برنامه هسته‌ای عربستان زیر ذره بین؛ در تاسیسات مخفی چه میگذرد؟
- انتشار خبر ساخت تاسیسات مخفی تولید کیک زرد در عربستان در رسانه‌های غربی، نگرانی‌ها در مورد برنامه غیرشفاف هسته‌ای عربستان و دستیابی ریاض به تسلیحات هسته‌ای را آن هم در شرایطی که این کشور با وجود عضویت در «ان پی تی» و «توافقنامه جامع پادمان آژانس انرژی اتمی»، از پذیرش بازرسی‌های پادمانی خودداری می‌کند، افزایش داده است.
با وجود آنکه منطقه غرب آسیا تاکنون شاهد استفاده از سلاح‌های هسته‌ای نبوده، اما آنچه که سبب می‌شود تا حرکت عربستان در مسیر هسته‌ای شدن دور از نظارت، به عنوان خطری جدی برای این منطقه محسوب شود، رویکرد تهاجمی و غیرقابل پیش بینی این کشور و حمایت‌هایی است که قدرت‌های مختلف به ویژه غربی، از جنایت‌های متعدد ریاض در عرصه بین المللی کرده اند.
این کشور که خود را در مسیر تولید سلاح‌های هسته‌ای قرار داده، پس از راه اندازی اولین نیروگاه هسته‌ای امارات برای دستیابی به این فناوری، بی قرارتر از همیشه است.
ریاض که در شهرک موسوم به علم و فناوری «ملک عبدالعزیز» در ۶۲۰ کیلومتری غرب ریاض در حال ساخت نخستین رآکتور تحقیقاتی خود است، اصرار دارد که جاه طلبی‌های هسته‌ای اش از مصارف غیرنظامی فراتر نمی‌رود؛ ادعایی که امارات نیز آن را مطرح کرده است.
سوال اینجاست که اگر بنا به استفاده غیرنظامی از فناوری هسته‌ای باشد، چرا این اقدام‌ها مخفیانه و دور از نظارت‌های بین المللی انجام می‌شود؟
این سوال زمانی اهمیت بیشتری می‌یابند که توجه داشته باشیم، «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان، پیشتر ادعا کرده بود «در صورت دستیابی ایران به سلاح هسته ای، عربستان نیز برای این امر اقدام می‌کند.»
این موضوع در حالی مطرح شد که فعالیت‌های ایران زیر نظر سازمان بین المللی انرژی اتمی بوده و صلح آمیز بودن فعالیت‌های این کشور در گزارش‌های مختلف این سازمان تایید شده است.
دلایل اعلامی و واقعی آغاز پروژه هسته‌ای در عربستان
عربستان از سال ۲۰۰۶ زمزمه هایش در مورد حرکت در مسیر هسته‌ای شدن را اعلام و ادعا کرد دلایل متعددی برای این امر دارد که نخستین دلیل آن، تلاش برای متنوع کردن منابع درآمدی و رفع وابستگی کشور به دلار‌های نفتی است.
این ادعا اندک اندک پیش رفته و به صورت چشم انداز بلندپروازانه موسوم به ۲۰۳۰ بن سلمان خود را نمایان کرد.
اما آن چه آشکار است دو دلیل اصلی این تمایل هستند که عبارتند از جاه طلبی‌های عربستان و بی اعتمادی این کشور به آمریکا و عامل دوم، به ویژه در پی هدف قرار گرفتن مواضع استراتژیک و حیاتی عربستان توسط نیرو‌های یمنی و آشکار شدن آسیب پذیری غیرقابل کتمانش، سبب وحشتی غیرمنطقی در ریاض شده است.
چرا برنامه هسته‌ای عربستان نگران کننده است؟
پاسخ به این سوال را می‌توان در مجموعه عوامل زیر یافت:
- تهدید صریح عربستان به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای
- عدم نظارت تخصصی بین المللی بر برنامه هسته‌ای عربستان
- سیاست تهاجمی عربستان
- جاه طلبی‌های ارضی و سودا‌های زمینی ریاض
- بروز اختلافات عمده در توافق‌های مربوطه و بی اثر شدن آن؛ مانند آن چه که در مورد INF رخ داد.
- بروز نظم هسته‌ای نامتقارن
- سکوت جامعه بین المللی در برابر جنایت‌های متعدد ریاض در سطوح داخلی و بین المللی
- حضور رژیم صهیونیستی هسته‌ای در منطقه و الگو شدن این رژیم برای عربستان در مسیر گریز از نظارت‌ها
- سکوت آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای عربستان برای حفظ حاشیه امنیت فعالیت‌های هسته‌ای غیرقانونی رژیم صهیونیستی
آیا عربستان موفق خواهد شد؟
شواهد و تجارب موجود نشان می‌دهد که پروژه‌های هسته‌ای غیرنظامی عربستان تاکنون بنا به دلایل متعددی ناکام مانده اند.
از مهم‌ترین دلایل این امر باید به بومی نبودن این صنعت در عربستان اشاره کرد که به مهم‌ترین مانع عربستان در این مسیر تبدیل شده است.
با وجود این، تاسیسات مخفیانه هسته‌ای عربستان در منطقه‌ای پر جمعیت در شمال غربی کشور، نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است.
اگرچه کارشناسان از این سایت‌ها به عنوان، سایت‌هایی در مراحل اولیه یاد می‌کنند، تمایل عربستان به داشتن سلاح هسته‌ای زنگ خطری است که نگران کننده است.
طنز ماجرا، اجتناب آمریکا از مداخله در این سرپیچی آشکار از قوانین است.