همتی: باید بر رشد اقتصادی کشور تکیه کنیم

- عبدالناصر همتی در برنامه تیتر امشب سیما با اشاره به اینکه ارتباط مستقیمی با مردم دارد و از طریق شبکه‌های مجازی مواردی را مطرح می‌کند، گفت: در صداوسیما کمتر حاضر می‌شوم، ولی شرایط کشور ما خاص است و بانک مرکزی نیز شرایطش خاص است.

 

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه شبانه روز کار می‌کنیم و به فکر مسائلی هستیم که باید حل کنیم اظهارداشت: با همکاری سیستم بانکی کار‌های خوبی شده و امروز مورد لطف مقام معظم رهبری نیز بودیم. بدون حمایت ایشان نمی‌توانیم کار‌های بسیار سخت و حساس بانک مرکزی را پیش ببریم و در دو سال گذشته همه حمایت‌های ایشان در امور به ما کمک کرده که کار‌ها را با قدرت پیش ببریم و در مقابل کسانی که بخواهند بازار پول را بهم بریزند بایستیم و بتوانیم از حمایت‌های ایشان بهره‌مند شویم و در دولت و خارج دولت کار‌ها را پیش ببریم.

 

همتی ادامه داد: حفظ ارزش پول ملی به تولید ملی و رشد اقتصادی کشور بر می‌گردد و ما باید اول بر رشد اقتصادی کشور تکیه کنیم. وقتی اقتصاد کشور تقویت شد پول ملی هم تقویت می‌شود و در کنار گسترش صادرات و کنترل واردات کمک می‌شود که ارزش پول ملی حفظ شود و همه این‌ها را از چارچوب کنترل تورم می‌بینیم که اگر کنترل نشود نمی‌توانیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم و تورم می‌تواند به ارز آسیب برساند و هم می‌تواند موجب فعالیت‌های سفته بازانه و غیرمولد باشد و در همه این موارد باید برگردیم به کنترل تورم و به سیاست‌های بانک مرکزی که به صورت مستقل تصمیم گیری می‌کند تا بتواند نقدینگی و تورم را کنترل کند و به رشد اقتصادی کمک شود و این‌ها جزو مسئولیت‌های بانک مرکزی است.

 

وی افزود: البته حمله‌ای که در دو سال گذشته دولت آمریکا به اقتصاد ایران کرد و خیلی هدف‌های بالایی داشتند که اقتصاد در همان سال اول متلاشی شود و امید‌های زیادی به این کار بسته بودند، ولی با مقاومت مردم و عنایت‌های مقام معظم رهبری و تلاش دولت به هدف خود نرسیدند، ولی فشار هنوز در اوج است. در دو مرحله ۹۷ و ۹۸ و حتی اوایل امسال تلاش کردند که انتظارات تورمی را جهت دهی کنند که کشور دچار التهاب شود. در تاریخ کشورمان بانک مرکزی ایستادگی کرد و این تلاش‌ها برای حمایت از ثبات اقتصادی و بازار‌ها بسیار تعیین کننده بود و آثار این ثبات از مردادماه در بازار پول و نقدینگی مشاهده می‌شود.

 

همتی در ادامه برنامه تیتر امشب در پاسخ به سوالی درباره اصلاح نظام بانکی گفت: ما چند کار مختلف را طی سال‌های اخیر آغاز کرده‌ایم. باید دقت داشت که اصلاح نظام بانکی اقدامی بسیار پیچیده و بلندمدت است.

 

وی با بیان اینکه در طول سه دهه گذشته شاهد شکل گیری بانک‌های ناتراز بوده‌ایم، تصریح کرد: نقدینگی کنترل نشده ناشی از ناترازی بانک‌هاست که خود را به صورت اضافه برداشت از بانک مرکزی و معوقات در اقتصاد نشان می‌دهد.

