جنگ اقتصادی و دیپلماتیک آمریکا و چین؛ کدام کشور دست برتر را دارد؟

– چین از نظر اقتصادی، سیاسی و نظامی یک کشور قدرتمند است، هماوردی با آن برای آمریکا هزینه‌های سنگینی را در پی خواهد داشت.

چین دومین کشور بزرگ اقتصادی دنیاست و تا چند سال دیگر رتبه نخست را نیز از آن خود خواهد کرد.

دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا که ماه‌های پایانی دور نخست ریاست جمهوری را سپری می‌کند و گمانه زنی‌های زیادی درباره نتایج انتخابات ریاست جمهوری آینده این کشور درباره وی می‌شود، از زمانی که بر سر کار آمده است، مدام برای دولت خود و آمریکا چالش ایجاد کرده است.

تقابل با چین یکی از چالش‌هایی است که ترامپ ایجاد کرده و می‌رود تا به یک بحران سیاسی میان دو کشور تبدیل شود.

بستن کنسولگری چین در «هیوستون» اشتباه راهبردی آمریکا بود، اگر این روند از سوی آمریکا ادامه پیدا کند، چه بسا به قطع روابط دیپلماتیک دو کشو بینجامد.

قطع روابط سیاسی میان چین و آمریکا، به قطع روابط اقتصادی می‌رسد، در حالی که بسیاری از نیاز‌های آمریکا را چین تأمین می‌کند.

مبادلات اقتصادی آمریکا و چین از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، کاهش چشمگیری داشته است؛ ترامپ یک جنگ تجاری و اقتصادی را علیه چین آغاز کرده که بر اساس دیدگاه کارشناسان اقتصادی، بازنده اصلی این جنگ، آمریکا خواهد بود، هر چند چین نیز از این تحولات متضرر خواهد شد.

در پی بسته شدن کنسولگری چین در «هیوستون»، در یک عمل متقابل، چین نیز پرچم آمریکا را از کنسولگری این کشور در «چنگدو» پایین کشید و جنگ سیاسی و اقتصادی این دو وارد مرحله تازه‌ای شد.

برخی تحلیلگران اعتقاد دارند که تقابل چین و آمریکا به یک جنگ سرد کشیده خواهد شد، شبیه همان جنگ سردی که میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق شکل گرفته بود.

اما تفاوت‌های زیادی میان چین و اتحاد جماهیر شوری و همچنین آمریکای آن دوران و آمریکای امروزی وجود دارد.

اتحاد جماهیر شوروی با وجودی که ابرقدرت بود و در آن زمان دو ابر قدرت شوروی و آمریکا در جهان خودنمایی می‌کردند، اما تنها یک قدرت نظامی بود، اقتصاد شوروی بسیار ضعیف و شکننده بود و برگ برنده آمریکا نیز اقتصاد قوی بود که در آن زمان در اختیار داشت، نفوذ سیاسی، اقتصادی و نظامی آمریکا از شوروی گسترده‌تر بود و همین باعث شد تا اتحاد جماهیر شوروی فروبپاشد.

جنگ سرد میان آمریکا و شوروی، در واقع یک جنگ اقتصادی بود، مردم اتحاد جماهیر شوروی سابق پس از یک دوره طولانی محدودیت شدید و مضیقه اقتصادی، در جنگ اقتصادی با آمریکا شکست را پذیرفتند و فروپاشی را تجربه کردند.

اتحاد جماهیر شوروی سابق، با وجود گستردگی و جمعیت، یک کشور بزرگ اما محدود بود.

اما اکنون چین ضعف‌های دوران شوروی سابق را ندارد بلکه با تقویت اقتصاد بر اساس تولید محور خود، توانسته است در جنگ تجاری و اقتصادی آمریکا علیه این کشور دست برتر را داشته باشد.

آمریکا برای فروپاشی چین به سبک اتحاد جماهیر شوروی، اشتباه محاسباتی دارد.

کاخ سفید تصور می‌کند می‌تواند چین را همچون شوروی زمین بزند در حالی که شرایط بسیار متفاوت‌تر از زمان جنگ سرد شوروی و آمریکا است.

آمریکا با چالش‌های داخلی روبرو است، از ضعف شدید در مقابله با ویروس کرونا گرفته تا اعتراضات گسترده مردم به خاطر سیاست‌های نژادپرستی و تبعیض‌های اجتماعی و اقتصادی، معضلات سنگینی است که در دوره ترامپ خود را بیشتر نمایان کرده است.

در واقع آمریکای کنونی، یادآور فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است، با این تفاوت که در آمریکا نظام سیاسی و اقتصادی لیبرال سرمایه داری در حال فروپاشی است و در شوروی، نظام کمونیستی فروپاشید.

شوروی تنها بود، اما چین تنها نیست؛ روسیه که خود از گزند دشمنی‌های آمریکا در امان نبوده است، همپیمان استراتژیک چین است.

مناسبات و مراودات چین با دنیا گسترده است؛ حتی همپیمانان آمریکا نیز نمی‌توانند با سیاست‌های واشنگتن علیه چین همراهی کنند، یک گسست سیاسی میان آنها ایجاد شده که تردید‌های جدی برای اروپایی‌ها ایجاد کرده است.

شاید با شکست احتمالی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری که در نوامبر ۲۰۲۰ برگزار خواهد شد، آمریکا با روی کار آمدن فردی منطقی و معقول، از این جنگ سرد با چین بیرون بیاید، شاید هم این سیاستی است که نظام حاکم بر آمریکا دنبال می‌کند و حتی با تغییر ترامپ نیز تفاوتی نکند.