روایت ایستادگی و ایثار در «آبادان یازده ۶۰»
- اکران فیلم سینمایی «آبادان یازده ۶۰» به کارگردانی مهرداد خوشبخت و تهیه کنندگی حسن کلامی از چهارشنبه ۲۶ شهریور در سینما‌های سراسر کشور آغاز شد. اثری با مضمون دفاع مقدس که به دلیل قصه گویی درست و همچنین استفاده از بازیگران یکدست مورد اقبال اهالی رسانه و مخاطبان قرار گرفت.
با اینکه سینمای دفاع مقدس در چند سال اخیر نسبتاً مهجور مانده است، اما بعضی فیلمسازان با ایده‌هایی بکر و روایت‌های جدید سراغ سینمای جنگ می‌روند. قطعاً هشت سال جنگ ابعاد و زوایای مختلفی می‌تواند داشته باشد. فیلم «آبادان یازده شصت» با نگرش درستی روایتگر جنگ از زاویه‌ای دیگر است.
رادیو آبادان با موج ۱۱۶۰ که در آن دوران نقش مهمی در اطلاع‌رسانی به عهده داشته تبدیل به سوژه فیلم مهرداد خوشبخت شده است. این اثر ساده و بی‌ادعا با ایده‌ای درست و روایتی به اندازه توانسته در بستر سینمای جنگ گوشه‌ای از رشادت آدم‌هایی را نشان بدهد که بدون هیچ چشمداشتی فارغ از هر دین و قومیتی در دفاع از مملکت‌شان دریغ نمی‌ورزند. اگر چه در «آبادان یازده شصت» خبری از خاکریز و منطقه عملیاتی نیست، اما تمهیدات فیلمساز برای گسترش اثرش که بر اساس داستان واقعی ساخته شده توانسته است مخاطب را با فضای مقاومت همراه کند. اساساً ساخت فیلم داستانی درباره یک موضوع واقعی که سند آن اتفاقاً موجود است بسیار سخت است. در این شرایط فیلمساز باید با پژوهش و تحقیق کامل سراغ ایده برود. در تیتراژِ آغازین فیلم «آبادان یازده شصت» نوشته شده داستان این فیلم واقعی است. فیلم‌های زیادی با این پیش‌آگاهی به مخاطب ساخته شده‌اند که می‌شود برای نمونه به «ویلایی‌ها» یا «تنگه ابوقریب» اشاره کرد.
مهرداد خوشبخت در ساخت فیلم «آبادان یازده شصت» با تسلط کامل همراه با روایت داستان‌گونه توانسته فیلمش را جلو ببرد. با توجه به شرایط موضوع فیلم که پتانسیل لازم را برای درگیر کردن احساسات مخاطب دارد، اما فیلمساز به هیچ وجه قصد نداشته است مخاطب را در تنگنای احساسی قرار بدهد. فیلم چند شخصیت دارد که تمامی به درستی معرفی می‌شوند و قصه در فضایی درست و استاندارد در یک لوکیشن محدود مخاطب را با خود همراه می‌کند و همذات‌پنداری مخاطب با پیشروی قصه به تسلط فیلمساز مربوط می‌شود.
در فیلم خبری از خرده‌پیرنگ و شاخه و برگ اضافی نیست یا حتی شخصیت اضافی در فیلم وجود ندارد. مسیر قصه در شرایط جنگی بخشی از یک بحران را نشان می‌دهد و فیلمساز در به تصویر کشیدن یک رخداد واقعی توانسته است با عناصرِ محدود، یک برهه تاریخی را به ما نشان دهد.
قطعاً این فیلم باعث آگاهی مخاطب درباره نقش اساسی رادیو آبادان در جنگ می‌شود، اما باید در نظر داشت که مهرداد خوشبخت یک فیلم درباره دفاع مقدس ساخته، اما هیچ کدام از شخصیت‌های اصلی فیلم بسیجی یا رزمنده به معنای جنگی آن نیستند، آن‌ها در رادیو مشغول کارند و با هنر و فرهنگ سروکار دارند نه با تفنگ، برای همین قالب کمتر دیده شده مضمونی «آبادان یازده شصت» برای مخاطب جذابیت دارد و و این مهارت مهرداد خوشبخت است که توانسته روابط میان شخصیت‌ها را به درستی ترسیم کند، از این فیلم نمی‌توانیم توقع خاصی داشته باشیم چراکه در حد مدیوم و زمان محدود توانسته فیلم قابل توجهی باشد که با روایتی مستندگونه به مخاطب اطلاعات تاریخی می‌دهد؛ فیلمی که سر و شکل مناسب دارد همراه با یک رخداد واقعی و قابل توجه. انتخاب بازیگران به خصوص حسن معجونی (که چه خوب نقش یک مسیحی را بازی می‌کند) از نکات مهم این فیلم محسوب می‌شود.
در بخش اجرایی فیلم هم عناصر به کار گرفته شده و چیدمان میزانسن از اولویت‌های فیلم است. زمانی که فیلمنامه با یک هدف منسجم و استاندارد نوشته می‌شود تمامی ابزار‌های اجرایی و تلاش بازیگر در مسیر موفقیت کلی اثر قرار می‌گیرد.