 

رییس شورای پول و اعتبار ادامه داد: ما این موضوع را مورد هدف قرار دادیم و به دنبال اصلاح نظام بانکی هستیم. رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در دولت گذشته اقدامات خوبی در خصوص جمع آوری موسسات غیرمجاز انجام شد و تقریبا ۹۹.۸ درصد از سپرده‌گذاران این موسسات تعیین تکلیف شدند.

 

همتی درباره طرح اصلاح نظام بانکی اظهار داشت: نمایندگان مجلس در حال بررسی طرحی هستند که می‌تواند مبدا یکسری تحولات باشد و اگر بتوانیم هماهنگ این طرح را پیش ببریم، اتفاقات خوبی در سال‌های آینده برای نظام بانکی رخ می‌دهد.

 

وی افزود: یکی از کار‌هایی که آغاز کردیم این است که صاحبان بانک‌ها را شناسایی کنیم و اینکه چه مقدار سهم در بانک می‌توانند داشته باشند، در واقع ضوابط مربوط مالکیت بانک‌ها را از اول امسال شروع کردیم و صلاحیت مدیران را بسیار جدی گرفتیم که آثار آن را در آینده شاهد خواهیم بود.

 

همتی با بیان اینکه زمانی که بانک‌ها با ثبات باشند و افزایش سرمایه بدهند در آینده شاهد رشد اقتصاد خواهیم بود، افزود: اقتصاد ما بانک محور است و ۹۰ درصد تامین مالی توسط بانک‌ها انجام می‌شود، بنابراین نیازمند بانک‌های سالم و مستحکم برای ارائه خدمت در بازار مالی هستیم.

 

وی درباره تسهیلات ویژه کرونا نیز گفت: در جلسه ستاد کرونا بنده از طرف سیستم بانکی به رئیس جمهور پیشنهاد اعطای تسهیلات را ارائه کردم و رئیس جمهور پذیرفتند و تاکید کردند که به سرعت انجام شود؛ بنابراین پیشنهاد دادیم ۷۵ هزار میلیارد تومان برای آسیب‌های ناشی از کرونا اختصاص یابد.

 

همتی تصریح کرد: برای همه خانوار‌های یارانه بگیر یک‌میلیون تومان و برای برخی خانواده‌ها که اعضای بیشتری داشتند، ۲ میلیون تومان پرداخت کردیم که ۲۱ هزار میلیارد تومان از ۷۵ هزار میلیارد تومان را به این خانواده‌ها دادیم و مابقی آن را به واحد‌های کسب و کاری که آسیب دیده کرونا بودند پرداخت کردیم، به این صورت که وام خانوار‌ها قرض‌الحسنه و وام کسب و کار‌ها با نرخ ۱۲ درصد بود.

 

رییس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه پرداخت این تسهیلات را آغاز کرده‌ایم و مهلت آن را پیشنهاد دادیم که تا آخر شهریورماه تمدید شود، افزود: همچنین از پولی که باقیمانده است، ۲۰ هزار میلیارد تومان را با موافقت رئیس جمهور و ستاد کرونا به کمک ودیعه مسکن اختصاص دادیم.

 

همتی تصریح کرد: این وام‌ها مربوط به دولت نیست و سهمی است که یک سوم آن را بانک مرکزی از کاهش ذخیره قانونی بانک‌ها تخصیص داده و دو سوم را خود بانک‌ها تخصیص داده‌اند که روی هم ۷۵ هزار میلیارد تومان شده است.

 

وی با بیان اینکه در ۴ ماهه اول امسال تسهیلات نسبت به چهار ماهه سال قبل ۶۷ درصد پیشرفت داشته که بی‌سابقه است، ادامه داد: این میزان رشد نشان می‌دهد سیستم بانکی به طور تمام قد وارد شده تا آثار کرونا را جمع کند که با خوشحالی می‌گویم که آثار این اقدامات در حال نمود است و در حال خروج از رکود هستیم.

