فواید و فضایل آداب و اعمال ورود به «ماه محرم»

مهدی گودرزی در گفت‌وگو با پیرامون ورود به ماه محرم گفت: خداوند متعال پیرامون ماه محرم که به عنوان اولین ماه سال عربی شناخته می‌شود سنتی خاص دارد و برای این منظور پاداشی بزرگ را در نظر گرفته است.

وی در همین راستا ادامه داد: اهمیت این سنت را می‌توان در کلام خوادند متعال به خوبی ملاحظه کرد، خداوند در قرآن و در آیه ۱۵۶ سوره بقره بیان فرموده‌اند «الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ، آنان که، چون به حادثه سخت و ناگواری دچار شوند صبوری پیش گرفته و گویند: ما به فرمان خدا آمده‌ایم و به سوی او رجوع خواهیم کرد»، هر کسی که دچار مصیبتی شود در اینجا منظور از مصیبت هر حادثه تلخ و پیشامدی سخت است، چنانچه بتواند تعادل خود را حفظ کند و در این راه به خدا کفر نورزد و همچنان مومن باقی بماند قطعاً پاداشی ارزشمند به او اعطا خواهد شد، پاداشی که گاهی تبعاتی ارزنده را برای اطرافیان فرد در بر خواهد داشت نمونه این وعده خداوند را می‌توان در ماه محرم به خوبی مشاهده کرد.

گودرزی اهمیت و جایگاه صبر در مصیبت برای مومنان را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: خدا جوایز عجیب و ارزنده‌ای را برای صابران در نظر گرفته جوایزی که حتی از عبادت خداوند نیز برتر است برای مومنانی که صبر پیشه می‌کنند و در مقابل مصیبت‌ها و آزمون‌های خداوند سربلند خارج می‌شوند قرار داده است. جوایز خداوند در برابر صبر انسان‌ها را می‌توان حول محور چند شاخص مورد ارزیابی قرار داد در مرحله نخست خداوند تاکید نموده پاداش من عبارت است از صلواتی که بر بندگان می‌فرستم البته سلامی که از سوی خداوند متعال بر بندگان خصوصاً مومنان داده شده هدیه‌ای ارزنده و ارزشمند است، کسی که خداوند بر او سلام دهد از خطا معصوم و مصون می‌گردد پس باید در نظر داشت که در برابر مصیبت صبر باید کرد تا سلام پروردگار نصیب ما شود. در آیه ۵۸ سوره یس بیان شده: «سَلامٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍّ رَحیمٍ، فرشتگان رحمت بر آنان از خدای مهربان سلام و تحیّت رسانند».

وی شاخص دوم جوایز پروردگار برای صابرین را مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: دومین شاخص رحمت خاصی است که متمایز از سایر رحمت‌های خداوند برای بندگان است این رحمت همان گونه که خداوند تاکید کرده رحمتی از جنس خاص است و چنانچه بر بندگان نازل شود قطعاً سعادتمند خواهند بود.

این کارشناس علوم قرآنی با اشاره به سومین شاخص از جوایز پروردگار اظهار کرد: همه ما به دنبال هدایت و حرکت در مسیر درست هستیم اگر در برابر بلا‌ها صبر پیشه کنیم خداوند ما را هدایت خواهد کرد این وعده قطعی اوست باید توجه داشت که بلا‌یایی که برای انسان اتفاق می‌افتد متناسب با هر شخص و به میزان ظرفیت اوست به عنوان مثال بلایی که بر «اهل بیت (ع)» نازل گردید برای هیچ یک از افراد دیگر در جهان نازل نشده است، اما صبر بهترین و مهمترین رویکرد این بزرگواران است بلایی که بر «اهل بیت (ع)» نازل شد بسیار سخت بود و در مقابل رحمتی که شامل حال آنان شد بسیار وسیع بود.

گودرزی روایتی از «امام صادق (ع)» پیرامون تحمل بلا‌ها را مطرح و تصریح کرد: «امام صادق (ع)» در روایتی بیان فرمودند: چنانچه بلایی بر مومنی وارد شود و وی تحمل و صبر داشته باشد در عین حال تعادلش را در تحمل صبر را از دست ندهد خداوند لطف خود را بر او جاری خواهد کرد. هنگامی که حضرت یوسف دچار مصیبت و بلا شدند و به واسطه آن برادرانشان ایشان را با قیمتی ارزان فروختند و به چاه انداختند و سپس به او تهمت زدند و بعد او را به زندان انداختند «حضرت یوسف(ع)» صبر نمودند همین صبر پاداشی عظیم برای ایشان و ملتی که همراهش بودند به همراه داشت از این رو بود که مردم مصر خداپرست شدند برادران یوسف به گناهانشان اقرار کرده و از خداوند طلب مغفرت کردند حتی پدر «حضرت یوسف(ع)» رشد کردند و خود «حضرت یوسف(ع)» نیز مراحل عظیم رشد و تعالی را پشت سر گذاشتند. حال این رشد و ترقی را در برابر مصیبت «اهل بیت (ع)» و بر مصیبت «سیدالشهدا (ع)» مورد بررسی قرار دهید، در چنین شرایطی در خواهید یافت که مصیبتی که بر «سیدالشهدا (ع)» نازل شده و صبری که در مقابله این بلا‌ها متحمل شده اند چه پیام بزرگ و جهانی را در بر داشته است.

