مالیات بر ارزش افزوده یکی از بزرگ‌ترین مشکلات امروز صنعت چاپ /تعطیلی ۲۰۰ چاپخانه در طی سال‌های اخیر
بهمن پورمند در گفت‌وگو با پیرامون چالش‌ها و مشکلات امروز صنعت چاپ گفت: پس از برگزاری انتخابات اتحادیه صنعت چاپ که حدود ۱ سال و ۲ ماه از آن می‌گذرد هنوز صنعت چاپ نتوانسته برای اتحادیه خود یک راهبر و رئیس معین کند، گره این مشکل تنها به کمک وزارت صمت باز خواهد شد. ابهام‌های ایجاد شده در اتحادیه صنعت چاپ همزمان با انتخابات در طی یک جلسه قطعاً حل و فصل خواهد شد، اما اینکه این موضوع چرا تا به حال بلاتکلیف مانده سوالی است که باید از مسئولان وزارت صمت پرسیده شود، بی ثباتی و بی قانونی، اتخاذ یک تصمیم را که می‌تواند برای یک صنعت مهم سرنوشت ساز باشد به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
پورمند پیرامون عمده‌ترین مشکلات صنعت چاپ ابراز کرد: مالیات بر ارزش افزوده یکی از بزرگ‌ترین مشکلات امروز صنعت چاپ محسوب می‌شود متاسفانه در این زمینه شاخص‌هایی معین تعیین نشده لذا در برخی موارد دیده می‌شود مالیاتی که برای یک چاپخانه متوسط بریده می‌شود بیش از ارزش قیمت کل چاپخانه است و این جای تامل فراوان دارد.
وی پیرامون راه حل‌های موجود برای رفع موانع صنعت چاپ ابراز کرد: من معتقدم اگر کارشناسان بخش امور مالیاتی با یکی از کارشناسان اتحادیه همراه شوند و از مشاوره با فعالان عرصه چاپ در تعیین میزان مالیات بر ارزش افزوده استفاده شود قطعاً مشکلات حوزه صنعت چاپ حل و فصل خواهد شد و در چنین شرایطی شاغلین فعال در این صنعت نیز شاهد رونق در کسب و کار خود خواهند بود حتی در برخی از موارد می‌توانیم شاهد اشتغال‌زایی این صنعت تاثیرگذار باشیم.
عضو هیئت مدیره اتحادیه چاپخانه داران پیرامون مالیات بر ارزش افزوده ابراز کرد: کارشناسان حوزه مالیاتی اطلاعات درستی پیرامون آخرین شرایط حوزه صنعت چاپ ندارند به طور مثال چندی پیش یکی از چاپخانه‌داران که کل چاپخانه وی حدود ۱۸۰ میلیون تومان ارزش داشت با مالیات بر ارزش افزوده حدود ۱۰۰ میلیون تومان روبرو شد این امر نشان می‌دهد که مبناها، شاخص‌ها و قانون‌هایی که برای مالیات در نظر گرفته شده به هیچ عنوان به روز نیست و مشکلات و چالش‌های فراوانی دارد.
*** نوسانات اقتصادی؛ موتور محرک خاموش
پورمند افزایش قیمت مواد اولیه را هم یکی دیگر از مشکلات عمده صنعت چاپ دانست و تاکید کرد: متاسفانه نوسانات اقتصادی سبب شده است تا مواد اولیه با قیمت‌های بسیار بالا به چاپخانه‌داران ارائه شود همین امر سبب می‌شود تا تولید و فعالیت این چاپخانه‌ها تحت تاثیر قرار گرفته و قیمت کالا‌های چاپی افزایش فراوانی پیدا کند از سوی دیگر کمبود کاغذ نیز مشکلی به سایر مشکلات افزوده در این شرایط قیمت‌های بالای تمام شده برای هر کالای چاپی، مصرف‌کننده را از دادن سفارش منصرف می‌کند.
