تصویر جلد کتاب فارسی اول و ریاضی سوم ابتدایی اصلاح می‌شود
- بنا به اعلام مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، حسن ملکی در نشست خبری با اصحاب رسانه که در سالن اجتماعات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و با محوریت موضوع تولید و توزیع محتوای آموزشی برگزار شد، اظهار کرد: سند تحول بنیادین و برنامه درس ملی راهبرد اصلی ما در آموزش‌وپرورش و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است.
ملکی با اشاره به اقدامات تحولی که در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی انجام شده است، گفت: برای تولید محتوای درسی گروهایی به‌طور جهادی در حال فعالیت هستند لذا تا بهمن‌ماه جاری، راهنماهای تحولی در حوزه‌های تربیت و یادگیری تهیه و تدوین می‌شود.
در کتاب فارسی اول دبستان؛ قرآن کریم در جای مناسبی قرار نداشت
وی در واکنش به تغییرات کتاب‌های درسی فارسی اول دبستان و ریاضی سوم دبستان اظهار کرد: در کتاب فارسی اول ابتدایی، محتوای این کتاب چه در قالب اشعار، قصه و تصویر نوعاً در سطح اول ابتدایی به‌نوعی قرآن را به دانش‌آموزان معرفی کرده است، اما دریکی از نگاره‌ها، تصویر قرآن بالای یک میز که زیر میز تلویزیون قرار داشت باعث گفتگوهایی بین برخی کارشناسان شده است با این موضوع که جای قرآن مناسب و در شان این کتاب ارزشمند نیست و این موضوع با قداست کتاب قرآن، سازگاری ندارد لذا دراثنای همین گفت‌وگوها به این جمع‌بندی رسیدند که تصویر کتاب قرآن را بردارند زیرا درجاهای مختلف این کتاب به محتوای قرآنی اشاره شده است. البته ما از این کار دفاع نمی‌کنیم و چنانکه وزیر آموزش‌وپرورش تأکید نمودند این موضوع اصلاح می‌شود.
همه‌کارهای آموزش‌وپرورش دیده شود تا انتقاد منصفانه‌تری شود
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تصریح کرد: در خصوص کتاب ریاضی سوم نیز باید گفت: کسی حق کم جلوه دادن نقش دختران و زنان را نداشته و ندارد زیرا در همه آموزه‌های دینی و در سخنان بزرگان ما به اهمیت زن و نقش او در جامعه همواره اشاره شده است؛ بنابراین همان دانش‌آموزانی که کتاب علوم تجربی را می‌خوانند فارسی را هم می‌خوانند روی جلد کتاب علوم فقط تصویر دختران وجود دارد پس آیا باید پسران اعتراض کنند البته من این موضوع را تائید نمی‌کنم باید اصلاح شود اما توصیه ما این است که همه‌کارهای آموزش‌وپرورش را ببینید تا انتقاد منصفانه‌تری داشته باشند. برای موضوعات پیش‌آمده و تاثر بخشی از جامعه متاترشدم انشا الله با اصلاحی که صورت خواهد گرفت این دغدغه رفع خواهد شد.
وی به جذب نیروی انسانی توانمند و آموزش کارشناسان به‌عنوان دو اقدام تحولی دیگر سازمان پرداخت و اظهار کرد: کار بزرگی که انجام شد ورود معارف انقلاب اسلامی به کتاب‌های درسی بود ازآنجاکه کشور نیاز به شهروندانی دارد تا باروحیه و تفکر انقلابی تربیت شوند لذا امروز معارف اسلامی در۳۰عنوان کتاب درسی در بخش نظری و فنیوحرفهای ورود کرده است.
ملکی ادامه داد: معارف انقلاب اسلامی در کتاب‌های درسی به معرفی الگوها قهرمانانی همچون قاسم سلیمانی، صیاد شیرازی، ابو مهندس و تهرانی مقدم و ... و همچنین در بخش دیگری به معرفی خیانت‌های آمریکا و غرب علیه انقلاب اسلامی می‌پردازد.
