آشنایی با شیمی دانی که انفجار چشمش را کور کرد

- رابرت ویلهلم فون بونزن در ۳۱ مارس سال ۱۸۱۱ در گوتینگن آلمان چشم به جهان گشود. بونزن کوچکترین پسر از ۴ پسری بود که خدا به کریستیان بونزن داده بود. بونزن در دانشگاه گوتینگن تحصیل کرد و در ۱۸۳۰ موفق به اخذ درجه دکتری شد. پس ازمدتی مسافرت در فرانسه و آلمان به تدریس اشتغال ورزید. از ۱۸۳۸ استاد دانشگاه ماربورگ بود.

در ۱۸۵۳ پس از مرگ گملین، مقام وی در هایدلبرگ به بونزن تفویض گردید. بونزن عمری طویل یافت و تقریبا تمام آن را به تحقیقات شیمیایی گذراند. در ۱۸۳۶ بونزن در یک انفجار سیانور بینایی چشم راست خود را از دست داد و چیزی نمانده بود که بر اثر مسمومیت حاصله از استنشاق گاز‌های سمی و جذب تدریجی مواد سمی که با آن‌ها کار می‌کرد، جان خود را از دست بدهد. لاجرم از آن پس، هیچ گاه به آزمایش‌های مربوط به شیمی آلی نپرداخت.

در مبحث شیمی غیر آلی، در قسمت‌های گوناگون کار کرد. او گرماسنج‌های مختلفی برای اندازه گیری مقدار گرما ساخت. وی نخستین کسی بود که منیزیوم را به مقدار زیاد تهیه کرد و نشان داد که چگونه می‌توان نور فوق العاده درخشانی از احتراق آن به وجود آورد.

معروف‌ترین اختراع وی همان مشعل بونزن است و آن عبارت است که لوله‌ای مجوف که از یک طرف هوا در وارد می‌شود و شعله‌ای کم نور و بی دود، دارای دمای فوق العاده زیاد تولید می‌کند.

کار دیگری که موجب شهرت اصلی وی شده نتیجه نبوغ و بصیرت همکار جوانش کی یرشوف است. همکاری این دو دانشمند نتایج دیگری هم داشت که یکی از آن‌ها کشف دو عنصر تازه به نام‌های سزیوم و روبیدیوم است.

بونزن که علاقه شدیدی به زمین شناسی داشت در ۱۸۴۶، یک سال بعد از فوران آتش فشان هکلا، با یک هیئت علمی اعزامی به آیسلند رفت. این سفر علمی که به خرج دولت دانمارک انجام گرفت؛ سه ماه و نیم طول کشید. بونزن گاز‌هایی را که از سوراخ‌های کوه آتش فشان خارج می‌شد گرد آورد و اثر آن‌ها را بر روی سنگ‌های آتش فشانی مطالعه کرد.

بونزن در دهه‌های ۱۸۴۱ و ۱۸۵۱ بهبود‌هایی در باتری‌های برق شیمیایی پدید آورد. در سال ۱۸۴۱ یک باتری ساخت که از آن زمان به نام «باتری بونزن» خوانده می‌شود.

بونزن کوره معروف خود را در دهه ۱۸۵۱ با استفاده از اختراعات امه آرگان و مایکل فردی (فاراده) ابداع کرد.

انجمن‌های علمی متعدد اروپایی بونزن را قرین افتخار کردند. در سال ۱۸۴۲ به عنوان عضو خارجی انجمن شیمی لندن برگزیده شد. در سال ۱۸۵۳ به عضویت افتخاری فرهنگستان علوم و در سال ۱۱۸۲ به سمت عضو خارجی آن انتخاب گردید.

در سال ۱۸۶۰ مدال کاپلی انجمن را گرفت. سرانجام قدر خدمات علمی بونزن به صنعت را «انجمن انگلیسی هنرها» شناخت و با دادن پاداش به آن‌ها در ۱۸۸۹ نشان آلبرت به او اعطا شد. سرانجام بونزن با این خدمات در ۱۶ اوت ۱۸۹۹ در هایدلبرگ آلمان جان به جان آفرین تسلیم کرد.