 

رییس کل بانک مرکزی افزود: طبق آمار پایان تیرماه نرخ رشد ماهانه واحد‌های صنعتی مثبت بوده که نشان دهنده برگشت به رونق در بخش اقتصاد غیر نفتی است و امیدواریم تا پایان امسال رشد اقتصادی غیر نفتی که در سه ماهه اول سال ۹۹ کاهش یافته بود مثبت شود و بتوانیم این سه ماه را جبران کنیم.

 

وی در مورد برخی انتقاد‌های مربوط به کاهش نرخ سود بانکی نیز گفت: بانک مرکزی به هیچ وجه سود بانکی را کاهش نداده است، سود بانکی در سال ۹۶ برای یک سال ۱۵ درصد تعیین شده بود، اما چند بانک به دلیل ناترازی که داشتند نرخ‌های سود بالا پرداخت می‌کردند که زمانی که طرح اصلاح نظام بانکی را آغاز کردیم، وارد مدار انضباط شدند و دیگر نیازی نبود که سود بالاتر از نرخ شورای پول و اعتبار پرداخت کنند.

 

رییس کل بانک مرکزی یادآور شد: حدود یک ماه پیش نرخ سود سپرده‌ها را یک درصد افزایش دادیم؛ بنابراین تغییر عمده‌ای در سود سپرده‌ها انجام نشده و تنها ترکیب سیالیت سپرده‌ها تغییراتی داشته است.

 

همتی تصریح کرد: ما یک کانال نرخ سود بین بانکی داریم که سود بین بانکی را از ۳۴ درصد در سال‌های گذشته به ۲۲ درصد کاهش دادیم و بانک‌ها می‌توانند با این نرخ از بانک مرکزی پول دریافت کنند.

 

رییس کل بانک مرکزی در مورد بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز گفت: در طول دو سال گذشته ۲۷ هزار میلیارد دلار باز نگشته بود که دلایل مختلفی دارد، مثلاً همین ۲۵۰ نفر اسمی که به قوه قضاییه ارائه شده برخی از آن‌ها افراد ضعیف و حتی کارتن‌خواب هستند که کارت یکبار مصرف بازرگانی گرفته‌اند و افراد دیگری از کارت ملی و کارت بازرگانی آن‌ها استفاده کردند.

 

وی افزود: از ۶.۸ میلیارد یورو لیستی که به قوه قضاییه داده‌ایم، در بیشتر آن‌ها مجموعه‌هایی کالا‌ها را می‌گرفتند و با کارت بازرگانی این افراد صادر می‌کردند که برای مثال ۷۰ نفر از این ۲۵۰ نفر به چند نفر وصل هستند.

 

همتی تاکید کرد: با این وضع نمی‌توان کشور را اداره کرد، صادرکننده باید برند داشته باشد و کارت بازرگانی باید طبق اصول داده شود. وی عنوان کرد: از صادرکنندگان بالای یک میلیون دلار هنوز ۲۰ میلیون دلار ارز بازنگشته، که اعتقاد من این است که به دلیل خروج سرمایه بوده یا کالا‌های خاصی را به صورت قاچاق و بدون ثبت سفارش وارد کرده‌اند.

 

رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: تا زمانی که واردات کالا‌های غیر اساسی صورت گیرد و قاچاق به این عظمت وجود داشته باشد، بانک مرکزی نمی‌تواند به تنهایی بازار را کنترل کند.

 

همتی در ادامه درباره عدم بازگشت بخشی از ارز حاصل ارز صادرات، توضیح داد: ممکن است خصولتی باشند، اما دولتی نیستند و اینکه گفته می‌شود عدد کمتر گفته می‌شود فرافکنی است. تمامی اعداد و اسامی در اختیار من است.

 

وی افزود: در حال مذاکره با این افراد هستیم تا ارزی که در اختیار دارند، تعیین تکلیف شود تا ارز خود را چگونه به کشور وارد کنند. البته منظور ما از وارد کردن این ارز به چرخه اقتصادی کشور است که خودشان می‌دانند از چه راه‌هایی استفاده کنند.

