغال خانگی از دیگر طرح‌های اجرایی شده در زمینه افزایش اشتغال زنان روستایی است که در قالب کلاس، کارگاه و بازدید صورت می‌گیرد. در واقع برگزاری کلاس‌های آموزشی برای بالا بردن و ارتقای دانش و مهارت زنان روستایی برگزار می‌شود که این امر در سال‌های اخیر نشان از رشد فزاینده آنان در بحث کارآفرینی و اشتغال داشته است.

 

این کارشناس افزود: با اجرای این طرح‌ها در واقع سرمایه‌های غیر مولد به سمت بخش تولید هدایت شده است. از دیگر طرح‌هایی که در این خصوص می‌توان اشاره کرد، ترویج فرهنگ تولید و مصرف محصولات گواهی شده سالم و استاندارد است که با مشارکت زنان روستایی رونق خوبی پیدا کرده است.

 

مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان جنوبی طرح توسعه نوغان‌داری، زنبورداری، پرورش زنبور عسل، ترویج تولید و مصرف گیاهان دارویی و... را از دیگر طرح‌های موفق در ایجاد اشتغال زنان روستایی در این استان دانست و اظهار داشت:  طرح تربیت مربی و مشاور در کسب و کار نیز از دیگر طرح‌های اجرایی شده در این زمینه است. همچنین طرح بوم بازار که از سال گذشته اجرایی شده است، از جمله پروژه‌های موفقی است که در ۱۴ بازار بوم اجرایی شده است.

 

وی  طرح بهبود جامعه محلی و ایجاد باغچه‌های سلامت را که با مشارکت علوم پزشکی استان اجرایی شده است از دیگر پروژه‌های مفید و موفق در ایجاد اشتغال زنان روستایی خواند و عنوان کرد: تمام تلاش ما بر این است تا با اجرای طرح‌های متعدد به جامعه زنان روستایی خودباوری داده و به آنان این قدر را بدهیم که ضمن حضور پررنگ در جامعه به عنوان یک شخص مفید و حقیقی قادر خواهند بود برای زندگی بهتر با تکیه بر توانایی‌های خود کسب درآمد داشته باشند.

‌

 

همت باقرزاده، مدیرعامل اتحادیه تعاون روستایی آذربایجان غربی گفت: در حال حاضر این اتحادیه در جهت اشتغال بیشتر بانوان و خود اتکایی آنان اقدام به راه‌اندازی یک شرکت برای زنان روستایی در شهرستان چالدران کرده است.

وی با بیان اینکه محصول این شرکت در زمینه تولید پوشاک خواهد بود، افزود: کارگاه به صورت رایگان در اختیار زنان روستایی قرار گرفته است تا دغدغه راه‌اندازی را نداشته باشند، ضمن اینکه مبلغ ۶۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض همراه با وام کم بهره ۴ درصد به زنان شاغل در این واحد تولیدی که ۱۵ نفر هستند، داده خواهد شد تا بتوانند اقدام به تولید کنند.

 

وی با بیان اینکه به منظور ایجاد  اشتغالزایی  تعداد بیشتری از  زنان روستایی  رایزنی‌های لازم با بخش‌های مربوط انجام گرفته تا زنان در میادین تره بار فعالیت کنند، اظهار داشت: امیدواریم این طرح بزودی عملیاتی شود. بر اساس این طرح  زنان روستایی در میادین میوه و تره بار به فعالیت‌هایی مثل میوه خشک کردن و فروش آن مشغول  خواهند شد. وی با ابراز تأسف از آمار پایین تعداد زنان روستایی شاغل در سطح استان خاطرنشان کرد: شاید از ۱۰۰۰ نفر ۴ نفر از این جامعه مشغول فعالیت اقتصادی باشند، یعنی شغلی که در قبال آن بتوان گفت منبع درآمد داشته باشند.

 

باقرزاده ارایه تسهیلات کم بهره و ایجاد مشاغلی، چون بسته‌بندی محصولات خشکبار را از جمله راهکار‌های کسب درآمد برای این قشر پر تلاش عنوان و تصریح کرد: اگر برای این افراد شرایطی، چون وام کم بهره و بازار فروش ایجاد شود، این افراد نه تنها می‌توانند کمک خرج زندگی باشند بلکه به عنوان یک زن شاغل در جامعه می‌توانند نقش مفیدی در اقتصاد ایفا کنند.

 

مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان غربی نیزبه تفاهمنامه معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری که با بانک توسعه تعاون و با محوریت تعاونی‌های بانوان  به صورت کشوری منعقد شده است، اشاره کرد و گفت: این تفاهمنامه با هدف ایجاد اشتغال مولد و درآمدزا و دستیابی به اهداف قانونی مقرر در اسناد فرادستی، قانون برنامه ششم توسعه و سیاست‌های کلی خانواده ابلاغی از سوی رهبرمعظم انقلاب، بسته شده است.

 

پریسا علیلو افزود: در حال حاضر هفت شرکت تعاونی بانوان زیرمجموعه تعاون روستایی و ۱۸۰ شرکت تعاونی بانوان زیرمجموعه اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی در استان  مشغول فعالیت هستند که باید با استفاده از مفاد این تفاهمنامه در سال جهش تولید شاهد برخورداری این تعاونی‌ها از تسهیلات بانکی، بالندگی و توسعه روز افزون آن‌ها باشیم.

 

وی بیان داشت: سیاست اصلی دولت، حمایت از توسعه مناطق محروم و اقشار آسیب پذیر با رویکرد توانمندسازی زنان در مناطق روستایی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی است که امیدواریم به این مهم در استان دست یابیم.

 

علیلو تعداد جمعیت زنان استان را ۴۹/۲ درصد عنوان  و خاطرنشان کرد:  زنان تحصیلکرده، کارآفرین، زنان روستایی و سازمان‌های مردم‌نهاد را جمله ظرفیت‌های بالقوه این استان  محسوب می‌شود که باید توجه بیشتر از پیش به آنان شود.