تیراژ هزارتایی کتاب برای جمعیت ۸۰ میلیونی هیچ تاثیری در رشد نویسنده ندارد

مرتضی نوربخش در گفت‌وگو با پیرامون مشکلات امروز نویسندگان گفت: وضعیت نشر کتاب در شرایط مناسبی قرار ندارد، این موضوع علاوه بر نویسندگان نوپا گریبان نویسندگان باسابقه‌ را نیز گرفته است، از طرفی با وجود توانایی‌های فراوان نویسندگان با سابقه هنوز هم شاهد بی عدالتی در حوزه قرارداد‌های ناشران و نویسندگان هستیم.

وی عمده‌ترین مشکل حوزه نشر را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: تیراژ‌های پایین کتاب ضربه بسیاری را به نویسنده می‌زند، در این شرایط نویسنده نمی‌تواند افکا، آرا و عقاید خود را در سطح وسیعی گسترش دهد، زیرا تیراژ‌های هزارتایی کتاب نسبت به جمعیت ۸۰ میلیونی توازن را برقرار نمی‌کند.

نوربخش به بررسی فعالیت‌های ناشران دولتی پرداخت و افزود: فعالیت ناشران دولتی در حوزه نشر بهتر از ناشران خصوصی نیست، برخی از ناشران تیراژ کتاب را روی جلد حدود ۲۵۰۰ عدد قید می‌کنند در حالیکه تنها هزار و یا پانصد عدد کتاب را به چاپ رسانده‌اند و هنگامی که پای میز محاسبه با نویسنده می‌نشینند اعتراف می‌کنند که میزان تیراژ تا چه حد پایین بوده و تیراژ روی جلد کتاب یک ترفند بوده است.

نویسنده کتاب «هزار گوهر» روابط ناشران خصوصی با نویسندگان را مورد بررسی قرار داد و بیان کرد: ناشران خصوصی رویه‌ مخصوص به خود را دارند، تا زمانی که نویسنده هیچ دستمزد نمی‌خواهد و تنها به چاپ کتاب خود توسط ناشر بسنده می‌کند مشکلی وجود ندارد، اما به محض اینکه نویسنده دستمزد خود را به صورت وجه نقد می‌خواهد آن وقت تاخیر در پرداخت و مشکلاتی از این قبیل ایجاد می‌شود.

نوربخش وضعیت حوزه نشر را مورد بررسی قرار داد و افزود: وضعیت حوزه نشر در شرایط خوبی قرار ندارد، همین شرایط سخت و دشوار تاثیر مستقیمی بر نویسندگان دارد، ناشران همواره از عدم فروش کتاب‌ها در سطح جامعه سخن می‌گویند، بی‌علاقگی مردم به فرهنگ کتاب و کتابخوانی مهم‌ترین بن‌بست حوزه نشر به حساب می‌آید. این موضوع مهم قلمداد می‌شود، زیرا ناشران سرمایه‌های خود را در معرض خطر می‌بینند و دیگر تمایلی بر سرمایه گذاری ندارند.

وی قیمت بالای کاغذ را عاملی تاثیرگذار بر وضعیت نویسندگان دانست و ابراز کرد: اگرچه کاغذ به عنوان یکی از کالا‌های مرتبط با حوزه نشر مطرح می‌شود، اما تاثیر مستقیمی بر فعالیت نویسندگان دارد، افزایش قیمت این کالای اولیه در حوزه نشر سبب شده تا نویسندگان کم کارتر شوند و تولیدات ارزشمند فرهنگی تا حدود چشمگیری کاهش پیدا کند.

نویسنده کتاب «به مقصد چشم‌های تو» نقش کاغذ در سرانه مطالعه کتاب را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: متاسفانه با افزایش قیمت‌ها در همه حوزه‌های اقتصادی و کوچکتر شدن سبد خانواده، کتاب به عنوان کالای فرهنگی از نیاز همیشگی خانوار حذف شده است، این امر به فرهنگ کتاب و کتابخوانی نیز صدماتی جبران‌ناپذیر وارد کرده است.

نوربخش مشکلات و تاثیر کاهش تیراژ‌ کتب را مطرح و تصریح کرد: کاهش تیراژ کتاب‌ها بی‌میلی و بی‌رغبتی نویسنده را در پی دارد، زیرا کتاب‌ها اصلاً دیده نشده چراکه به دست مخاطب رسانده نمی‌شوند.

وی رویکرد نویسندگان در مقابل برخورد‌های ناشران را مورد بررسی قرارداد و بیان کرد: نویسندگان قشر فرهنگی هستند و هرگز برخورد و شکایت و کشمکش بر سر پول را درست نمی‌دانند لذا قرارداد‌ها و نوع محاسبه دستمزد با این قشر فرهنگساز باید مورد بررسی قرار گرفته و با تولیدکنندگان فرهنگ کشور برخورد‌های مناسب و در شان آنها انجام شود.

نوربخش تدبیر متولیان امور فرهنگی درباره مشکلات عرصه نویسندگی را مهم دانست و خاطرنشان کرد: تدبیر برای رفع مشکلات نویسندگان بر عهده متولیان امور فرهنگی است و باید در این زمینه رویکرد اثرگذار در نظر گرفته شود.