وی به موضوع چاپ کتاب‌های درسی در سال جاری اشاره و عنوان کرد: امسال ۵۱عنوان کتاب درسی در دوره ابتدایی، ۵۶عنوان دوره متوسطه اول، ۱۳۷عنوان در دوره دوم متوسطه شاخه نظری، ۳۶۳عنوان در شاخه فنیوحرفهای، ۱۳۹عنوان در شاخه کاردانش و ۲۴۶عنوان کتاب درسی در آموزش‌وپرورش استثنایی تولید و چاپ شده که درمجموع ۹۹۲عنوان کتاب با تیراژ بیش از ۱۴میلیون جلد تولید، چاپ و در بین دانش آموزان کشور توزیع شده است.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اظهار کرد: کار تولید و چاپ و توزیع کتاب‌های درسی کاری پرحجم و حساس است که اگر به‌درستی پیگیری نشود و کارشناسان ما با دقت بر روند آن نظارت نداشته باشند این حجم از کار ممکن است به سرانجام نرسد لذا گاهی ممکن است به دلیل وسعت کار اشتباهاتی نیز رخ دهد.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در نشست خبری در بخش پاسخ به سؤالات خبرنگاران با اشاره به اینکه ثبت‌نام تمام کتاب‌های درسی به‌صورت اینترنتی برای نخستین بار صورت گرفته است، اظهار کرد: محتوا‌های آموزشی جدید متناسب با آموزش‌های غیرحضوری تولید می‌شود.
ملکی در بخش دوم نشست خبری که با حضور اصحاب رسانه که در سالن اجتماعات سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی برگزار شد، در پاسخ به سؤالات خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره توزیع کتاب‌های درسی اظهار کرد: امسال به شیوه اینترنتی ثبت‌نام انجام شد و کتاب به استان‌ها ارسال و توسط مدارس به دست دانش آموزان رسید امسال برای نخستین بار ثبت‌نام تمام کتاب‌های درسی دانش آموزان به شیوه اینترنتی انجام شد و آثار مثبتی داشت، خانواده‌ها خیلی آسان ثبت سفارش می‌کردند و به‌طور طبیعی با توجه به شرایطی که در کشور ناشی از وضعیت کرونا وجود دارد طبیعی است که برخی خانواده‌ها و دانش آموزان شاید نتوانند به‌راحتی ثبت سفارش و به‌موقع کتاب‌های درسی را دریافت کنند.
وی افزود: آخرین وضعیت این است که۵۰۰هزار دانش‌آموزی که تا دو هفته قبل هنوز ثبت‌نام نکرده بودند در حال حاضر بسیار کاهش‌یافته و تعداد اندکی باقی مانده است که هنوز برای دریافت کتاب ثبت‌نام نکرده‌اند.
ملکی تصریح کرد: شیوه‌های آموزشی شامل حضوری و غیرحضوری می‌شود لذا آموزش‌های حضوری در مدارس انجام می‌شود و برای آموزش‌های غیرحضوری تولیدات جدید برای دوره تحصیلی مختلف داریم و مجموعه راهنمای آموزشی تهیه و به آموزش و پرورش‌های سراسر کشور ارسال کردیم و مدارس از آن استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: علاوه بر مواد مکتوب که در قالب راهنمای آموزشی تهیه شد مجموعه‌ای محتوای الکترونیک و الگو‌های تدریس موفق که به معلم و دانش‌آموز کمک می‌کند تا مطالب را به‌صورت مؤثرتری بیاموزند در اختیار مدارس قرار داده‌ایم.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور خاطرنشان کرد: تولید محتوای الکترونیک ابعاد مختلفی، ازجمله اهداف علمی، آموزشی و هنری دارد لذا هرقدر عالمانه‌تر کارکنیم مطلوب‌تر است.
انجام تغییرات در راستای کاربردی کردن محتوای آموزشی
وی ادامه داد: کارگروه‌هایی تشکیل دادیم برای سال آینده با کسب تجارب بهتر و یافته‌های بین‌المللی کار را دقیق‌تر انجام دهیم. در برخی کتاب‌های درسی از جمله مطالعات اجتماعی، فارسی، آمادگی دفاعی و علوم تجربی تغییرات قابل‌توجهی در راستای کاربردی کردن محتوای دروس انجام شده است البته به تغییرات زیاد معتقد نیستیم بلکه هر ۵سال یک‌بار محتوای کتاب‌ها باید تغییر کند.
ملکی گفت: هیچ اجبار پنهانی که کارشناسان ما را برای حذف مطالب و تصاویر از کتاب‌های درسی وجود ندارد البته ممکن است برخی کارشناسان سبک و سلیقه‌ای داشته باشند و نظر شخصی خود را اعمال کند.