***تعطیلی ۲۰۰ چاپخانه در طی سال‌های اخیر
وی به سال جهش تولید اشاره کرد و افزود: در شرایطی که پیش‌بینی می‌شد که بتوانیم در سال جهش تولید تغییری عمده‌ای در حوزه صنعت چاپ را شاهد باشیم متاسفانه مشکلات و نوسانات متعدد مالی و اقتصادی صنعت چاپ را از حرکت در مسیر جهش تولید باز داشته تا حدی که دویست چاپخانه در طی سال‌های اخیر به طور کامل تعطیل شدند این امر تعداد بیکاران تولید و صنعت را تحت تاثیر قرار داده است.
وی مشکلات دیگر در حوزه صنعت چاپ را مورد بررسی قرار داد و افزود: فرسودگی ماشین‌های چاپ و همچنین عدم شرایط مناسب برای نقل و انتقالات کالا‌های چاپی در عرصه بین‌المللی و امور مالی در منطقه خاورمیانه تاثیر عمیقی بر صنعت چاپ ایران گذاشته در این بین تحریم‌ها و کاهش ارزش پول تبادلات چاپی را محدود و عملا از کار انداخته است.
***بلاتکلیفی اتحادیه
حمید غفاری رئیس هیئت مدیره تعاونی چاپخانه داران تهران در گفت‌وگو با پیرامون عمده‌ترین مشکلات صنعت چاپ گفت: در حوزه صنعت چاپ باید عمده‌ترین و نخستین مشکل را عدم مشخص بودن متولی و رئیس اتحادیه صنعت چاپ دانست اکنون بیش از ۱۵ ماه از اتخاذ آرای انتخابات اتحادیه می‌گذرد، اما هنوز رسما شاهد حضور هیئت مدیره جدید نیستیم این امر صدمات جبران ناپذیری را به بدنه صنعت چاپ می‌زند، زیرا متولی مشخصی برای پیگیری چالش‌ها و مشکلات متعدد صنعت چاپ وجود ندارد.
وی در همین راستا ادامه داد: متولی اول وزارت صمت است و در بخش بعدی اتاق اصناف است که مجری صادر کننده احکام و پیگیری اعتراضات اصناف محسوب می‌شود، اما تا به امروز شاهد اعلام هیچ نتیجه قطعی پیرامون انتخابات اتحادیه صنعت چاپ نبودیم.
غفاری پیامد اعتراضات انتخابات اتحادیه صنعت چاپ را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: اعتراضاتی که در انتخابات اتحادیه صنعت چاپ شکل گرفت، نتیجه و پیامدی جز حاشیه‌های متعدد و عدم تایید صلاحیت رسمی هیئت مدیره جدید برای اتحادیه صنعت چاپ را به دنبال نداشت.
وی به عدم اجرای قانون از سوی برخی از متولیان و مسئولین اشاره و بیان کرد: پس از کناره گیری رئیس اتحادیه پیشین از سمت خود طبق قانون برای ادامه حیات اتحادیه تا زمان برگزاری انتخابات بعد باید عضو علی البدل اول جایگزین وی شود، اما هنوز پس از گذشت یک سال و چندین ماه این بخش از قانون به اجرا گذاشته نشده پیگیری‌ها نشان می‌دهد صرفاً نامه نگاری‌هایی انجام گرفته که همه آنها برای رفع تکلیف بوده این برخورد‌های دوگانه مشکلات و عدم پیگیری حقوق اعضای صنف را به دنبال دارد و بیشتر باید مورد توجه قرار بگیرد.
*** مشکلات صنعت چاپ هر روز بیشتر از دیروز
رییس هیئت مدیره تعاونی چاپخانه داران به مشکلات متعدد صنعت چاپ اشاره و ابراز کرد: مشکلات صنعت چاپ متاسفانه هر روز بیش از زمان گذشته خود را نشان می‌دهد مشکلاتی که ظاهراً به راحتی قابل حل نیست.
