فرهنگ جمعی جدیدترین قربانی کرونا
_ایسکانیوز نوشت: «کرونا» فقط یک واژه تلخ و گزنده نیست؛ این روزها کرونا عامل و علت بخش اعظم دغدغههای ماست. ویروسی که شایعات زیادی از نحوه شیوع آن مطرح شد و به نظر نمیرسد به سادگی از شر آن خلاص شویم.
یکی از تأکیدات سازمان بهداشت جهانی درباره آثار ویروس، تبعات پساکروناست که موجب افزایش نگران ها، تشویش و ترس در انسانها خواهد بود و سلامت روانی میلیونها نفر را تهدید میکند. کارشناسان میگویند این تأثیرات جسمی، اقتصادی و بحرانهای روانی میتواند بر افزایش اتفاقات ناگواری مثل خودکشی و انزوا و خودمحوری بشر دامن بزند.
محققان تأثیرات نامطبوع روانی و فرهنگی دوران بعد از کرونا را ویران کنندهتر از دوران کرونا میدانند. دلیل را هم نفوذ این ویروس در زندگی میلیونها نفر مطرح میکنند که فاجعه دیگری بعد از فاجعه نخست که همان شیوع کروناست رقم خواهد زد.
اما چگونه یک ویروس میتواند بر فرهنگ جمعی تأثیر داشته باشد؟ «تکرار» همه آن چیزی است که تأثیر مستقیم بر ذهن و در نهایت بر رفتار انسان دارد؛ و سرایت رفتارهای فردی به فرد دیگر با گذشت زمان جریانی از رفتار جمعی را ایجاد میکند که تبدیل به یک فرهنگ میشود. کاری که شیوع کرونا در زندگی بشر کرد و همچنان در حال انجام است قریب به همین اتفاق است.
وقتی به رفتارهایمان در طول این روزهای کرونایی توجه کنیم پی خواهیم برد که کنشها و واکنش هایمان در برابر یکدیگر به چه میزان دچار تغییر شده است. دقیقاً خطر آسیبهای جدی به فرهنگ اجتماعی که در ادامه منجر به ناهنجاریهای اجتماعی و آسیب به بهداشت روان میشود. در این بحث صرفاً به جامعه سنتی کشورمان اشاره میکنیم که در آن ارتباطات اجتماعی و نوع دوستی ریشه بسیار عمیقی دارد. روابط خانوادگی مستحکم با کاهش دید و بازدیدها و صله رحم و رعایت فاصله اجتماعی تأثیر خود را میگذارد.
کارشناسان فرهنگی و اجتماعی معتقدند که هرچه زمان حضور این ویروس در جوامع بیشتر باشد تأثیر آن در رفتارهای اجتماعی بیشتر خواهد بود و حس همدوستی کاهش مییابد و بهداشت روان بیشتر دچار مخاطره میشود. همین موضوع لزوم توجه به بهداشت روان در جامعه و پیشگیری از آسیب جدی به فرهنگ عمومی را بیش از پیش مشخص میکند. نکتهای که متأسفانه در دستورالعملها و راهکارهای مواجهه با این ویروس تخریب گر از قلم افتاده و هیچ فکری برای آن نشده است.
اما در طول این چند ماه آن دسته از اقداماتی که با رهنمودهای رهبر معظم انقلاب به عناوین نذر همدلی و کمک مؤمنانه توسط هیئتها برای حمایت از محرومان در حال انجام است سبب شد که مردم قالب زندگی خود را از یاد نبرند و حتی دور از یکدیگر به مشکلات هم توجه، همدلی و رسیدگی کنند. این شیوه میتواند الگویی بی بدیل در مواجهه با آسیبهای فرهنگی و اجتماعی ویروس کرونا باشد. این روزها باید مسئولان هم به فکر دوران پساکرونا و با چاره اندیشی، قبل از وقوع واقعه به فکر علاج باشند.