«اکبر عبدی» مرد هزار چهره سینمای ایران/روایتی از استعداد ذاتی یک بازیگر

- چهارم شهریور ماه هر سال مصادف با زادروز اکبر عبدی یکی از بازیگران صاحب سبک سینمای ایران است، وی چهارم شهریور ماه ۱۳۳۹ از پدر و مادری اردبیلی در محله نازی‌آباد تهران زاده شد.

وی پس از دریافت مدرک دیپلم از سال ۱۳۵۸ با نمایش‌های آماتوری فعالیت هنری اش را آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۶۲ به تلویزیون رفت و در مجموعه محله بروبیا (داریوش مؤدبیان، ۱۳۶۳) و بازم مدرسه ام دیر شد (۱۳۶۵) خود را به عنوان بازیگری مستعد خلاق شناساند.

عبدی با بازی در فیلم «جنجال بزرگ» خود را به عنوان استعداد تازه نقش های کمدی به سینمای ایران معرفی کرد. «جنجال بزرگ» شش سال پس از تولید به نمایش عمومی درآمد و عبدی در آن فاصله در فیلم های «مردی که موش شد»، «اجاره نشین ها»، «گراند سینما» و «ای ایران» بازی کرد، که نقش او در همه این فیلم ها کمدی بود.

دهه شصت دهه شکوفایی اکبر عبدی به عنوان بازیگری کامل بود، وی در این ابتدای دهه شصت بعد از جنجال بزرگ تجربه بازی در فیلم هایی همچون «مردی که موش شد»، «اجاره نشین ها»، «مادر»، «گراند سینما»، «دزد عروسک ها»، «ای ایران» و «سفر جادویی» را به دست آورد.

اکبر عبدی در سال ۱۳۶۸ برای بازی در فیلم «مادر» ساخته علی حاتمی برنده سیمرغ بلورین نقش دوم مرد از هجدهمین جشنواره فیلم فجر شد.

وی در دهه هفتاد علاوه بر فیلم «آدم برفی» و «هنرپیشه»، در فیلم‌هایی همچون «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «مدرسه پیرمردها»، «آرزوی بزرگ»، «آقای شانس»، «تحفه هند»، «مرد آفتابی»، «پاک باخته»، «پنجه در خاک»، جنگوی پیروز» و بسیاری دیگر از فیلم‌ها به ایفای نقش پرداخت.

در مجموعه عبدی در این دهه در بیست و سه فیلم به ایفای نقش پرداخت و دهه پرکار و مهم تر از با کیفیت زندگی خود در عرصه بازیگری را پشت سر گذاشت.

عبدی در «اجاره نشین ها»، «ای ایران»، «مادر» و «دلشدگان» (علی حاتمی) و «هنرپیشه» قابلیت های خود را در ایفای نقش های متنوع اثبات کرد. همین قابلیت موجب شد که عبدی در «سفر جادویی» هم نقش کودکی خود را ایفا کند و هم نقش میانسالی اش را، همینطور در «آدم برفی» در دو نقش مردانه و زنانه توانایی هایش را نشان داد.

«نان، عشق و موتور هزار» آغاز راه اکبر عبدی در دهه هشتاد بود. وی در این فیلم به موفقیت های بسیاری هم در بازی و هم در گیشه دست یافت. «تارزن و تارزان»، «قاعده بازی» و «گوشواره» از دیگر فیلم هایی بود که پس در ابتدای دهه هشتاد بازی کرد.

اخراجی‌ها در سال ۱۳۸۵ به کارگردان مسعود ده نمکی یکی از موفق‌ترین آثار اکبر عبدی در گیشه بود. این فیلم با حضورش تمامی رکورد‌ها شکست و اکبر عبدی را به یکی از بازیگران پولساز تبدیل کرد.

نیمه دوم دهه هشتاد اما دوران افول این بازیگر ذاتی سینمای ایران است. با این در این نیمه وی بالاترین تعداد فیلم در سال های هنری خود را تجربه می کرد اما کیفیت آثار پذیرفته شده توسط عبدی هر روز رو به افول بود.

«کلاغ پر»، «استخونای بابام»، «نظام از راست»، «در شب عروسی»، «کیش و مات»، «چشمک» و «افراطی ها» از نمونه فیلم‌هایی هستند که عبدی در آن سال‌ها بازی می‌کرد. این کارنامه آنقدر ضعیف بود که نقطه قوت فیلم هایش را می‌توان فیلم ضعیفی همچون شبکه نامید. «اخراجی‌ها ۲» هم نتوانست آن طور که باید از پس نسخه یکم این فیلم بر آید و اقبال چندانی نداشت.

اکبر عبدی در دهه ۹۰ انتخاب‌های بهتری داشت و مخاطبان را کمی به یاد عبدی سال‌های شصت و هفتاد انداخت. بازی در فیلم‌هایی مثل تلفن همراه رئیس جمهور، «قندون جهیزیه»، «خوابم میاد» و «رسوایی» میزان کیفی بازی او را بار دیگر به مخاطبان عرضه کرد. با اینکه اکثر این فیلم‌ها در قیاس با آثار دهه هفتاد وی از درجه کیفی کمتری برخوردار بودند، اما عبدی در مقام بازیگر در آن‌ها خوش درخشید.

اکبر عبدی در فیلم «خواب زده‌ها» به کارگردانی فریدون جیرانی بعد از فیلم «آدم برفی» و «خوابم میاد» برای سومین بار نقش یک زن را ایفا کرد.

وی به خاطر بازی در نقش مکمل مرد آن هم برای بازی در نقش مادر خانواده فیلم «خوابم میاد» سیمرغ بلورین را دریافت نمود. در مراسم اختتامیه جشنواره همان سال عبدی ضمن انتقاد از روند برگزاری و داوری جشنواره اظهار کرد بایستی برای بازی در فیلم‌ای ایران جایزه سیمرغ بلورین دریافت می‌کردم.

در کنار کارنامه پر بار سینمایی عبدی برای بسیاری از ایرانیان خاطر بسیاری در تلویزیون آفریده است. بازی در مجموعه هایی همچون «محله برو بیا»، «مثل آباد»، «بازم مدرسه ام دیر شد»، «محله بهداشت»، «امام علی (ع)»، «زیر بازارچه»، «زیر آسمان شهر»، «معصومیت از دست رفته» و«در چشم باد» از عبدی بازیگری موفق در عرصه سیما ساخته است.