غفاری نقش شوک‌های مختلف ارزی در طی دو سال اخیر را عمده‌ترین عامل ضعیف شدن صنعت چاپ دانست و تشریح کرد: نوسانات ارزی و فراز و فرود‌های اقتصادی چالش‌های فراوانی را برای فعالان عرصه چاپ به دنبال داشت، زیرا مواد اولیه این صنعت که عموماً وارداتی است و جایگزین چندانی برای آن وجود ندارد به علت وابستگی بسیار به قیمت ارز عرصه را برای فعالیت‌های تولیدی در صنعت چاپ محدود کرده همین تحولات قیمت مواد اولیه را به صورت سرسام آوری افزایش داد بدین ترتیب لطمه جبران ناپذیری را به صنف چاپ زد از سوی دیگر عدم تعادل قیمت مواد اولیه را به دنبال داشت به حدی که تعاونی صنعت چاپ نیز با مشکلاتی در فراهم کردن مواد اولیه با قیمت مناسب مواجه شد.
***فرصت سوزی
وی عدم حضور نماینده صنعت چاپ در کارگروه کاغذ که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد را یکی دیگر از عوامل عدم وجود هیئت مدیره جدید در حوزه صنعت چاپ دانست و تصریح کرد: کمیته‌ای که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر ارائه کاغذ و تسهیلات شکل گرفت به هیچ عنوان نتوانست از نظرات نماینده صنعت چاپ استفاده کند و چندین میلیون دلار ارز تخصیص داده شده برای کاغذ هرگز به محل اصلی مصرف خود یعنی چاپخانه‌ها راه نیافت.
عضو علی البدل هیئت مدیره اتحادیه، به سایر مشکلات حوزه صنعت چاپ اشاره و ابراز کرد: مشکلات حوزه صنعت چاپ تنها در مواد اولیه خلاصه نمی‌شود تامین هزینه پرسنل همچنین بیمه کارگران سبب شده تا چاپخانه‌ها نتوانند به آسانی با تامین حقوق و دستمزد پرسنل خود کنار بیایند این عوامل در کنار هزینه‌های اجرایی لطمات بزرگی را به صنعت چاپ و بسیاری از چاپخانه‌ها خصوصاً چاپخانه‌های ضعیف و کوچکتر وارد و آنان را از دور فعالیت خارج کرد بدین ترتیب تعداد تعدیل‌ها افزایش یافته و در کنار افزایش بیکار‌ی‌ها رکود نیز بر صنعت چاپ سایه سنگین تری انداخته است.
***رد پای کرونا بر صنعت چاپ
وی که خود یک چاپخانه دار است تاثیر بیماری کرونا بر صنعت چاپ را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: با افزایش و گسترش بیماری کرونا در سطح جامعه نمایشگاه کتاب نیز برگزار نشد و این امر نیز سبب شد حجم کار چاپخانه‌ها در حد قابل توجهی کاهش یابد در واقع زمان برگزاری نمایشگاه پیک کاری شدیدی را برای چاپخانه‌ها به همراه داشت که این امر می‌توانست بخشی از ضرر چاپخانه‌ها را جبران کند، اما امسال با افزایش کرونا این امر شکل نگرفت در عین‌حال ناوگان فرسوده صنعت چاپ که هزینه‌های بسیار بالایی دارد در تامین مخارج نا کام مانده و با ضرر قابل توجهی روبرو شد، زیرا قیمت کالا‌های یدکی دستگاه‌های چاپ به یکباره افزایش بسیاری پیدا کرده است.
***قوانین تحمیلی
غفاری به مالیات بر ارزش افزوده اشاره و ابراز کرد: مالیات بر ارزش افزوده نیز فشاری کمرشکن بر فعالان صنعت چاپ وارد کرده متاسفانه ضوابط شاخص‌ها و برخی از قوانین که پیرامون مالیات بر ارزش افزوده در صنعت چاپ در نظر گرفته شده بی منطق بوده و نیازمند به روز رسانی است این امر طبق نظر بسیاری از فعالان عرصه صنعت چاپ قوانینی تحمیلی شناخته می‌شود البته باید در نظر داشت که وقتی متولی نباشد تا در جهت تسهیل موانع قدم بردارد قطعاً نمی‌توانیم شاهد تحول و رشد صنعت چاپ باشیم.
