چگونه بازیگر شویم (۱۵۳) /حالت حرکت در بدن بازیگر تئاتر

- بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

استاتیک در بدن

استاتیک بدن عبارت است از بهترین وضعیت ثابت بدن به لحاظ قرار گیری درست تمام اعضای بدن در جای خود، سیمی را در نظر بگیرید که به نوک آن وزنه‌ای آویزان است. این وضعیت درست در بدن انسان بین ستون فقران و سر وجود دارد؛ اگر سر در جای خود قرار نگیرد موجب خمیدگی و ساییدگی دیسک‌های ستون فقرات می‌شود. ستون فقران از بالا به سینه صدری و دنده‌های سینه و گردن و سر و از پایین به لگن‌ها و پا‌ها وصل است و موجب قوام بدن در سطوح عمودی و افقی است. بنابر این هر آسیبی به این نواحی به تدریج آسیب دیگر عضو‌ها را به دنبال می‌آورد.

الکساندر در ادامه به برخاستن، نشستن و دولا شدن اشاره می‌کند. ابتدا پیشنهاد می‌کند در هر کدام از این سه حالت ابتدا باید عضلات غیر درگیر و یا عضلاتی که بی دلیل در عمل دخالت می‌کنند را حذف کرد. برای تمام خم شدن‌ها و ارتفاع را تا سطح زمین کم کردن، باید به جای خم کردن کمر و یا سر، از خم کردن پا‌ها در راستای خط عمود بدن بهره برد. یادمان باشد که هر گونه خمیدگی گردن موجب فشاردر نواحی غده تیروئید و تحریک و ترشح هورمون‌های نابه جا می‌شود.

صورت، مبحث بعدی است و این که صورت انسان به مثابه ماسکی است که هر رفتار را در خود تثبیت می‌کند. خود این احساسات که بار اول در صورت پدید می‌آید، به تدریج به انقباض سراسری بدن منجر خواهد شد. الکساندر می‌گوید: نصیحت بسیار عجیبی به شما می‌کنم؛ اگر درکارهایتان موفق نشدید آواز بخوانید. ببینید که آیا دندان‌هایتان از حالت تیزی بیرون آمده است. اگر آری! پس بدانید که انقباض صورت و فشار شدید دندان‌ها را بر روی هم دارید.

پنج کشف بزرگ الکساندر

• ایست و سوال
• به چه وسیله‌ای
• تعیین مراحل اولیه
• هدف نهایی
• احساس جسمانی منشعب از فکر

این پنج کشف باعث می‌شود که بشر به راحتی تمام کار‌های درپیش رو را انجام دهد و دچار مشکلات بعدی نشود. البته الکساندر، دو عامل حیاتی و همراه را نیز بر این پنج مورد می‌افزاید: شل کردن عضلات و اهمیت تنفس.

دستور‌های چهارگانه‌ی الکساندر

• کمر کشیده
• سر معلق، افقی، مستقیم به جلو
• شانه‌ها پهن
• لبخند بزن!

الکساندر در قسمت وقار در حرکت، مسئله‌ی موسیقی دادن به بدن را توصیه می‌کند: مثل یک رهبر اپرا و یا ارکستر ببینید که چگونه انجام هر عملی دارای موسیقی خاص خود است. باید هر آواز حرکتی، در تمام بدن رسوخ کند. او خشک بودن و بی حرکتی و گاه خود را جمع کردن و ناراحت بودن در عضله‌ها را دلیل بر وقار در حرکت نمی‌داند و برعکس این حالات را بیماری تلقی می‌کند.

در چرخاندن سر باید نحوه ایستادن و یا نشستن را بهبود بخشید و در بالاتنه صاف نگه داشت و سر را چرخاند تا به ساییدگی مهره‌های گردنی نینجامد. باید شانه‌ها بی حرکت بماند. همواره عجله بعد از عادت، بزرگترین عیب‌های انسان در حرکت‌های بدنی است. در صحبت کردن نیز الکساندر بی فایده بودن و ضرر حکایت‌های اضافی را گوشزد می‌کند.

همچنین برای تنفس بهتر، باید از قرار گرفتن دست پشت کمر پرهیز شود تا صحبت کردن راحت‌تر انجام پذیرد. انقباض بدن و حرکت‌های بی فایده در بدن معمولا تصمیم گیری شخص را به مخاطره می‌اندازد. اما قرار گرفتن کف دست‌ها به سوی دو طرف بدن و یا جلوی شکم می‌تواند به تنفس بهتر و تصمیم‌های درست‌تر بینجامد. دست‌ها به عنوان دو عضو رها و در مقابل جاذبه زمین می‌تواند سهم به سزایی در درستی اعمال بدنی ایفا کند.

در قسمت دیگر این روش‌ها الکساندر از ما می‌خواهد نیرو‌های خود را بی دلیل هدر ندهیم. از نشستن بر روی صندلی‌ها و یا جا‌های نامناسب بپرهیزیم. از دیدن مجسمه‌های فراعنه مصر و نحوه‌ی نشستن آن‌ها می‌توان پی به درست نشستن برد. در این تصویر‌ها کاملا پشت از دمبالچه تا بالای سر صاف است و ران پا‌ها به موازات زمین و کف پا‌ها کاملا بر زمین قرار می‌گیرد (رجوع کنید به عکسنامه) برای راه رفتن نیز باید دقت کافی را در انتخاب کفش‌های مناسب برای هر کف پایی به خرج داد. این مطلب را در خانم‌های اکنون می‌توانیم مثال بزنیم که با پوشیدن کفش‌های مردانه، کاملا مانند یک مرد راه می‌روند. همین مورد برای خانم‌هایی که گودی بیش از حد کمر دارند به مراتب خطرناک‌تر است.

آخرین نکته‌ای که در این روش‌ها آمده تنفس است. پس از اینکه تمام اعضای بدن را در جای خود قرار دادیم، می‌توانیم بر روی تنفس که مهمترین عامل زیستی بشر به شمار می‌رود کار کنیم. درست ایستادن، درست نشستن، درست برخاستن و هر عضوی را از انقباض‌های مزاحم دور کردن، موجب درست نفس کشیدن می‌شود. الکساندر، ورزش‌های قهرمانی که در جست و جوی رکورد هستند را برای پرورش بدن به عنوان سم مهلک تنفس تلقی می‌کند و به جای آن‌ها یوگا را توصیه می‌کند.

به خاطر داشته باشیم که بدن بازیگر برای هر نقش باید از مجموعه عادت‌ها و شکل‌های تثبیت شده‌ بدنی خارج شود و با اندیشه به سمت خصوصیات نقش برود. در این حالت می‌توان گفت که تکنیک‌های الکساندر در رساندن بازیگر به وضعیت آناتومیک شخص نقش به سزایی دارد.