۳ مزیت تحریم ۱۸ بانک ایرانی؛ اثبات ناکارآمدی عملی اینستکس، ضرورت پرهیز از اجرای کامل تعهدات FATF و رفع دوگانه‌سازی بانکی داخلی
میرهادی رهگشای در گفت‌وگو با میزان، در مورد تحریم‌های ثانویه ۱۸ بانک ایرانی از سوی مقامات آمریکایی اظهار کرد: تحریم ثانویه بانک‌ها به این معناست که آمریکا به نهاد‌های مالی و بانکی دیگر کشور‌ها هشدار می‌دهد که اگر با بانک‌های ایرانی همکاری داشته باشند مورد تحریم قرار خواهند گرفت.
وی افزود: پیش از این نام ۱۸ بانک اعلامی از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا در لیست تحریم‌های ثانویه قرار نداشت و فقط بانک‌های آمریکایی به دلیل تحریم‌های اولیه حق مراوده با بانک‌های ایرانی را نداشتند.
کارشناس افتصاد بین الملل تاکید کرد: البته تحریم‌های دیگری نیز وجود داشت که از جمله آن می‌توان به ممنوعیت انتقال پول از سوی نهاد‌های ایرانی که در لیست SPN قرار داشتند اشاره کرد و اگر مؤسسات خارجی مطمئن نبودند که انتقال پول به وسیله هریک از این ۱۸ بانک ایرانی به دولت ایران کمک خواهد کرد نباید اقدامی در این مورد انجام می‌دادند.
تحریم‌های جدید عملا تاثیری نخواهد داشت؛ چراکه ۱۸ بانک اعلامی در تجارت خارجی ایران انتقال پولی نداشتند
رهگشای گفت: با توجه به صحبت‌های اخیر رییس کل بانک مرکزی تحریم‌های جدید عملا تاثیری نخواهد داشت؛ چراکه ۱۸ بانک اعلامی در تجارت خارجی ایران انتقال پولی نداشتند و عملا تبادلات مالی خارجی ایران به غیر از بخش‌هایی که مربوط به غذا و دارو می‌شود توسط صرافی‌ها در حال انجام است.
وی افزود: بخش مربوط به غذا و دارو نیز به طور محدود توسط این ۱۸ بانک با نهاد‌های خارجی به واسطه مجوز‌های بلند مدتی که از خزانه داری آمریکا دریافت کردند انجام می‌شد و به واسطه سهم بانک‌ها و مجوز‌های بلند مدت در عمل این تحریم‌ها نمی‌تواند در تبادلات خارجی ایران و در بحث غذا و دارو تاثیر گذار باشد.
این کارشناس افتصاد بین الملل معتقد است تحریم‌های جدید آمریکا با توجه به نزدیک بودن به انتخابات آمریکا بیشتر جنبه شعاری و سیاسی دارد تا دولت آمریکا بخواهد بر سیاست فشار حداکثری خود نیز تاکیدی داشته باشد.
رهگشای در مورد اثرات این تحریم‌ها در داخل کشور گفت: این تحریم‌ها می‌تواند اثرات مثبت نیز در کشور داشته باشد چراکه برخی از کارشناسان معتقد بودند اگر توصیه‌های FATF را تماما اجرا کنیم دیگر بانک‌های خارجی با ما مراوده خواهند داشت، اما تحریم‌های ثانویه بانک‌ها نشان می‌دهد این اقدام عملی نیست و با توجه به اینکه بانک‌های ما به واسطه مجوز‌هایی که از آمریکا دریافت کرده اند در حال حاضر به طور محدود در بحث تجارت غذا و دارو فعالند پس اجرای FATF هیچ گشایشی نخواهد داشت.
وی افزود: نکته دیگر ابتکاری است که اتحادیه اروپا برای تقلیل فشار‌های تحریمی ایران به اسم اینستکس مطرح کرده بود به طور رسمی در آن اعلام شده بود که طرف ایرانی باید بانکی باشد که از طرف آمریکا تحریم ثانویه نیست؛ با این اوصاف و تحریم‌هایی که از سوی آمریکا اعلام شد عملا اینستکس به کلی کنار می‌رود و نمی‌توان امیدی به آن داشت.