 

رییس کل بانک مرکزی، درباره اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی و نگاه‌های متفاوت در این زمینه، توضیح داد: از ابتدا با ارز ۴۲۰۰ تومان مخالف بودم و هستم، اما تابع سیاست‌های دولت هستم، زیرا قصد دولت دستیابی اقشار پایین جامعه به کالا‌های اساسی است.

 

رییس شورای پول و اعتبار با تاکید بر اینکه البته تاکنون کمک قابل توجهی صورت گرفته است، ادامه داد: اگر بتوانیم سازوکاری ایجاد کنیم و مابه التفاوت را به صورت یارانه و سایر راه‌ها به اقشار پایین جامعه پرداخت کنیم، به طور حتم کمک بیشتری به این بخش خواهد شد.

 

به گفته وی، سال گذشته ۱۵ میلیارد دلار کالا اساسی با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد شد و دولت نیز معتقد به حذف این ارز است، اما به آثار اجتماعی دقت می‌کند و با تدابیر اتخاذ شده به تدریج حل می‌شود.

 

همتی در ادامه درباره آرامش بازار ارز نیز اظهار داشت: الان بازار آرام است. تهاجمی که به ایران شد با هدف برهم زدم بازار‌های پولی ما بود. این نرخ ارز بازار، مطلوب و واقعی نیست، اما فشار بسیار زیاد است. سیاست‌های جدید ارزی را آغاز کردیم و شاهد نتایج آن هستیم و توازنی که مدنظر داریم ایجاد شده و آثار آن را در بازار آزاد شاهد هستیم.

 

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه ثبات ایجاد شده و امکان مدیریت به تدریج را به ما می‌دهد، گفت: از این به بعد هم تلاش می‌کنیم تا ثبات بیشتری ایجاد شود. ایران در مقابل تحریم‌ها ایستاده و پیروز شده و تلاش دشمنان به نتیجه نرسیده که این موفقیتی بزرگ است. مردم تحت فشار هستند، اما اگر مقاومت نشده بود، آینده بدتری برای ایران در نظر گرفته شده بود.

 

رییس شورای پول و اعتبار درباره تک نرخی شدن ارز نیز توضیح داد: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی حل شود سیاست ما نزدیک شدن نرخ ارز نیما و بازار است که به تدریج نزدیک می‌شود. با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، مقدمه تک‌نرخی شدن ارز ایجاد می‌شود.

 

به گفته وی، اوایل سال از انفجار نقدینگی صحبت بود و من گفتم چنین چیزی نیست و خوشحالم به مردم بگویم نقدینگی کنترل شده و پایه پولی در ۵ ماهه ابتدای امسال نسبت به پایان سال قبل تنها ۴ درصد رشد داشته و نقدینگی نیز در این مدت ۱۲ درصد افرایش یافته است.

 

همتی ادامه داد: اقداماتی که اوایل سال در اوج کرونا و افزایش هزینه‌ها انجام شد در مجموع نرخ رشد پایه پولی در پایان مرداد ماه نسبت به پایان سال قبل ۴ درصد بوده و روند با ثبات تری شده و شرایط بسیار خوبی است که طلیعه کنترل تورم است.

 

رییس شورای پول و اعتبار، درباره حمایت از تولید نیز گفت: نکته مهمی است که مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی امروز خود بر این موضوع تاکید داشتند. ۶۷ درصد رشد تسهیلات داشتیم که بخش عمده‌ای به مردم و بخش عمده آن به سرمایه در گردش اختصاص یافته است. ۳۳۴ هزار میلیارد تومان در ۴ ماهه اول سال تسهیلات پرداخت شده که ۶۱ درصد سرمایه در گردش که همان تولید است اختصاص یافته است.

 

وی با اشاره به اینکه معوقات نیز به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، گفت: طرح گام نیز برای حمایت از تولید کشور فعال شده و اقداماتی در این زمینه آغاز شده تا از این طریق بخش مهمی از نقدینگی تولید تامین شود.

