ادعا‌ی آمریکا درباره بازگشت تحریم‌های ایران؛ چرا استدلال‎های واشنگتن مبنای حقوقی ندارند؟

– پایگاه «فارین پالیسی» در یادداشتی ضمن رد ادعای «ریچارد گلدبرگ»، از اعضای سابق شورای امنیت ملی آمریکا، مبنی بر حق آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، استدلال‌های ناقض ادعای مربوط را مطرح کرد.

 

در گزارش «فارین پالیسی» آمده است، آمریکا پس از شکست تحقیرآمیز قطعنامه اش برای تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران، در کمتر از ۲۴ ساعت اقدام به ارائه درخواست به شورای امنیت کرد تا با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا که تضمین برجام محسوب می‌شود، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند.

 

اما این اقدام آمریکا با مخالفت اعضای شورای امنیت و اعضای برجام مواجه شد و آنها استدلال کردند که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده است؛ واشنگتن حق ندارد تحریم‌های لغو شده سازمان ملل علیه ایران را بار دیگر به تهران تحمیل کند؛ چون آمریکا دیگر عضو توافق هسته‌ای نیست.

 

در مورد استناد «ریچارد گلدبرگ» به قطعنامه ۲۲۳۱ برای توجیه حق آمریکا در جهت بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باید گفت، در حالی که وی بدون توضیح حقوق و وظایف اعضای توافق، استدلال می‌کند که قطعنامه اشاره‌ای به عدم امکان استفاده از این حق برای اعضای خارج شده از توافق ندارد، استناد دولت آمریکا به چنین دستاویز‌های کم عمقی عجیب است.

اما ایرادات وارده به استدلال «گلدبرگ» از نظر «فارین پالیسی»، نخست این است که عضو شرکت کننده توافق، اصطلاحی افتخاری نیست؛ آمریکا یا در این توافق شرکت داشته و باید تا سال ۲۰۲۵ در آن بماند، یا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده است؛ به همین سادگی. خروج آمریکا از توافق به تایید سران این کشور رسیده و دستور اجرایی ترک این توافق توسط «دونالد ترامپ»، رییس جمهور آمریکا، در سال ۲۰۱۸ صادر شده است.

 

دومین ایراد استدلال «گلدبرگ»، طرح ادعای بازگشت تحریم‌ها به صورت خودکار بعد از ۳۰ روز پس از ارائه درخواست آمریکاست.

 

متن قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید دارد که اعضای شرکت کننده در توافق در صورت اطمینان از عدم پایبندی ایران به تعهداتش می‌توانند درخواست بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بدهند؛ آن هم به عنوان آخرین مرحله از مکانیسم حل اختلاف برجام.

 

سومین نقص استدلال «گلدبرگ» را می‌توان ادعای وی مبنی بر نقض یک توافق بین المللی توسط ایران دید.

 

این در حالی است که پیش از این که ایران، تعهدات برجامی خود را کاهش دهد، آمریکا از این توافق خارج شده بود؛ در واقع آمریکا از سال ۲۰۱۸ و زمان ترک توافق هسته‌ای و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران، برجام را نقض کرده بود؛ در حالی که ایران یک سال پس از خروج آمریکا براساس راهکار‌های موجود در توافق تعهدات برجامی خود را کاهش داد.

 

البته نباید از غفلت «گلدبرگ» از اصل کلی موجود هم در قطعنامه ۲۲۳۱ و هم در بند ۳۷ برجام غافل شد.

 

این دو اصل به برطرف کردن اختلاف‌ها با حسن نیت و براساس مکانیسم‌های حل اختلاف تاکید دارند؛ در حالی که اقدام آمریکا نه براساس حسن نیت بلکه با هدف نابود کردن برجام صورت گرفته است.