ارتباط ریزش بازار سرمایه به ناهماهنگی دستگاه‌های دولتی
سهامداران خرد با اعتمادی که به این بازار پیدا کردند، نقدینگی خود را به‌جای ورود در بازار‌های موازی و ایجاد نوسانات و التهاب در آن‌ها، به بورس وارد نمودند، اما متأسفانه دعوای دستگاه‌های دولتی و عدم هماهنگی و بی‌نظمی میان آن‌ها در هفته گذشته در ارتباط با عدم عرضه ETF دارا دوم، باعث شد بازار با دریافت سیگنال منفی با ریزش شدید مواجه شود و صف‌های فروش طولانی شکل بگیرد.
دولت در چند ماه اخیر بار‌ها و بار‌ها به‌طور رسمی به مردم سیگنال خرید داد، اما در آخرین حماسه خود به‌صورت ناگهانی از عرضه ETF دارا دوم شانه خالی کرد و دو وزارتخانه نفت و اقتصاد با واردکردن اتهام به یکدیگر، امکان عرضه ETF پالایشی را ملغی اعلام کردند هرچند بعد از اعلام تکذیبیه‌های متعدد، عرضه ETF پالایشی مجددا به‌طور رسمی اعلام شد، اما بازار با رشد منفی مواجه بود.
سیگنال منفی در برخی صنایع حاضر در بورس، عدم اعتماد را میان همه سهامداران به وجود آورد و دامنه آن بر کل صنایع بورس تسری یافت و همه آن‌ها را متضرر کرد. اکنون این نگرانی وجود دارد که در صورت تکرار این مسئله به تدریج نقدینگی از بازار سرمایه خارج شود و به بازار‌های موازی مانند ارز، طلا و مسکن تزریق شود.
این در شرایطی است که دولت طی ماه‌های اخیر کسری بودجه خود را از طریق بورس به‌خوبی پوشش داد، اما با چنین واکنش‌هایی در فروش اوراق سلف نفتی و یا سایر ETFها با مشکل رو‌به‌رو خواهد شد و می‌تواند زمینه‌ساز اتخاذ تصمیمات جدی از سوی سرمایه‌گذاران شود.
سید رضا علوی رئیس هیئت‌مدیره سبد گردان دار یک پارس و عضو هیئت‌مدیره بورس انرژی در گفتگو با «رسالت»، ایجاد اعتماد عمومی به بورس را حائز اهمیت دانست و گفت: یکی از دلایل رشد فراتر از انتظار بازار سرمایه در مقطع فعلی، اعتماد مردم به بازار است، زیرا این بازار می‌تواند بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری نقدینگی‌های سرگردان در جامعه باشد، اما عدم هماهنگی و سوء مدیریت می‌تواند در این مقطع حساس که رشد خوبی از ابتدای سال از بازار حاصل شده، به اعتماد عمومی ضربه بزند.
وی افزود: در شرایط فعلی دولت و مسئولان باید با هماهنگی کامل نحوه ورود نقدینگی به بورس را مدیریت کنند و اظهارنظر‌ها و
تصمیم گیری‌ها در حوزه کلان اقتصادی با آگاهی و دانش انجام بگیرد در غیر این صورت خروج حجم زیاد نقدینگی از بازار سرمایه و ورود آن‌ها به بازار‌های غیرمولد، می‌تواند لطمات جبران‌ناپذیری به اقتصاد وارد کند.
علوی، نقدینگی سرگردان را به بهمن سهمگینی تشبیه کرد که اگر به بازار‌های موازی وارد شود می‌تواند قیمت‌های کاذب را ایجاد کند و افزود: افزایش قیمت در بازار‌های موازی مانند ارز طلا، مسکن و خودرو می‌تواند به نوسانات قیمتی و بالطبع معیشت مردم آسیب وارد کند؛ بنابراین ورود نقدینگی به بازار سرمایه می‌تواند از بروز مشکل در دیگر بازار‌ها جلوگیری به عمل آورد و به تأمین مالی شرکت‌ها کمک کند، زیرا بسیاری از آن‌ها دارای مشکل نقدینگی هستند.
وی با اشاره به‌ضرورت حمایت دولت از بازار سرمایه گفت: بزرگ‌ترین اقدام دولت در جهت حمایت از بازار سرمایه در حوزه فرهنگ‌سازی است تا سهامداران را به سمت سرمایه‌گذاری صحیح از طریق ابزار‌ها تشویق کند. ضمن این‌که بحث اعتمادسازی نیز دارای اهمیت است. دولت باید تلاش کند تا تصمیم گیران اقتصادی اقداماتی در جهت سلب اعتماد عمومی انجام ندهند که در غیر این صورت تبعات آن برای حوزه اقتصاد غیرقابل جبران خواهد بود.
علوی با اشاره به استقبال مردم از بازار سرمایه در دیگر کشور‌ها گفت: در همه جای دنیا مردم بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری را بازار سرمایه می‌دانند، اما این اتفاق در ایران کمتر رخ داده بود، زیرا فرهنگ‌سازی خوبی درباره فعالیت در بورس صورت نگرفته و مردم آشنایی کمتری با این بازار داشتند، از سوی دیگر ابزار‌های لازم برای حضور مردم در بازار سرمایه هم وجود نداشت.
رئیس هیئت‌مدیره سبد گردان داریک پارس ادامه داد: حضور مستقیم مردم در بورس توسط کارشناسان توصیه نمی‌شود بلکه از طریق ابزار‌هایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبد گردان‌ها و اوراق مشارکتی سرمایه‌گذاری مطمئنی صورت می‌گیرد. این اتفاق درسال‌های اخیر رخ داده است و رسانه‌ها و فضای مجازی کمک کردند تا این بازار بیشتر شناخته شود. ضمن این‌که محدودیت در بازار‌های موازی باعث شد بورس به بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری مردم تبدیل شود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در شرایط فعلی بازار سرمایه دارای حباب است یا خیر، گفت: به‌طورکلی نمی‌توانیم بگوییم بازار سرمایه دارای حباب است یا خیر، زیرا همیشه در قیمت سهام بعضی از شرکت‌ها حباب وجود دارد و در زمان اوج رشد بازار هم شرکت‌هایی هستند که کمتر از ارزش ذاتی معامله می‌شوند. به همین علت همواره سهام حبابی و سهامی که زیر ارزش بازار معامله می‌شوند، وجود دارند.
علوی در پایان سخنانش درباره پیش‌بینی روند صعود بورس در ماه‌های آینده گفت: بازدهی بورس، رابطه مستقیم با تورم دارد. تا زمانی که اقتصاد کلان دارای تورم باشد روند بورس هم رو به افزایش خواهد بود، ولی در شرایط مختلف شتاب و شیب صعود کاهش یا افزایش پیدا می‌کند. اصلاحات جزء ذات بازار و بخشی از روند صعود است، به‌عنوان نمونه شاخصی که در سال گذشته افزایش چشمگیری داشت در مقاطعی اصلاح کوتاه‌مدتی پیدا کرد و دوباره پتانسیل رشد پیدا کرده و روند افزایشی را طی کرده است.