کارشناس افتصاد بین الملل در ادامه تاکید کرد: آمریکا در داخل کشور ما نیز سیستم بانکی را به دو بخش تقسیم کرده بود مثلا به برخی بانک‌ها هشدار داد که اگر به نهادهایی، چون شورای‌عالی امنیت، صدا و سیما و یا سپاه که در لیست تحریم‌های ثانویه هسنتد خدمت رسانی کنند تحریم خواهند شد و با تحریم‌های جدید که اعمال شد همه بانک‌ها تقریبا تحریم شدند و این دوگانه سازی در داخل سیستم بانکی ایران قابل اجرا نیست و همه بانک‌ها می‌دانند که تحریم اند و هیچ خطری از بابت اینکه به برخی نهاد‌های تحریم شده خدمات رسانی کنند تهدیدشان نخواهد کرد.
رهگشای گفت: تحریم‌هایی که شامگاه پنجشنبه اعلام شد این سه مزیت را می‌تواند برای کشور دارد و از نظر تجارت خارجی نیز بر اثر مشاهدات بعید است تغییری در نقل و انتقالات خارجی داشته باشد.
مطمعنا این تحریم‌ها اثر روانی خواهد داشت، اما حتما کوتاه مدت خواهد بود و وقتی فعالین بازار ببینند که عملا تحریم‌ها تاثیری نخواهد داشت فروکش خواهد کرد
وی در مورد تاثیرات روانی تحریم‌های جدید آمریکا در بازار‌های مالی اظهار کرد: مطمعنا این تحریم‌ها اثر روانی خواهد داشت، اما حتما کوتاه مدت خواهد بود و وقتی فعالین بازار ببینند که عملا تحریم‌ها تاثیری نخواهد داشت فروکش خواهد کرد.
کارشناس اقتصاد بین الملل با اشاره به اینکه آمریکا از کارت شعاری عمل کردن خود بسیار استفاده کرده است گفت: آمریکا تحریم‌های جدیدی وضع کرده که هیچ تاثیری ندارد و به دنبال اثرات روانی آن است؛ از طرفی به آخر خط رسیده و فعالین بازار و کشور‌های دیگر می‌دانند که فشار حداکثری آمریکا به انتها رسیده به همین خاطر اثرات روانی با اقدامات جدید کمتر خواهد شد و به مرور زمان تحریم‌ها اثرات روانی خود را نیز از دست می‌دهد.
براساس گزارش میزان وزارت خزانه‌داری آمریکا شامگاه پنجشنبه ۱۷ مهرماه به وقت تهران، تحریم ۱۸ بانک و مؤسسه مالی ایرانی را اعلام کرد.
این بانک‌ها عبارتند از «تامین سرمایه امین»، «بانک کشاورزی»، «بانک مسکن»، «بانک رفاه کارگران»، «بانک شهر»، «بانک اقتصاد نوین»، «بانک قرض‌الحسنه رسالت»، «بانک حکمت ایرانیان»، «بانک ایران زمین»، «بانک تعاون منطقه‌ای اسلامی»، «بانک کارآفرین»، «بانک خاورمیانه»، «بانک قرض‌الحسنه مهر ایران»، «بانک پاسارگاد»، «بانک سامان»، «بانک سرمایه»، «بانک توسعه تعاون» و «بانک گردشگری» که طبق بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا تحت تحریم‌های ثانویه قرار گرفته‌اند.
پس از اعمال تحریم‌های جدید از سوی مقامات آمریکایی همتی اعلام کرد تعدادی از این بانک‌ها وظیفه انتقال منابع برای خرید دارو و مواد غذایی را به عهده دارند و بانک‌های خارجی که با این بانک‌ها مبادلاتی داشتند، عملا معافیت‌ها و مجوز‌های لازم را برای تأمین مالی مبادلات دارو و محصولات غذایی دریافت کرده‌اند.
رییس کل بانک مرکزی معتقد است این اقدام آمریکا بیش از آنکه اثر اقتصادی داشته باشد، برای اهداف تبلیغاتی و سیاسی داخلی آمریکا انجام شده و نشانگر دروغ و فریب بودن ادعای حقوق بشر و انسان‌دوستی سران این کشور است.
در همین راستا حمید قنبری مدیرکل بین الملل بانک مرکزی درباره تحریم بانک‌های ایران توسط آمریکا گفت: همه بانک‌هایی که تحریم شدند قبلاً هم در فهرست تحریم‌های آمریکا وجود داشتند.
به گفته وی پس از اینکه ایالات متحده آمریکا از برجام خارج شد همه تحریم‌های لغو و تعلیق شده را دوباره بازگرداند و این بانک‌ها هم از همان زمان، تحریم شدند بنابراین اتفاق جدیدی درباره این بانک‌ها نیفتاده است.