واردات میوه؛ شوخی عجیب یا داستان تلخ/ رقیب‌تراشی با چه منطقی؟

- تولیدات حوزه کشاورزی یکی از بخش‌ها و کالا‌های مهم و اساسی در بازار داخلی و همچنین در حوزه صادرات است؛ البته این حوزه به عنوان یکی از حوزه‌های مهم در اشتغال‌زایی، تولید و ارزآوری همواره تحت تاثیر تصمیمات و اقدامات مسئولان و تنش‌ها و محدودیت‌های تحمیل شده خارجی، دچار چالش‌های مختلف بوده است.

بحث تولید کافی و متنوع برای پاسخگویی به نیاز داخلی و ورود به بازار جهانی، نگهداری و ارتقاء کیفیت محصولات برای حفظ بازار‌های مذکور یکی از درخواست‌های همیشگی از این حوزه است، اما نباید فراموش کرد که پاسخ به این خواسته بدون حمایت کافی از طرف نهاد‌های مرتبط با این حوزه و اجرای قوانین مناسب امکان‌پذیر نخواهد بود.

یکی از سیاست‌های دولت برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی حوزه کشاورزی، ممنوعیت واردات میوه (به جزء چند میوه که تولید داخلی نداریم) در سال‌های اخیر است. موضوعی که در روز‌های اخیر با صحبت‌های معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی مورد توجه قرار گرفت و به دنبال آن ولی‌الله فریادرس مدیرکل دفتر مقررات و استاندارد‌های بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، در واکنش به اظهارات معاونت باغداری، موضوع واردات میوه را تکذیب و تنها واردات میوه به صورت موقت را آزاد علام کرد که در آن میوه‌های وارد شده به داخل کشور بعد از بسته بندی و یا هرگونه پردازش، بدون ورود به بازار داخل، به کشور مقصد صادر می‌شود.

هرچند توضیحات فریادرس حاکی از پابرجا بودن قانون منع واردات میوه به بازار مصرف داخلی است، اما ورود موقت میوه، علی‌رغم امتیازاتی که برای کشور دارد، می‌تواند باعث آسیب رساندن به حوزه تولید و توزیع محصولات داخلی در بازار بین‌المللی باشد.

 

سید رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران در گفت‌وگو با میزان، واردات میوه را در شرایطی که فرصت‌های زیادی برای صادرات محصولات کشاورزی وجود دارد، یک شوخی عجیب توصیف کرد و با تاکید بر تولیدات خوب میوه‌های پاییزی در کشور گفت: با توجه به مشکلاتی که در کمبود ارز داریم باید تمرکزمان را بر روی صادرات محصولات کشاورزی قرار دهیم.

نباید بازار منطقه را برای محصولات خارجی باز کنیم

نورانی واردات موقت میوه و موضوع پردازش، بسته‌بندی و صادرات مجدد را یک بحث جدا از واردات دانست و با اشاره به اینکه نباید بازار منطقه را برای محصولات خارجی باز کنیم، آن را برای میوه‌هایی که تولید داخل ندارد مناسب و قابل توجیه دانست و افزود: ورود موقت نباید وارد بازار داخلی شود و در صورت نظارت درست می‌تواند باعث اشتغال‌زایی و کسب منافع ملی شود.

 

موضوع واردات موقت میوه شاید یک شوخی عجیب باشد، اما بحث عدم توجه به پتانسیل‌های داخلی در حوزه تولید محصولات کشاورزی به یک داستان تلخ تبدیل شده است. جدی نگرفتن تولیدات کشاورزی به‌عنوان یک منبع ارزآور از سوی مسئولان مربوطه نه تنها منجر به از دست دادن فرصت‌های زیادی در آینده می‌شود که باعث می‌شود بازار‌های داخلی و بین‌المللی فعلی را هم از دست دهیم. نمونه این موضوع، تجربه تلخی است که باعث از دست دادن بازار روسیه برای صادرات محصولات کشاورزی شد.

به دنبال تحریم‌هایی که علیه روسیه اعمال شد، و با توجه به روابط خوب دو کشور ایران و روسیه، مسکو برای تعامل طولانی مدت با ایران از جمله در حوزه کشاورزی اعلام آمادگی کرد، اگر تدبیری وجود داشت به خوبی می‌توانستیم از این بازار جهت صدور محصولات خود استفاده کنیم، اما متاسفانه علی‌رغم داشتن پتانسیل تولید در کشور، هیچ شرکت داخلی نتوانست برای این کار متعهد شود.

 

چرا باید برای محصولات اساسی که تولید داخلی داریم، رقیب در باز‌های خارجی ایجاد کنیم

اسماعیل شهبازی استاد دانشگاه و کارشناس حوزه اقتصادی در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به تولیدات کافی و متنوع کشاورزی در کشور و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی در سال‌های اخیر، توجه به تولیدات کشاورزی را یک ضرورت عنوان کرد و گفت: ورود موقت میوه به کشور، حتی اگه فقط بحث بسته بندی و پردازش در داخل کشور باشد و میوه‌ها مجددا به کشور مقصد صادر شوند کار درستی نیست. چرا باید برای محصولات اساسی که تولید داخلی داریم، رقیب در باز‌های خارجی ایجاد کنیم.

 

این کارشناس حوزه کشاورزی با بیان اینکه ورود موقت میوه به کشور باعث استفاده از سرمایه‌های داخلی و تحمیل هزینه و زحمت به کشور برای پردازش و معرفی محصولات خارجی به بازار‌های بین‌المللی می‌شود، گفت: سود این کار عاید بخش کشاورزی نمی‌شود و اگر این کار توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی و شرکت‌های تعاونی انجام می‌شد، چون سود به اتحادیه‌ها برمی‌گشت، قابل توجیه بود.

وی با بیان اینکه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، آموزش و حمایت‌های دولتی می‌توان در حوزه صادرات و ورود به بازار‌های بین المللی فعالیت بیشتری داشته باشیم تصریح کرد بجای ورود موقت میوه، محصولات داخلی با طعم اصیل و بومی را بسته بندی بر روی صادرات تمرکز کنیم و باید با توجه به این نیاز‌های بازار داخلی و خارجی، تدابیر کارآمد و مناسبی را در نظر گرفت تا علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان داخلی، به نیاز جامعه نیز پاسخ داده شود.

 

به هر  روی در شرایطی که حمایت از تولید نیاز اصلی کشور برای فائق آمدن به مشکلات اقتصادی است باید به حوزه کشاورزی به عنوان منبع درآمدی دائم نگاه کنیم. این مهم میسور نمی‌شود مگر با حمایت از کشاورزان زحمت‌کش که با پینه‌های دستان‌شان رونق را به سر سفره ما می‌آورند؛ سفره‌هایی که در پسابرجام کوچک شده است!