وی افزود: کارشناسانی که تولید کتاب درسی می‌کنند یا تصاویر را انتخاب می‌کنند باید دارای چند بینش ازجمله، اعتقادی و ارزشی باشند تا از جهت ارزشی و فرهنگی بتوانند مطالب مناسب و نامناسب را تفکیک کنند.
کارشناسان کتاب‌های درسی باید دارای بینش‌های مختلف باشند
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی کشور اظهار کرد: کارشناسان باید بینش اجتماعی و سیاسی داشته باشند و من هم تائید می‌کنم فقط کارشناس کتاب درسی نباید متخصص موضوعی و علمی باشد باید بداند این تصمیم در جامعه چه آثاری را خواهد داشت.
وی افزود: این کارشناسان باید بینش هنری و زیبایی‌شناختی داشته باشد و در عین اینکه نظارت‌ها است و تلاش می‌شود کارشناسان مناسبی انتخاب شود، اما در هرکاری که مربوط به انسان‌هاست احتمال کاستی وجود دارد و اتفاقات اخیر این پیام را به ما دادکه نظارت‌های ما باید دقیق و با شاخص‌های معین باشد تا بتوانیم کنترل کنیم. مسائلی که درباره کتاب فارسی و ریاضی به وجود آمد ما را هوشیارتر و حساس‌تر کرد.
تولید محتوای پیش‌دبستانی برای سال۱۴۰۰ در آموزش‌وپرورش بر اساس قانون
ملکی افزود: قانون تدوین محتوای پیش‌دبستانی را به وزارت آموزش‌وپرورش سپرده است و به رهبر معظم انقلاب به‌درستی به این مطلب اشاره و آموزش‌وپرورش را موظف کردند در این خصوص اقدامات مؤثری را انجام دهند. در آموزش‌وپرورش گروه برنامه‌ریزی پیش از دبستان داریم که این گروه را فعال کردیم و برنامه‌ریزی می‌کند، اما از مؤسسات، افراد و کارشناسان متعدد که در جامعه وجود دارند و توانایی تولید محتوای پیش‌دبستان را دارند دعوت کنیم تا در تولید محتوا به ما کمک کنند و برای سال۱۴۰۰برای مهدکودک و پیش‌دبستان محتوای لازم را تولید می‌کنیم.
وی اضافه درباره آموزش در شرایط کرونا، تصریح کرد: بخشی از کتاب درسی را به‌عنوان خودخوان انتخاب کردیم و این کار مطلوب ما نیست و برای سال۱۴۰۰برنامه‌ریزی می‌کنیم و آماده خواهیم شد.
رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی خاطرنشان کرد: وقتی مؤلف کتاب درسی، کتابی را تألیف می‌کند مالکیت حقوقی و معنوی ندارد و این در قرارداد ذکر شده است سازمان پژوهش این حق را دارد متناسب با شرایط فرهنگی، اجتماعی و مصالح کشور در محتوای کتاب‌ها تغییراتی انجام دهد و بهتر است که این کار با همفکری و تبادل‌نظر با مؤلفان انجام شود تا انتخاب بهتری انجام شود و گلایه و نارضایتی صورت نگیرد، اما اگر به هر دلیلی مؤلف در دسترس نبود سازمان این حق را دارد که تغییرات را انجام دهد.
تولید محتوای آموزشی برای عشایر و دوزبانه‌ها
وی ادامه داد: کتاب درسی یک رسانه است که در تعلیم و تربیت رسمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای تربیت اجتماعی، علمی و سیاسی انجام دهد و به سمت بسته‌های تربیت و یادگیری حرکت می‌کنیم یعنی کتاب درسی نباید به تنها ماده آموزشی تبدیل شود و این مطلوب نیست.
ملکی تصریح کرد: کتاب درسی حذف نمی‌شود، اما نباید سیطره هم یابد. مهارت حل مسئله، تفکر خلاق و نقاد در کتاب‌های درسی وجود دارد و برخی کتاب‌ها مثل مهارت زندگی و تفکر و پژوهش در اقدامات تحولی چندساله اخیر به کتاب‌های درسی افزوده شد.
وی اظهار کرد: کتاب‌های عشایری را به‌طور جدی در برنامه داریم و تا سال آینده برای عشایر و ازجمله برای مناطق دوزبانه محتوای آموزشی تولید خواهیم کرد.