وی به رویکرد «سیدالشهدا (ع)» در شب عاشورا اشاره کرد و افزود: «امام حسین (ع)» در شب عاشورا و پیش از آغاز سخنرانی برای یارانشان سخنان خود را با حمد و سپاس و شکر خداوند آغاز کردند، این صبر در مقابل شکری که از خداوند بیان شده قابل ستایش است، بدین ترتیب بود که رحمت وسیع پروردگار بر جهانیان نازل شد در عین حال این نکته را نباید فراموش کرد که حادثه عاشورا بلایی بود که تمام انبیاء و اولیاء بر عظمت او تاکید کرده بودند و صبر بی پایان «سیدالشهدا (ع)» سبب شد تا او را «باب رحمت واسعه» بدانند.

این کارشناس علوم قرآنی پیرامون ارزش و جایگاه ماه محرم بیان کرد: ماه محرم از آن جهت از ویژگی و جایگاه خاصی برخوردار است که خداوند متعال به واسطه صبر «سیدالشهدا (ع)» سفر‌هایی برای عزاداران می‌گستراند و هرچه عزاداران غم و اندوه بیشتری را برای «سیدالشهدا (ع)» در وجود خود داشته باشند از رشد و تعالی بیشتری بهره‌مند خواهند شد و این مهم به واسطه همان سفره‌ رحمت الهی امکان پذیر خواهد شد پس باید در نظر داشت رشدی که در محرم رخ می دهد در هیچ زمان و در هیچ ماه دیگری رخ نخواهد داد لذا ماه محرم از همه ماه‌ها والاتر است.

گودرزی پیرامون بهترین رویکرد عزاداران «سیدالشهدا (ع)» در ماه محرم بیان کرد: بهترین راه بیان عزاداری «سیدالشهدا (ع)» تقرب و حزن قلبی خواهد بود و اگر این غم به واسطه یک آه و یا گریه بروز داده شود قطعاً می‌تواند گفت آن فرد از سفره‌ای که «سیدالشهدا (ع)» پهن کرده‌اند بهره برده است.

وی پیرامون سجده زیارت عاشورا ابراز کرد: ما در انتهای زیارت عاشورا به سجده رفته و می‌گوییم: «اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشَّاکِرِینَ لَکَ عَلَى مُصَابِهِمْ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى عَظِیمِ رَزِیَّتِی»؛ در حقیقت خدا را شکر می‌کنیم به خاطر رحمتی که از سوی او بر عزاداران «امام حسین (ع)» اعطا شده است، زیرا در این مسیر رشد و تعالی قرار گرفته که باید به آن حتماً توجه ویژه کرد.

این کارشناس علوم قرآنی با اشاره وظیفه عزاداران «امام حسین (ع)» در ایام محرم مطرح کرد: عزاداران «امام حسین (ع)» دو وظیفه بر عهده دارند ابتدا اینکه اندوه قلبی از حادثه عاشورا داشته باشند و بر عزای «سیدالشهدا (ع)» اندوهناک باشند، این اعمال درونی است و در وهله دوم باید این حزن و اندوه خود را بروز دهند و نشان دهند البته نشان دادن این حزن و اندوه اَشکال متعدد دارد، برخی تلاش می‌کنند تا با پوشیدن لباس مشکی و یا برافراشتن پرچم‌های سیاه بر درب منازل و یا شرکت در برخی عزاداری‌ها و ریختن اشک و مرثیه سرایی غم وارد بر این امام بزرگوار را ارج بنهند و برخی دیگر با برقرار کردن روضه در خانه و در جمع‌های کوچک با توجه به بیماری کرونا مصیبت «سیدالشهدا (ع)» را گرامی بدارند. حتی برخی مادران می‌توانند غذایی را که می‌پزند با این نیت درست کنند که نذر «امام حسین (ع)» و «اهل بیت (ع)» است تا به فضیلت ثواب آن دست یابند.

وی پیرامون اعمال روز اول ماه محرم بیان کرد: روزه در نخستین روز ماه محرم ثواب یک سال روزه‌داری را در بر دارد همچنین در «کتاب الاقبال» بیان شده است نمازی برای روز اول ماه محرم وجود دارد که صد رکعت است، در هر رکعت این نماز سوره‌های حمد و توحید همانند نماز صبح خوانده می‌شود، همچنین به خاوندن نماز دورکعتی سفارش شده است که در رکعت اوّل سوره حمد و انعام و در رکعت دوم سوره حمد و یس خوانده شود.

گودرزی به نماز دیگری که از سوی «پیامبر اکرم (ص)» برای شب اول ماه محرم اشاره و ابراز کرد: از حضرت «رسول اکرم (ص)» نقل شده که هر کس در این شب دو رکعت نماز بجا آورد و صبحش را که اوّل سال است روزه بدارد مثل کسى است که تمام سال را مُداومت به خیر کرده و در آن سال محفوظ از بلاها می‌باشد و اگر بمیرد به بهشت می‌رود، نماز یاد شده  دو رکعت است که در هر رکعت یک باز سوره حمد و یازده مرتبه «قُل هُوَاللّهُ» خوانده می‌شود.

وی به سایر اعمال روز اول ماه محرم اشاره و تصریح کرد: احیاء در شب اول ماه محرم فضیلت بسیاری دارد و بهتر است این شب را به دعا و نماز و قرائت قرآن به سر برد.

گودرزی پیرامون اعمال روز اول ماه محرم خاطرنشان کرد: اوّل محرم اوّل سال قمری محسوب می‌شود لذا در آن دو عمل وارد شده است، عمل نخست روزه بوده، در روایت رَیّان بن شبیب از «امام رضا (ع)» بیان شده است که هر که در این روز روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعاى او را مستجاب کند چنانکه دعاى زکریّا را مستجاب نمود همچنین از حضرت «رسول اکرم (ص)» نقل شده ایشان در روز اوّل محرم دو رکعت نماز به جا می‌آوردند و چون فارغ مى‌شدند دست‌ها را بلند کرده و دعا می‌کردند.