حضور بیش از نیمی از جمعیت جهان در شبکه‌های اجتماعی

- روزنامه ایران نوشت: شیوع کرونا و افزایش تعداد افرادی که مجبورشدند برای مدتی طولانی در قرنطینه بمانند زمینه ساز ایجاد یک نقطه عطف برای شبکه‌های اجتماعی شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند به‌دنبال شیوع کووید ۱۹حالا دیگر بیش از نیمی از کل جمعیت جهان در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و از امکانات آن استفاده می‌کنند.

هر ثانیه ۱۲کاربر جدید شبکه اجتماعی

تازه‌ترین گزارش Digital ۲۰۲۰ که هرسال با همکاری مؤسسات پژوهشی Hootsuite و We Are Social ارائه می‌شود نشان می‌دهد در ژوئیه ۲۰۲۰ (تا اوایل مرداد امسال) برای نخستین بار، بیش از نیمی از کل جمعیت جهان به شبکه‌های اجتماعی راه یافته‌اند. همچنین گزارش تحلیلگران کمپانی پژوهشی DataReportal نشان می‌دهد که امروزه ۳.۹۶ میلیارد نفر از شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند که نشان از رشد ۱۰درصدی نسبت به سال گذشته دارد و معادل ۵۱ درصد کل جمعیت دنیاست. به بیان دیگر اکنون ضریب نفوذ کاربران فعال شبکه‌های اجتماعی در جهان به ۵۱ درصد رسیده است که اگر کووید ۱۹ در جهان گسترش نمی‌یافت به این زودی‌ها انتظار نمی‌رفت ضریب نفوذ به این رقم برسد.

این نقطه عطف وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم بیشتر شبکه‌های اجتماعی استفاده از پلتفرم هایشان را برای افراد زیر ۱۳ سال محدود کرده‌اند، پس این ارقام نشان می‌دهد حدود ۶۵ درصد یعنی دوسوم از جمعیت واجد شرایط جهان درحال حاضر از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

موضوع دیگری که در گزارش Digital ۲۰۲۰ به آن اشاره شده، این است که در ۱۲ ماه گذشته شمار کاربران شبکه‌های اجتماعی جهان با میانگین روزانه یک میلیون نفر نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایشی ۱۰ درصدی داشته است. اضافه شدن بیش از ۳۷۶ میلیون کاربر تازه از ژوئیه ۲۰۱۹ تاکنون نشان از این دارد که هر ثانیه حدود ۱۲ کاربر جدید به عضویت شبکه‌های اجتماعی در می‌آیند. اما وقتی نوبت به مناطق جغرافیایی مختلف می‌رسد داستان کمی متفاوت می‌شود.

به‌عنوان مثال امروزه حدود ۷۰ درصد از کل جمعیت امریکای شمالی به شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند درحالی که وقتی نوبت به آفریقای مرکزی می‌رسد این رقم تنها ۷ درصد است. در این منطقه که شامل کشور‌هایی ازجمله آنگولا، کامرون، چاد، کنگو، گینه و گابون می‌شود بیشترمردم در فقر شدید به سر می‌برند و عملاً به اینترنت، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی دسترسی بسیار کمی دارند. البته وقتی جمعیت بالای ۱۳ سال را درنظر بگیریم وضعیت کمی تغییر می‌کند و این رقم به ۱۲ درصد می‌رسد، اما بازهم بدین معناست که از هر ۸ فرد بالای ۱۳ سال تنها یک نفر کاربر شبکه اجتماعی است.

کرونا و کاهش شکاف جنسیتی آنلاین

یکی دیگر از مواردی که در گزارش Digital ۲۰۲۰ مورد توجه قرار گرفته، عدم توازن جنسیتی کاربران شبکه اجتماعی در برخی نقاط جهان است. به‌طور میانگین در جهان ۱.۲ کاربر مرد شبکه اجتماعی نسبت به هر یک کاربر زن وجود دارد، اما بازهم در مناطق و نواحی جغرافیایی مختلف ارقامی متفاوت دیده می‌شد به‌عنوان مثال در امریکای شمالی بیش از نیمی از کاربران شبکه‌های اجتماعی یعنی ۵۵ درصد آن‌ها زن هستند، اما در جنوب آسیا این رقم به ۲۵ درصد می‌رسد که بسیار کمتر از امریکای شمالی است.

