پایان فصل استعمار فرانسه در الجزایر؛ پایه‌های قدرت مکرون روی جمجمه الجزایری‌ها تثبیت می‌شود؟

– تصمیم فرانسه مبنی بر بازگرداندن ۲۴ جمجمه متعلق به جان باختگان الجزایری به این کشور، بار دیگر موضوع استعمار این کشور آفریقایی را در قرن نوزدهم توسط کشور فرانسه به کانون بحث‌های تاریخی و البته مباحث سیاسی فرانسه وارد کرد.

 

تلاش فرانسه برای تصرف الجزایر به منظور محقق ساختن ایده‌های استعمارگرانه اش و مقاومت مردم این کشور در برابر متجاوزان، به جنگی چند ساله میان دو کشور انجامید که برگی مهم از تاریخ دو کشور را رقم زد.

شمار زیادی از نیرو‌های مقاومت الجزایر در برابر استعمارگری ارتش فرانسه، کشته شدند و جمجمه‌های آنها برای نگهداری در موزه تاریخ طبیعی پاریس به فرانسه فرستاده شد.

 

تصمیم اخیر فرانسه مبنی بر بازگرداندن این جمجمه‌ها به الجزایر در پی وعده «امانوئل مکرون» در جریان سفر به این کشور در سال ۲۰۱۷، نهایتا در هفته اخیر اعلام شد.

در حالی که در موزه تاریخ طبیعی فرانسه، حدود ۱۸ هزار جمجمه نگهداری می‌شود، جمجمه‌های الجزایری به دلیل جنجالی بودن موضوع در اتاقی جداگانه، در صندوقی فلزی و دور از معرض دید عموم نگهداری می‌شوند.

البته باید توجه داشت که این جمجمه‌ها تنها گوشه‌ای از جنایات جنگی فرانسه در الجزایر هستند که در نهایت در سال ۲۰۱۸ پاریس به صورت رسمی ارتکاب به آن را پذیرفته و بابتش عذرخواهی کرد.

 

نصب تابلوی محل غرق ده‌ها الجزایری بر پل «سنت میشل» پاریس در سال ۱۹۶۱ نیز نمونه دیگری از این جنایات است؛ از رودخانه «سن»، ده‌ها جنازه مربوط به الجزایری‌ها کشف شد.

 

 

هدف فرانسه در گذشته از انتقال این جمجمه‌ها و نمایش آنها در موزه، ارعاب معترضان به استعمارگری و قدرت نمایی در برابر ملل مستعمره بود.

 

باید توجه داشت که این هدف تغییر چندانی نکرده و این بار فرانسه از بازگرداندن این جمجمه‌ها هدف سیاسی دیگری را دنبال می‌کند و به آنها به چشم کارتی سیاسی می‌نگرد.

فرانسه تاکنون تلاش‌های زیادی برای کم رنگ کردن آثار استعمارگری اش در الجزایر انجام داده است.

 

این کشور نخست در سال ۱۹۹۹ یعنی ۳۷ سال پس از استقلال الجزایر، این کشور را به رسمیت شناخت و در سال ۲۰۰۵ قانونی را در پارلمان به تصویب رساند که نقش استعمارگرانه فرانسه در الجزایر را «مثبت» توصیف می‌کرد.

الجزایر در همان زمان مراتب اعتراض خود را به هدف فرانسه از این اقدام مبنی بر پاک کردن دستان کثیف خود از نسل کُشی در این کشور، اعلام کرد.

 

جالب است بدانید که «ژاک شیراک»، رییس جمهور فرانسه در سال ۲۰۰۶ با این استدلال که نوشتن تاریخ، کار مورخان است نه قانونگذاران، مخالفت خود را با این قانون نشان داد.

به نظر می‌رسد «امانوئل مکرون»، نخستین رییس جمهور فرانسه که پس از جنگ با الجزایر متولد شده، تلاش دارد همانگونه که از کارت الجزایر برای جلب نظر فرانسوی‌های الجزایری تبار در انتخابات ۲۰۱۷ استفاده کرده بود، در میانه مخالفت‌ها و تشدید وخامت اوضاعش در عرصه سیاسی فرانسه مجددا با این کارت بازی کند.

 

 

این گذاره زمانی قابل درک‌تر است که بدانیم «مکرون» از یک سو با کاهش محبوبیت، تغییر کابینه و اعتراض‌های گسترده داخلی مواجه است و از سوی دیگر نگاهی به جمعیت الجزایری‌ها و البته مسلمانان این کشور دارد.

باید توجه داشت که شاید فصل استعمار فرانسه در الجزایر به پایان رسیده باشد، اما فصل مداخله این کشور در کشور «بلد میلیون شهید»، کشوری با یک میلیون شهید – نامی که الجزایری‌ها با آن کشور خود را توصیف می‌کنند- پایان نیافته است.

بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار الجزایری در طول جنگ ۶۲- ۱۹۵۴ فرانسه و الجزایر جان خود را از دست دادند تا بتوانند استقلال از دست رفته خود در ۱۳۰ سال گذشته را احیا کنند.

 

فرانسه در دوران جنگ، روزنامه ها، کتاب‌ها و فیلم‌هایی را که اخبار و تصاویر شکنجه الجزایری‌ها را نمایش می‌داد، سانسور می‌کرد؛ پس از جنگ نیز این موضوع تابویی در جامعه فرانسه بود.