 

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه مردم با تشخیص خودشان سرمایه گذاری می‌کنند، ولی ریسک بالا است، افزود: بانک مرکزی ضوابطی برای سرمایه گذاری بانک‌ها دارد و مازاد بر آن باید واگذار شود، فشار می‌آوریم و خیلی‌ها واگذار می‌شود. وقتی در ۳ ماه اول سال قسط‌ها به تعویق افتاد، خیلی از بانک‌ها دچار مشکل شدند و بعد احیا شد.

 

همتی با اشاره به اینکه بعد از فرمان مقام معظم رهبری از اوسط سال ۹۷ کمیته‌ای را تشکیل دادیم و تاکنون نیز ۸۵ جلسه برگزار شده است افزود: خیلی از سیاست‌های کنترل نقدینگی و اصلاح نظام بانکی و طرح گام در همین کمیته تصویب شده و این اطمینان را خدمت مقام معظم رهبری می‌دهیم که منظم هر هفته جلسه داریم و با تلاش این کمیته امیدواریم بتوانیم در کنترل و هدایت نقدینگی به سمت تولید گام برداریم.

 

وی با تاکید بر اینکه رمزارز‌ها حجم بالایی ندارند و حتی ارقام غیررسمی‌ها و غیرمجاز‌ها در طول یکسال تا ۲۵۰ میلیون دلار است که معامله می‌شود، بیان داشت: این رقم در مقابل ۴۰ میلیارد دلار واردات و صادرات کشور کوچک است، ولی برای کسانی که در داخل ماینینگ می‌کنند ظرف یک دو هفته آینده ظوابطی را ابلاغ می‌کنیم.

 

همتی ادامه داد: یک سری از اقداماتی شده برای کنترل ریال و برای تراکنش‌های ریال کار‌های بسیار اساسی را انجام دادیم و پوز‌های بانکی و تراکنش‌های بانکی باید اسناد مثبته ارائه کنند و تراکنش‌های ریال به تدریج تحت کنترل بانک مرکزی است و ما ۲۰۰ میلیون تراکنش در روز در رابطه با مسائل پولی داریم و حجم تراکنش‌ها و گردش مالی که چندین میلیون میلیارد دلار در سال است را مدیریت می‌کنیم و سامانه‌های جدیدی را داریم. حداقل ۷ سامانه پایش و کنترل و مدیریت خدمات نوین بانکی را تا آخر سال خواهم داشت و برای جلوگیری از فرار‌های مالیاتی و سفته بازی، به مردم اطمینان می‌دهیم که کار‌های بزرگی در بانک مرکزی شده است. ممکن است برخی بگویند قیمت ارز الان مناسب نیست، ولی می‌توانم بگویم که خیلی می‌توانست بدتر باشد.

 

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: یک هدفگذاری تورمی کردیم که در یکسال آینده از خردادماه تا خرداد سال آینده هدف تورم ۲۲ درصدی را خواهیم داشت با یک دو درصد بالا و پایین و این مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی است و الان پایش می‌کنیم. در رفع موانع تولید نیز بانک مرکزی می‌تواند نقش داشته باشد و محدودشدن کار‌های سفته بازی در کشور را داریم که بازدهی تولید از این طریق دیده می‌شود و علاوه بر آن بحث زنحیره تولید را در بانک مرکزی شروع کردیم.

 

وی افزود: ما در سال گذشته می‌خواستیم تورم را بیشتر کنترل کنیم، ولی شوک کرونا اجازه نداد و در زمینه ارز نیز اقداماتی را داشتیم که بین عرضه و تقاضا فاصله افتاد و یا اینکه کشور‌هایی که قول داده بودند منابع ارزی ما را آزاد کنند یک مقدار با تاخیر آغاز کردند، ولی ما تلاش می‌کنیم کنترل تورم و تعادل بیشتر نرخ ارز را به صورت جدی ادامه یابد.