کاهش ۷۰ درصدی نرخ باروری در ایران

- تسنیم نوشت: روند تحولات باروری در ایران بر اساس برآورد‌های صورت‌گرفته حاکی از تغییرات و نوساناتی قابل ملاحظه است؛ شاخص مرسوم برای بررسی روند تغییرات باروری در پیشینه جمعیت‌شناسی، "نرخ باروری کل" یا TFR (Total Fertility Rate) است که نشان‌دهنده متوسط تعداد فرزندان به‌دنیا‌آمده برای یک زن در طول دوره باروری اوست.

برآورد‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که میزان باروری کل کشورمان در حدود ۷.۷ فرزند برای هر زن در سال ۱۳۴۵ به ۶.۳ فرزند در سال ۱۳۵۵ کاهش یافته است؛ بعد از این کاهش اولیه موقتاً وقفه‌ای در گذار جمعیتی ایران پدید می‌آید و تحت تأثیر شرایط متأثر از رویداد انقلاب اسلامی، باروری بین سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ افزایش می‌یابد و سپس تا حوالی سال ۱۳۶۳ روند نسبتاً ثابتی را ادامه می‌دهد.

از سال ۱۳۶۳ به بعد مجدداً به‌تدریج روند کاهش باروری آغاز می‌شود و از ۶.۹ فرزند برای هر زن در این سال به ۵.۵ فرزند در سال ۱۳۶۷ که زمان راه‌اندازی مجدد برنامه‌های تنظیم خانواده است، می‌رسد؛ از این زمان به بعد کاهش باروری به‌سرعت روند انتقالی خود را طی می‌کند و میزان باروری کل به حدود ۲.۱۷ در سال ۱۳۷۹ می‌رسد.

برآورد‌های اخیر نشان می‌دهد که سطح باروری از حدود ۱.۸ فرزند به‌ازای هر زن در سال ۱۳۹۰ با افزایش جزئی حدود دو فرزند به‌ازای هر زن در سال منتهی به سال سرشماری ۱۳۹۵ شده است؛ گزارش ملل متحد در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان چشم‌انداز جمعیت جهان نیز نشان می‌دهد که نرخ باروری کل در طول ۳۰ سال گذشته (به‌فاصله ۱۹۸۰ ــ ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۵ ــ ۲۰۱۰) حدود ۷۰ درصد کاهش داشته است.

روند نزولی در میزان باروری در کشور و کاهش نرخ رشد جمعیت باعث شده است که وضعیت جمعیتی کشور در آینده نزدیک به مرز هشدار برسد.