در آفریقا هم به ازای هر ۵ کاربر مرد شبکه‌های اجتماعی کمتر از ۲ زن دیده می‌شود، اما جالب است بدانید به‌دنبال کرونا و آغاز قرنطینه، این شکاف جنسیتی در حال کمتر شدن است چراکه نسبت کاربران شبکه‌های اجتماعی در جهان از ۴۵:۵۵ (زن به مرد) به نسبت ۴۶:۵۴ در ۲۰۲۰ رسیده است.

عضویت هر کاربر در ۹ شبکه اجتماعی

یکی دیگر از مواردی که در این گزارش به آن اشاره شده، این است که در سال‌جاری و به‌دنبال شیوع کرونا کاربران به تعداد بیشتری از شبکه‌های اجتماعی روی خوش نشان داده‌اند و به‌طور متوسط هر کاربر شبکه اجتماعی در جهان اکنون در ۹ پلتفرم حضور دارد. در دوران کرونا تعداد زیادی از مردم بیشتر وقتشان را در اینترنت گذراندند و به همین دلیل به اپلیکیشن‌های جدید هم روی خوش نشان دادند. اگر هم بخواهیم نگاهی به محبوبیت شبکه‌های اجتماعی داشته باشیم باید گفت فیس‌بوک همچنان محبوب‌ترین پلتفرم جهان است و در ژوئیه ۲۰۲۰ بیش از ۲.۶ میلیارد کاربر فعال ماهانه داشته است درحالی که ۲ میلیارد نفر هم از پیام رسان محبوب آن یعنی واتس‌اپ استفاده می‌کنند.

اینستاگرام هم به نقطه عطف جدیدی از نظر تعداد مخاطب دست یافته و اکنون ۸۵۴.۵ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد درحالی که این رقم در ۲۰۱۹ حدود ۷۶۶.۴ میلیون کاربر بود. با اینکه اینستاگرام از نظر تعداد کاربر فعال ماهانه همچنان از تیک تاک در جهان پیشی گرفته، اما رشد سریع اپلیکیشن ویدئو‌های کوتاه کمپانی چینی ByteDance شاید این معادله را به هم بزند.

از سوی دیگر با اینکه تیک تاک اکنون ۸۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه دارد، ولی برخی موانع ازجمله تنش‌های امریکا و چین و ممنوعیت آن در این کشور و همچنین هندوستان می‌تواند پیشتازی تیک تاک را در هاله‌ای از ابهام قرار دهد. هندوستان یک چهارم کل کاربران جهانی تیک تاک را در دل خود جای داده و ممنوعیت آن، احتمالاً این پلتفرم را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.

از دیگر پلتفرم‌های ویدئو‌های کوتاه موفق بجز تیک تاک می‌توان به Douyin و همچنین Kuaishou نمونه‌های چینی آن اشاره کرد که اکنون حداقل ۴۰۰ میلیون کاربر فعال ماهانه دارند. Sina Weibo هم یکی دیگر از پلتفرم‌های ویژه ویدئوی کوتاه است که رشدی سریع داشته و با ۵۵۰ میلیون کاربر فعال ماهانه، رشدی ۱۸ درصدی نسبت به ژوئیه ۲۰۱۹ نشان می‌دهد.

هر ثانیه ۱۱کاربر جدید آنلاین

همچنین این گزارش نشان می‌دهد که در یک سال گذشته ۳۴۶ میلیون نفر برای نخستین بار آنلاین شده‌اند که نشان از رشد سالانه ۸.۲ درصدی تعداد کاربران جهانی اینترنت دارد. این آمار نشان می‌دهد به طور متوسط برای نخستین بار از ژوئیه ۲۰۱۹ تاکنون هر ثانیه ۱۱ کاربر جدید در جهان آنلاین شده‌اند.