وی توجیه اقتصادی در زمینه تولیدات حوزه صنعت چاپ را مورد بحث و بررسی قرار داد و افزود: اگر چه از نظر کیفیت و کمیت صنعت چاپ ایران با تمام ضعف و قوت‌هایی که در طول سال‌ها اخیر داشته توانسته مسیر خود را باز کند، اما روند سرمایه گذاری در طول سال‌های اخیر بر واردات ماشین آلات نو تقریباً به صفر رسیده، زیرا علاوه بر اینکه واردات ماشین‌های جدید و مدرن هزینه‌های بسیار گزافی را برای سرمایه گذار دارد به هیچ عنوان سفارشات به این حد و اندازه نیست در عین حال واردات ماشین آلات از گمرک و ترخیص آن نیز مشکلات خاص خود را دارد همین عوامل سبب می‌شود تا سرمایه گذار به جای اینکه سرمایه خود را در حوزه تولید و صنعت چاپ هزینه کند آن را در کانال‌های موازی اقتصادی مانند ساخت و ساز مسکن و یا در حوزه طلا وارد کرده و سود‌های قابل توجهی را شامل حال خود کند.
***رقابتی تنگا تنگ بین بخش خصوصی و دولتی
رییس هیات مدیره تعاونی چاپخانه داران حضور بخش دولتی در کنار بخش خصوصی را عاملی اثرگذار بر روند نزولی شدن صنعت چاپ دانست و افزود: متاسفانه حضور بخش‌های دولتی و به عبارت بهتر رقیب شدن بخش‌های دولتی با بخش‌های خصوصی سبب شده است بسیاری از سفارشاتی که عموما مختص شرکت‌های خصوصی بوده به دست حوزه دولتی بیفتد این حوزه‌ها برای اینکه بتوانند قرارداد ببندند نیاز به هیچگونه سپرده و یا تضمین ندارند از سوی دیگر از نظر مالیات بر ارزش افزوده نیز عموماً معاف هستند این عوامل سبب می‌شود که فعالیت برای چاپخانه‌های دولتی سود آور باشد، اما ادامه این روند برای صنعتگران چاپ در بخش خصوصی چالش ساز بوده و ادامه حیات را برای آنان تا حدودی غیر ممکن کرده از سوی دیگر عدم نظارت بر روند کاری چابخانه‌های دولتی موضوعی است که هنوز مورد بررسی قرار نگرفته و از دید ناظران دور مانده است به عنوان مثال در ایام انتخابات اتحادیه به وضوح دیده می‌شد عموما مناقصات و یا سفارش‌هایی که مختص بخش خصوصی بوده به راحتی به چاپخانه‌های دولتی داده شده است.
***از شعار تا عمل
وی وظیفه مسئولان و متولیان حوزه صنعت چاپ را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: وظیفه و دستور کار متولیان و مسئولان عموماً رفع موانع و مشکلات اصناف و حوزه‌های مختلف است، اما متاسفانه شاهد رفع موانع و مشکلات از سوی مسئولان نیستیم این در حالی است که متولیان همواره شعار رفع موانع را دادند، اما در تصمیم گیری‌های اساسی ما شاهد اجرای هیچ کدام از شعار‌ها نبوده ایم عدم هماهنگی و همراهی بین وزارتخانه‌ها و متولیان دستگاه‌ها مشکلات پیش روی صنایع را برای فعالان عرصه تولید دو چندان کرده است مشکلاتی که عموما پیش پا افتاده هستند و با همت اتحادیه‌ها به راحتی می‌توان آنها را حل و فصل کرد، اما همین مشکلات پیش پا افتاده به خاطر عدم هماهنگی متولیان صنعت چاپ و عدم وجود هیئت مدیره در این صنعت مشکلاتی متعدد و بسیار پیش پای صنعتگران حوزه چاپ و نشر قرار داده است.
غفاری ضمن انتقاد از متولیان قانون‌گذار خاطرنشان کرد: متاسفانه قانونگذاران در هنگام وضع قوانین به هیچ عنوان حاضر نیستند تا از فعالان عرصه تولید مشورت گرفته و از آنان کمک خواهی کنند و یا حضور صنعتگران در جلسات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و استفاده از نقطه نظرات فعالان عرصه صنعت به صورت کتبی و چه به صورت حضوری مغفول مانده لذا همین امر سبب شده برخی از قوانین در نظر گرفته شده قابلیت اجرایی نداشته باشد و نیازمند باز بینی داشته باشند.