چگونه بازیگر شویم (۹۳) /تنفس شکمی چه مزایا و محاسنی دارد؟

- بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

تنفس شکمی چه مزایا و محاسنی دارد که باید در هنگام تکنیک‌های آوایی از این نوع تنفس استفاده کرد؟

۱. در هنگام تنفس شکمی شما می‌توانید هوای بیشتری را در مرحله‌ی دوم ببلعید.

۲. کنترل شما بر هوای داخل بدنتان تا حد فوق العاده‌ای بیشتر می‌شود. شما خواهید توانست پس از صرف زمانی و با تمرین‌های متعدد این نوع تنفس، به صورت کاملا غیر ارادی هوای خارجی برای تولید انرژی که در این جا همان صدا – آواست را کاملا کنترل کرده و با توجه به نیازتان و نوع و شکل آوایی مورد نظر مورد استفاده قرار دهید. این کنترل هوا و اکسیژن در تنفس شکمی اصلا قابل مقایسه با همین مورد در تنفس سینه نیست.

۳. تنفس شکمی حتی بر دیافراگمی نیز تاثیر می‌گذارد. لرزش ثانویه که بسیار پرکاربرد است به کمک هماهنگی تنفس شکمی و دیافراگم به وجود می‌آید.

۴. ادای صحیح نت‌ها و لحن‌ها. دوری شکم از حنجره و چین‌های صوتی باعث می‌شود که از در هم فرو رفتن نت‌ها و لحن‌ها و یکی شدن خواص آن‌ها جلوگیری شود. بدیهی است که این امر به واسطه‌ی حضور دیافراگم و ایجاد لرزش ثانویه‌ی این قسمت در ارتعاش و تولید آواست.

۵. ادای درست هجا‌ها که در گفتار – آوا‌ها بسیار مهم است. البته رعایت هجا‌ها در هر نوع سبک و ادبیات متفاوت است و از این رو به آموزش‌های دیگری نیز بسته به نوع سنتز گفتار نیاز دارد. اما تنفس شکمی به خاطر قابل کنترل بودن از جویدگی کلام، نقص سیلاب‌ها و نابودی یک هجا به نفع هجای دیگر جلوگیری می‌کند.

۶. بسیاری از تکنیک‌های آوایی، چون گیر انداختن تنفس با تنفس شکمی سالم‌تر، صحیح‌تر و زیباتر انجام پذیر است. گیر انداختن هوا در سایر نقاط بدن که می‌توانند در دپوی دم شرکت کنند انجام پذیر است؛ اما در ناحیه‌ی شکم قابل کنترل می‌شود. چرا؟

۷. در اجرا‌هایی که درآن بازیگران در هنگام گفتار – آوا‌ها دارای حرکات فیزیکی فراوانی هستند، این تنفس بسیار مهمتر و دارای شرایط خاص دیگری نیز همچون دپوی هوای لازم برای سوخت و ساز سریع عضله‌ها نیز خواهد بود.

۸. لرزش‌های افقی و عمودی صدا اگر با این نوع تنفس انجام شود بسیار زیباتر جلوه می‌کند و توانایی‌های بازیگر را برای حذف کردن خش‌ها و اختلالات آوایی و فالشی‌های (فالژی‌های) صدا از بین می‌برد. بدیهی است که این امر به دلیل نزدیکی شکم به مرکز ثقل میسر می‌شود.

۹. بالا بردن تمرکز بر تمپو و شکل صدا. حتما می‌دانید که چگونه تنفس شکم بر تمپو تاثیر دارد، اما شکل صدا چیست؟ آمیختگی دفعتی احساس و عاطفه در هر موقعیت، صدا – آوا و گفتار – آوا را به خاصیتی جدید می‌رساند. به آن خاصیت می‌توانیم شکل بگوییم.

۱۰. کشف ظرفیت‌ها و استعداد‌های صدایی نهفته در هر فردتوسط بازگشت به تنفس خدایی و یا خدادادی امکان‌پذیر است. تکنیک‌های آوایی ربطی به جنس و نوع صدا ندارد، بلکه قوانینی است که برای تمام کسانی که به درست صحبت کردن علاقه دارند، پیشنهاد می‌شود. حتما برای شما هم پیش آمده است که با خواننده‌هایی برخورد می‌کنید که با اینکه صدای خوبی در برخورد اول ندارند، ولی با رعایت این قوانین و استفاده از تکنیک‌های آوازی، اجرای بسیار خوبی را به نمایش می‌گذارند و این نشانگر آن است که فنون آوایی بیش از هر چیزی به تمرین این تکنیک‌ها و روش‌ها نیاز دارد تا به داشتن صدایی به اصطلاح خوب.

خوبی و بدی صدا نیز امری است نسبی و مطمئنا در درون هر صدایی، زیبایی‌های کشف نشده‌ای که خاص فقط یک شخص است وجود ندارد. یادمان باشد که خوبی و یا بدی صدا مقایسه‌ای نیست، بلکه بسته به ورزیدگی‌هاست.

۱۱. تمرین‌های صداسازی نیز از ملزومات نوعی از بازیگری است که اصطلاح کوک کردن حنجره نیز برای آن به کار می‌رود. تمرینات صداسازی به حدی گسترده و پیچیده هستند که بسیاری از گویندگان نیز در نیمه‌ی راه، آن‌ها را رها می‌کنند. قابل ذکر است بسیاری از گویندگان ما نیز این دوره‌ها را آموزش ندیده‌اند و صرفا از آنچه که خدادادی است بهره می‌برند و بسیار می‌توان آثار تقلید‌های کورکورانه را بر پیکره‌ی آواهایشان تشخیص داد. تمرین‌های صداسازی به خواندن آواز ربطی ندارند بلکه همان طور که از معنی صداسازی بر می‌آید، به طور مشخص باعث رشد و پرورش صدا می‌شود.

۱۲. همچنین همراهی ساز و آواز در تمرین‌های آوایی که این روز‌ها مرسوم نیز شده خود نیز نیاز به آموزش و ذکر نکاتی بسیار مهم دارد. در صورت رعایت آن‌ها تنفس ما تبدیل می‌شود به یک وسیله‌ی قاعده‌مند موسیقایی که عاری از احساسات بشری است.

۱۳. رعایت تاکید‌ها، تاکیدات لغوی مانند ادغام، اوج و فرودها، گام شناسی، معناشناسی، وزن شناسی، عبارات هجایی، موزیکالیته، قوانین وصل لغات، صدا‌های خفته و بیدار، زیبا شناسی، نشست‌ها و بسیاری دیگر از قوانین وجود دارد که حتی اگر شما به نظر خود صدایی برای خواندن آواز ندارید کمک می‌کند که بتوانید به زیبایی هر چه تمامتر بخوانید. شما با استفاده از یک تکنیک ساده مانند فرود میزانی، می‌توانید چنان اجرای زیبایی را داشته باشد که اگر بهترین صدای عالم را هم داشته باشید نمی‌توانستید چنین کاری بکنید.