ازسوی دیگر هرچند محدودیت‌های قرنطینه در برخی کشور‌های جهان برداشته شده، ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد بسیاری از رفتار‌های دیجیتال جدید مردم تغییر نکرده است و به طور میانگین هر کاربر روزانه ۶ ساعت و ۴۲ دقیقه از اینترنت بهره می‌گیرد. بیش از ۴۰ درصد کاربران اینترنت هم زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند که این رقم در برخی کشور‌ها مثل فیلیپین به ۶۰ درصد می‌رسد.

کاربران شبکه‌های اجتماعی به طور متوسط ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه از زمان آنلاین بودن خود را در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. ۴ نفر از هر ۱۰ کاربر اینترنت هنوز زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و یکی از هر ۷ کاربر هنوز هم، چون دوران قرنطینه به تولید و آپلود محتوا‌های ویدئویی می‌پردازند. طبق این گزارش، بیش از ۴.۵ میلیارد نفر کاربر اینترنت هستند و از هر ۱۰ کاربر اینترنت همچنان ۷ نفر نسبت به قبل از دوران کرونا زمان بیشتری را در گوشی هوشمند خود سپری می‌کنند (۷۰ درصد) و حدود نیمی از کاربران (۴۷ درصد) هم زمان بیشتری به لپ تاپ خود چسبیده‌اند.

۳۳ درصد کاربران نسبت به قبل از کرونا همچنان زمان بیشتری را در کامپیوتر‌های شخصی خود سپری می‌کنند و این رقم برای تبلت به ۲۳ درصد و برای تلویزیون‌های هوشمند به ۳۲ درصد می‌رسد. در کنسول‌های بازی همچنان شاهد افزایش ۱۸ درصدی زمان استفاده کاربران هستیم و این رقم برای اسپیکر‌های هوشمند به ۱۴ درصد و برای ساعت‌های هوشمند هم به ۹.۱ درصد تعداد کاربران می‌رسد.

گوشی‌های هوشمند محبوب کاربران

تحقیقات کمپانی اریکسون هم نشان می‌دهد تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی که از طریق تلفن هوشمند به این پلتفرم‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، ۳.۹۱ میلیارد نفر است پس ۹۹ درصد کاربران از گوشی‌های هوشمند برای سر زدن به پلتفرم‌های محبوبشان استفاده می‌کنند که این موضوع در دوران کرونا نمود ویژه‌ای داشت.

از هر ۱۰ کاربر تلفن همراه بیش از ۸ کاربر عنوان کردند تکنولوژی به آن‌ها کمک کرد تا دوران قرنطینه را راحت‌تر بگذرانند و ۷۴ درصد عنوان کردند موفق به برقراری تماس با خانواده و دوستان خود شده‌اند. تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان، بهبود کیفیت زندگی سالمندان، خرید آنلاین و... همگی از مزیت‌های زندگی دیجیتال امروز بوده است؛ بنابراین با اینکه بسیاری نگران استفاده زیاد کاربران از اینترنت و حضور در فضای مجازی هستند، اما کرونا یک بار دیگر یادآوری کرد که تکنولوژی پدیده‌ای در جهت رفاه مردم است فقط باید از آن به درستی استفاده کرد.

اگر از اپلیکیشن‌های ویدئوکنفرانس بخواهیم یاد کنیم هم باید گفت روزانه ۳۰۰ میلیون نفر از زوم برای حضور در کنفرانس‌ها و نشست‌های کاری خود بهره گرفتند که این رقم برای Google Meet به روزانه ۱۰۰ میلیون نفر، برای مایکروسافت تیمز به روزانه ۷۵ میلیون نفر، برای اسکایپ به روزانه ۴۰ میلیون نفر و برای Cisco Webex به ماهانه ۵۰۰ میلیون نفر رسید.