آثار تاریخی و قصه پرغصه‌ای که هیچ کس مسئولیت آنان را نمی‌پذیرد!
- این روز‌ها اگر سری به سایت‌های اینترنتی بزنید یا اندکی سرچی در سایت‌های خبری داشته باشید، کم نیستند موارد متعددی که حکایت از آسیب دیدن آثار تاریخی کشور دارند و گویی قرار نیست هیچ ارگانی مسئولیت این آثار را که بخشی از تاریخ و فرهنگ کشورمان محسوب می‌شوند را به عهده بگیرد.
این مساله در حالی صورت گرفته که عملا اکنون در تمامی دنیا این مسائل از پروتکل‌های بسیار مهمی برخوردار هستند و کوچکترین آسیب به آثار تاریخی هم کشور تبعات گسترده‌ای را برای آسیب‌زنندگان به همراه دارد، با این وجود این مساله در ایران برعکس است و نهاد‌ها و ارگان‌های بسیاری هستند که آثار تاریخی متعددی را در دست دارند و هیچ کس برای آنان فکری انجام نمی‌دهد.
با این وجود شاید از خود بپرسید که بر اساس مفاد قانونی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید به عنوان متولی این مساله از این آثار حمایت کرده و اجازه ندهد تا اندک آسیب به آنان وارد شود.
این مساله اگرچه در گفتار راحت است، اما به این سادگی‌ها نیست و به گفته یکی از مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی بسیاری از ارگان‌ها و نهاد‌ها هستند که بسیاری از اماکن تاریخی را در دست دارند، اما به کارشناسان این سازمان اجازه ورود برای بازدید و نظارت بر این مساله را نمی‌دهند.
در این شرایط به سادگی ممکن است که بنای تاریخی که در دست نهاد‌های مربوطه قرار دارد، مورد آسیب یا تغییر قرار گیرد، اما سال‌ها کسی از آن مطلع نشود و وضعیت به این همین صورت باقی بماند.
به گفته احمدی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفتگو با میزان ایده‌آل وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این است هر بنای نفیس تاریخی و ملی کشورمان با نظارت کارشناسان این وزارتخانه حفاظت و حراست شود تا اتفاقی برای آنان صورت نگیرد، اما در بسیاری از موارد چنین اتفاقی نمی‌افتد.
با این وجود بر اساس مفاد قانونی هرگونه مداخله در آثارتاریخی باید با هماهنگی وزارتخانه انجام شود، اما در خیلی از موارد ارگان‌ها و نهاد در این موضوع با کارشناسان این وزارتخانه هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند و در خیلی از موارد هم چنین اتفاقی صورت نمی‌گیرد و کار به جایی می‌رسد که اکنون درباره وضعیت کاخ مرمر شاهد هستیم.
همین چند روز پیش بود که رییس بنیاد مستضعفان درباره وضعیت کاخ مرمر هشدار دارد و تاکید کرد که یکی از املاکی که سر و صدا کرد، کاخ مرمر بود که زمانی دست مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و حتی قبل از مرحوم هاشمی رفسنجانی نیز دست عده دیگری بود و بعد از ایشان هم مدتی در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام بود؛ بعد از آمدن من به بنیاد، دولت تصمیم داشت آن محل را به دلیل نزدیکی به کاخ ریاست جمهوری، تبدیل به محلی برای تشریفات مهمانان خارجی کند که من از آقای روحانی خواستم که این کاخ به موزه تبدیل شود و خوشبختانه دولت هم همراهی کرد و این کاخ به موزه هنر ایران تبدیل شد.
پرویز فتاح با اشاره به تلاش ۴ ماهه مشترک بنیاد مستضعفان و میراث فرهنگی برای مرمت و بازسازی کاخ مرمر گفت: من قبلا هم گفتم که نباید مسئولین جمهوری اسلامی در این کاخ‌ها مستقر می‌شدند؛ ولی به هرحال متاسفانه این کاخ آسیب دیده بود؛ ما تلاش کردیم مینیاتوری آن را بازسازی کنیم، ولی در این کاخ آسانسور گذاشته بودند، کنده کاری کرده بودند و در طبقه دوم، حمام و جکوزی ساخته بودند؛ ولی ما بجز این موارد، مابقی را بازسازی کردیم تا مردم ببینند رضاشاه و فرزند ناخلفش چه کردند.
اظهاراتی که طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور هم به آن پاسخ داد و گفت که در مورد کاخ مرمر باید بگویم که این مکان یک جای حفاظت‌شده بود و ما امکان ورود به آنجا را نداشتیم. ورود به آنجا فرآیند اداری طولانی‌مدتی داشت. در دهه‌های گذشته ما زمانی توانستیم به کاخ ورود کنیم که به ما اعلام شد گنبد کاخ به‌لحاظ سازه‌ای مشکل پیدا کرده است و از ما خواستند برای مرمت به آنجا برویم. همچنین وقتی در این کاخ آتش‌سوزی پیش آمد استادکاران و مرمّتگران پس از اطلاع به آنجا رفتند.
به گفته معاون میراث فرهنگی انتظار این وزارتخانه از دستگاه‌های دولتی این است که بیش از سایرین به قانون پایبند باشند و عملا نباید انتظار داشت میراث فرهنگی با این تعداد آثار زیاد بر تمام آن‌ها احاطه داشته باشد.
در این شرایط به نظر می‌رسد همه مردم، ارگان‌های دولتی، عمومی و خصوصی باید به این مساله توجه داشته باشند تا بتوانیم حراست بیشتری از آثار تاریخی کشورمان داشته باشیم، آثاری که هر کدام از آنان بخشی از تاریخ و هویت کشورمان محسوب می‌شوند و ما در مقابل نسل آینده مسئولیت داریم که این آثار را بتوانیم همین گونه که هستند به دست آنان بسپاریم.