ممنوعیت جذب خارجیها، نتیجه بیسوادی مدیران باشگاهی/ وقتی «میلیارد» پول خُرد شد!
- پس از اینکه مربیان خارجی همچون مارک ویلموتس، استراماچونی، برانکو ایوانکوویچ، وینفرد شفر و... به خاطر عدم دریافت حقوق و دستمزد خود از باشگاه‌های ایران شکایت کردند، وزارت ورزش تصمیم گرفت جذب بازیکن و مربی خارجی را برای تیم‌های استقلال و پرسپولیس ممنوع کند.
در پی این تصمیم، سازمان لیگ فوتبال ایران هم این ممنوعیت را برای همه تیم‌ها اعمال کرد؛ هر چند مربیان و بازیکنان خارجی که در فصل گذشته در لیگ ایران حضور داشتند اجازه تمدید قرارداد با تیم‌های‌شان را پیدا کردند اما چنین تصمیمی تبعاتی منفی برای فوتبال ایران به دنبال داشت.
اولین تبعاتی که در این خصوص می‌توان به آن اشاره کرد این است که فوتبال ایران لقب حرفه‌ای بودن را یدک می‌کشد و در فوتبال حرفه‌ای چنین تصمیماتی جایی ندارد. درست است که در طول سالیان گذشته بازیکنان و مربیان خارجی بی‌کیفیتی وارد فوتبال ایران شدند، اما برخی از آنها عملکرد مثبتی در لیگ داشتند. در همین فصل گذشته مربیان خارجی همچون میشو، استراماچونی، کالدرون، رادولوویچ فعالیت می‌کردند و هر چند به دلایل مختلف تا پایان لیگ تیم‌های تحت هدایت خود را همراهی نکردند، اما تا زمانی که حضور داشتند عملکرد موفق و مثبتی رقم زدند. در خصوص بازیکنان خارجی هم چنین موضوعی صدق می‌کند و درصد قابل توجهی از بازیکنان خارجی جزو بهترین‌های لیگ بودند. در چنین شرایطی قطعا ممنوعیت جذب بازیکن و مربی خارجی باعث خواهد شد لیگ برتر فوتبال ایران به لحاظ فنی دچار چالش شود.
یکی دیگر از تبعات این ممنوعیت، چند برابر شدن مبلغ قرارداد بازیکنان و مربیان داخلی است. این افزایش مبلغ به قدری افسارگسیخته بوده که رکورد‌های زیادی در این خصوص جابجا شد. به طور مثال بازیکنی که فصل گذشته برای یک نیم‌فصل مبلغی حدود ۸۰۰ میلیون تومان دریافت کرده بود برای فصل جدید با ۸ میلیارد تومان راهی یکی از تیم‌های متمول شهرستانی شد.
در تیم‌های پرهوادار هم بازیکنانی که به لحاظ فنی در جایگاه خوبی قرار داشتند و در بین هواداران دارای محبوب بودند با وجود اینکه قرارداد داشتند، اما با فشار روی باشگاه توانستند متمم‌هایی به قرارداد خود اضافه کنند که این متمم‌ها رقم قرارداد را حتی تا پنج برابر هم افزایش داد.
قرارداد فصل گذشته بسیاری از بازیکن کم‌نام ونشان که به هر دلیلی توانستند راهی تیم‌های پرهوادار شوند، کمتر از یک میلیارد تومان بود، اما حالا یک میلیارد تومان در مقابل رقم واقعی قراردادهای‌شان رقم زیادی نیست. در واقع پیشنهاد میلیاردی آنها به باشگاه‌ها، یک رقم معمولی محسوب می‌شود.
مسئولان وزارت ورزش و فدراسیون باید برای شکایت بازیکنان و مربیان خارجی از تیم‌های باشگاهی فوتبال ایران راه‌حلی پیدا می‌کردند اما ممنوعیت جذب خارجیها نمی‌تواند یک راه‌حل مناسب و کامل باشد. می‌شد کارگروهی تشکیل شود و تیم‌ها با حضور در این کارگروه، نحوه تامین منابع مالی برای جذب بازیکن و مربی خارجی را ارائه می‌کردند و در صورتی که در این خصوص ضمانت‌های اجرایی ارائه می‌شد، آن وقت می‌توانستند برای تیم‌شان از بازیکن و مربی خارجی استفاده کنند.
پاک کردن صورت‌مسئله اولین کار ممکن بود اما آیا بهترین کار هم بود؟ با قطع شدن روند حضور خارجیها به فوتبال ایران، در واقع ورود و چرخش اطلاعات و دانش فوتبالی در لیگ برتر قطع می‌شود. اگر دستی شکسته شد، آیا باید آن دست را قطع کرد؟ اگر چند مدیر فوتبالی به هر دلیلی دچار اشتباه عمدی یا سهوی در عقدقرارداد با خارجیها شدند، آیا تاوان آن باید پای تمامیت فوتبال ایران نوشته شود؟ البته اینکه فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش با حساسیت فراوان وارد موضوع ورود خارجیها با قراردادهای آنچنانی و بدون ضمانت پرداخت شدند، جای تقدیر دارد ولی بهتر نبود این امر به شکل دیگری مدیریت می‌شد تا بحران جدیدی نسازد. این طور به نظر می‌رسد که تبعات منفی این تصمیم، حالا بیشتر از تبعات مثبت آن نمود پیدا کرده است.
پاک کردن صورت مسئله نه تنها نمی‌تواند مشکلات حضور خارجیها در فوتبال ایران را کم کند؛ بلکه مشکلات جدید و نوظهوری هم به فوتبال ایران اضافه خواهد کرد. در فصل‌های آینده رقم قرارداد بازیکنان باز هم افزایشی نجومی خواهد داشت و آن وقت است که دیگر امکان مهار این افزایش افسارگسیخته دستمزد‌ها وجود نخواهد داشت.
سوال پایانی هم اهمیت زیادی دارد؛ آیا قانون منع ورود بازیکنان و مربیان خارجی فقط برای یک فصل تعیین شده یا قرار است همیشه ادامه داشته باشد؟