کودکانی که برای همیشه در غرب فراموش شده‌اند/ سرنوشت نامعلوم هزاران مهاجر کوچک در اروپا
- مانیتورینگ حقوق بشر، هزاران کودک مهاجر در اروپا مفقود شده‌اند! انتشار این خبر در بیستم ماه آوریل امسال (فروردین ماه)، شوک بسیار سختی را بر مخاطبان تحولات اجتماعی و سیاسی اروپا وارد کرد. با این حال به نظر می‌رسد پس از انتشار اولیه خبر، رسانه‌های غربی علاقه‌ای نسبت به پیگیری سرنوشت کودکان و نوجوانان مفقود شده در خاک اروپا ندارند. نهاد‌های مستقل و غیر دولتی حقوق بشری معتقدند که با توجه به خطر قاچاق این کودکان به کشور‌ها و سوء استفاده و حتی قتل آنها، دولت‌های میزبان مهاجرین در اروپا باید اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهند. درخواستی که تا کنون عملا بی پاسخ باقی مانده است.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
ماجرای مفقود شدن برخی کودکان و نوجوانان مهاجر در خاک اروپا، که اغلب در کمپ‌های پناهجویی ساکن بودند از همان سال ۲۰۱۵ میلادی و همزمان با تشدید بحران پناهجویان در غرب مطرح شد. این در حالی بود که مقامات اروپایی به واسطه حمایت خود از تروریسم تکفیری در غرب آسیا و شمال آفریقا و افغانستان، در واقع مسببان اصلی ایجاد بحران هجوم پناهجویان به غرب بودند. در هر حال، مقامات اروپایی در آن زمان ضمن کتمان اصل ماجرا (فقدان کودکان مهاجر)، اعمال کنترل بر مهاجرین را با توجه به کثرت جمعیت آنها سخت و دشوار تلقی می‌کردند. با این حال، در سال ۲۰۲۰ میلادی و پس از سال‌ها لاپوشانی ابعاد واقعی ماجرا از سوی نهاد‌های دولتی و امنیتی در اروپا، برخی رسانه‌های غربی ناچار شدند به واسطه فشار نهاد‌های مستقل حقوق بشری، اطلاعاتی را در این خصوص منتشر کنند. شبکه آلمانی دویجه وله در گزارشی که در تاریخ ۲۰ آوریل امسال (فروردین ماه) منتشر شد، درا ین خصوص نوشت: مجموعاً ۱۷۸۵ نوجوان و کودک پناهجو در طول سال ۲۰۱۹ میلادی در آلمان مفقود الاثر شده اند! اکثر این کودکان و نوجوانان ناپدید شده از کشور‌های افغانستان، سوریه، مراکش، گینه و سومالی بوده اند. این در حالیست که براساس منابع مذکور، رقم یاد شده به تناسب سال‌های گذشته کمتر می‌باشد! در ماه آوریل سال ۲۰۱۸، ۴۱۸۶ کودک و نوجوان پناهجو و در آغاز سال ۲۰۱۹ از ۳۱۹۲ کودک و نوجوان مفقود شده بودند.
برخی منابع آلمانی تصریح کرده اند که اصلی‌ترین دلیل کاهش تعداد کودکان و نوجوانان مفقود شده در این کشور و دیگر نقاط اروپا، کاهش تعهداد پناهجویان در کشور‌های مختلف غربی (خصوصا طی سه سال اخیر) بوده است! به عنوان مثال طی سال‌های اخیر تعداد پناهجویان تازه وارد به آلمان نیز به طور چشمگیری کاهش یافته است.
