- روزنامه خراسان نوشت: سندروم خستگی طولانی‌مدت پس از ابتلا به  ویروس، پاسخ طبیعی بدن در برابر عفونت‌های ویروسی  است که حالا بر اساس تحقیقات جدید احتمالا شیوع این سندروم که به «آنسفالومیلیت میالژیک» هم شهرت دارد، در برخی از افراد مبتلا به کووید‌-۱۹ بالاست. دکتر «آنتونی فاوچی»، مدیر موسسه آلرژی و بیماری‌‌های عفونی آمریکا در همین باره و به تازگی گفته: «بسیاری از افرادی که عفونت کووید ۱۹ را از سر می‌گذرانند، با عارضه بهداشتی طولانی‌مدتی به نام سندروم «خستگی پس از ویروس» مواجه خواهند شد.

این نوع خستگی ارتباطی با کار زیاد، اضطراب یا بی‌خوابی ندارد بلکه از نوع شدید و خطرناک است و حتی با استراحت از بین نمی‌‌رود. هیچ درمان تأیید شده‌ای برای سندروم خستگی پس از ویروس وجود ندارد اما متخصصان می‌گویند بیماران مبتلا با گذشت زمان، به تدریج بهبود می‌یابند». در ادامه، بیشتر با این سندروم و راه‌های درمان آن آشنا خواهید شد.

نتایج یک پژوهش روی 4 میلیون مبتلا به کرونا

در سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ با شیوع ویروس سارس برخی مبتلایان در تورنتوی کانادا تا سه سال دچار خستگی، ضعف عضلانی و مشکلات خواب شدند. پس از پایان بیماری، «هاروی مولدوفسکی» روان پزشک و متخصص خواب در دانشگاه تورنتو روی 8 درصد مبتلایان به سارس در تورنتو که پس از بهبود، گزارشی مبنی بر علایم خستگی و مشکلاتی برای برگشت به زندگی عادی ارائه داده بودند، مطالعه‌ای انجام داد.

آن‌ها دریافتند که این افراد همگی دچار خواب‌رفتگی بدن، خستگی روزانه، درد و ضعف عضلات بدن و اختلال افسردگی شده اند. البته چون این تحقیقات درصد کمی از مبتلایان را مورد مطالعه قرار داد، به‌طور قطعی مشخص نشد که چه تعداد افراد بعد از بهبودی، این علایم را   تا چه مدتی تجربه کردند. به‌گفته برخی محققان، سندروم خستگی مزمن با عفونت‌های ویروسی مرتبط است، بنابراین ویروس کووید-۱۹ هم می‌تواند به چنین شرایطی منجر شود. بیش از 20 درصد از 3.9 میلیون نفری که در یک پژوهش مطالعاتی علایم کووید-19 مشارکت داشتند، بیشتر از چهار هفته آثار طولانی مدت خستگی مزمن و دیگر علایم آن را تجربه کرده‌اند.

عوامل احتمالی این سندروم چیست؟

دلیل قطعی ایجاد این سندروم مشخص نیست اما ممکن است بر اثر تضعیف سیستم ایمنی یا انتقال ویروس باشد. در برخی تحقیقات سندروم خستگی مزمن را ناشی از یک بیماری همچون سرماخوردگی یا یک فشار عصبی شدید می‌دانند.

این بیماری بیشتر در بزرگ سالان با مشکلات بهداشتی و کمتر در کودکان دیده شده است و بر اساس مطالعات، زنان چهار برابر بیشتر مبتلا می‌شوند. هیچ درمان قطعی برای این سندروم وجود ندارد و بیماران با گذشت زمان به‌تدریج بهبود می‌یابند.  

این سندروم چه ویژگی‌ها و نشانه‌هایی دارد؟

این عارضه با خستگی‌های معمول ناشی از کم خونی، کمبود ویتامین دی، افسردگی و... متفاوت است و بیمار پس از فعالیت فیزیکی و فکری با علایم شدیدتری روبه‌رو می‌شود که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره خواهد شد. مشکلات این سندروم از فردی به فرد دیگر متغیر است.

بسیاری می‌توانند زندگی فردی و اجتماعی خود را دنبال کنند اما در برخی موجب کاهش فعالیت‌های شغلی، شخصی، اجتماعی و تحصیلی می شود و در موارد شدیدتر ممکن است فرد دچار انزوا شود. مبتلایان علاوه بر خستگی شدید، درد سینه، فک و سر، تنفس‌کوتاه، سرگیجه، نامنظمی ضربان قلب و حساسیت به نور و صدا را در سطحی ضعیف تجربه می‌کنند.

فشار حاصل از دست‌دادن برنامه روتین زندگی فرد را دچار کسالت، افسردگی، عصبانیت، ترس و زودرنجی می‌کند.  این خستگی بعد از کار زیاد، اضطراب یا بی‌خوابی رخ نمی‌دهد و با استراحتی کوتاه از بین نمی‌رود. به ناتوانی در تمرکز، فعالیت بدنی، مغزی و اختلال در حافظه منجر می‌شود.

  چطور خستگی پس از بیماری را مدیریت کنیم؟ 

برای بهبودی هرچه سریع‌تر این سندروم، متخصصان بر اهمیت بهداشت خواب تاکید می‌کنند. احتمالا به دلیل سروصدا، روشنایی و اضطراب موجود در محیط در حین درمان در بیمارستان یا خانه، افراد مبتلا به این ویروس برای چند روزی خواب راحتی را تجربه نکرده‌اند. آن‌ها می‌توانند از گوش‌بند و چشم‌بند برای سکوت و خواب بهتر کمک بگیرند، اتاق را به‌اندازه کافی تاریک کنند و از خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار و شام دیر وقت بپرهیزند.

استراحت با عفونت ناشی از ویروس مقابله می‌کند پس باید به ذهن و جسم‌مان استراحت و استفاده از تلویزیون، موبایل و رسانه‌های اجتماعی را کاهش دهیم و اما چند توصیه دیگر: فعالیت فکری و بدنی خود را به طور موقت کاهش دهید، برای بازیابی انرژی از دست‌رفته بدن تلاش کنید هر روز تعداد کمی از فعالیت‌های ضروری فیزیکی و ذهنی را انجام دهید.

افراد غالباً سطح فعالیت خود را خیلی زود افزایش می‌دهند و روند بهبودی خود را به عقب برمی‌گردانند. فعالیت‌ها را در زمان‌های معینی که بیشترین انرژی را دارید البته با استراحت بین آن‌ها انجام دهید. درباره وضعیت خود واقع‌‌بین و مهربان باشید. به سرگرمی‌های مورد علاقه‌تان بپردازید.

می‌توانید با سرگرم‌شدن به برخی از فعالیت‌های سبک و کوتاه‌مدتی که انرژی زیادی را از شما نمی‌گیرد مثل مطالعه، تماشای تلویزیون، هم‌صحبتی با یک دوست اوقات خوبی را برای خود رقم بزنید.

صبوری کنید این بی‌رمقی ممکن است چند ماه تداوم داشته باشد، به خود فرصت بهبودی بدهید. طبیعی است که برای برگشت به فعالیت‌های عادی تحت فشار باشید اما عجله نکنید. از دیگران در فعالیت‌های روزانه و شغلی‌تان کمک بگیرید. تا مدتی تعادل در همه امور زندگی و آرامش روان‌تان را در اولویت قرار بدهید. بازگشت به محل کار باید تدریجی انجام شود.  

• بیشتر بخوانید:

• تشریح مواجهه سیستم‌های آموزشی کشور‌های دنیا با پدیده کرونا