رمزگشایی از یک پرونده جنجالی
رسانه‌های آلمانی و اروپایی تصریح کرده اند که یکی از عوامل ناپدید شدن نوجوانان و کودکان پناهجو نیز «نارضایتی آنان از محل اقامت» خود عنوان شده است. همین مسئله سبب شده است تا بسیاری از کودکان و نوجوانان ترجیح دهند از محل اقامت و کمپ‌های پناهجویی فرار کرده و راهی دیگر نقاط اروپا شوند. با این حال به نظر می‌رسد در این معادله، نقاط کور و مبهمی نیز وجود دارد که مقامات اروپایی از ابراز آن اجتناب می‌کنند! یکی از مواردی که کودکان پناهجو در اروپا و جان آنها را تهدید می‌کند، حضور پررنگ باند‌های قاچاق انسان در کشور‌های مختلف اروپایی است. با توجه به عدم وجود مدارک هویتی برخی پناهجویان (خصوصا کودکان پناهجو)، پیگیری سرنوشت آنها نیز در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
یک سازمان غیر دولتی در آلمان تحت عنوان شبکه حمایت از کودکان در همان سال ۲۰۱۷ میلادی، نگرانی خود را از مفقود شدن صد‌ها کودک پناهجو در این کشور اعلام کرده بود. این مجموعه در بیانیه خود در این خصوص نوشته بود: ناپدید شدن کودکان و نوجوانان پناهجو در آلمان سبب نگرانی ما شده است. ما از پلیس و ادارات مسئول آلمانی می‌خواهیم که تلاش‌های جدی خود را برای پیگیری سرنوشت این کودکان و نوجوانان به خرج بدهند. این خطر بزرگ وجود دارد که کودکان مفقود شده در دست باند‌های جنایت کار بیفتند.
این سازمان از سیستم ثبت مرکزی امور پناهجویان در اروپا نیز خواسته است تا اداره پلیس اروپا (یوروپول) را وادار به حمایت از کودکان و نوجوانان پناهجو کند. با این حال به نظر می‌رسد نهاد‌های پلیسی و امنیتی در اروپا علاقه‌ای نسبت به حفاظت از کمپ‌های پناهجویی و دیگر مکان‌هایی که مهاجرین در آن به سر می‌برند، ندارند. حتی پلیس در آلمان و دیگر کشور‌های اروپایی، پاسخگوی هزاران حمله ثبت شده و غیر ثبت شده از سوی نژادپرستان علیه مهاجرین نمی‌شود.
شبکه اسکای نیوز در آگوست سال ۲۰۱۹ میلادی، گزارشی را در خصوص فعالیت گسترده باند‌های قاچاق انسان در جهان منتشر کرد. در قسمتی از این گزارش آمده بود: آخرین آمار‌های جهانی در سال ۲۰۱۷ میلادی نشان می‌دهد حدود ۵۱ درصد از قربانیان قاچاق در جهان کودک هستند، ۷۶ درصد آنان زن و ۶۹ درصد از قربانیان برای سوء استفاده جنسی قاچاق می‌شوند. در عین حال رومانی بالاترین تعداد قربانیان قاچاق انسان را در اروپا دارد.
فاجعه‌ای که تکرار می‌شود
عدم پاسخگویی نهاد‌های دولتی و امنیتی اروپا در قبال هزاران کودک و نوجوانی که در آلمان و دیگر کشور‌های اروپایی مفقود می‌شوند، نگرانی‌ها در قبال سرنوشت آنها و تکرار این موضوع در آینده را افزایش داده است. نکته مهم‌تر اینکه طی ماه‌های اخیر، بار دیگر شاهد رشد تعداد پناهجویان در غرب هستیم. همین مسئله، خطرات بالقوه و بالفعل زیادی را متوجه کودکان و نوجوانان مهاجر خواهد کرد.
چنانچه شبکه یورو نیوز به نقل از دفتر پشتیبانی پناهندگی اتحادیه اروپا گزارش داده است، برخی از کشور‌های عضو اتحادیه اروپا مانند قبرس، فرانسه، یونان، مالت و اسپانیا در سال ۲۰۱۹ بیشتر از زمان بحران مهاجرت در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ درخواست پناهندگی دریافت کرده‌اند.
از میان ۷۳۸ هزار و ۴۲۵ پرونده درخواست پناهندگی در سال ۲۰۱۹ سهم آلمان ۲۲ درصد بوده و پس از این کشور فرانسه با ۱۷ درصد و اسپانیا با ۱۶ درصد قرار دارند. پرشمارترین متقاضیان پناهندگی در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۹ اتباع سوریه، افغانستان و ونزوئلا بوده‌اند. در دو ماهه نخستین سال ۲۰۱۹ موارد درخواست پناهندگی ثبت شده در اروپا ۱۶ درصد افزایش یافت، اما بحران همه‌گیری کووید ۱۹ سبب افت شدید آمار به میزان ۸۶ درصد شد.