زندگینامه شهید مصطفی چمران از کودکی تا شهادت در «پاوه سرخ»
- فصل اول کتاب «پاوه سرخ» با عنوان «قهرمان» به زندگینامه مختصر شهید مصطفی چمران، فعالیت‌های سیاسی وی در کشور‌های آمریکا و لبنان، بازگشت به وطن پس از ۲۱ سال و قبول منصب وزارت دفاع و نمایندگی مردم تهران در اولین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و... می‌پردازد.
«پاوه سرخ» ششمین کتاب از مجموعه ۲۵ جلدی قصه فرماندهان و یکی دیگر از زندگینامه‌های داستانی نوشته شده از سوی زنده‌یاد داوود بختیاری دانشور در این مجموعه است. در واقع، تسلط این نویسنده فقید در نوشتن این دست زندگینامه‌ها موجب شده بود تا سورهمهر به او اطمینان بیشتری داشته باشد و نگارش چهار عنوان از این مجموعه را به وی بسپارد.
نویسنده می‌داند که کندوکاو نوجوانی شهید چمران، او را زودتر به مقصد می‌رساند و شخصیت‌پردازی این شهید بزرگ انقلاب از قصه نوجوانی‌هایش زودتر کامل می‌شود. برای همین، بعد از آنکه به رسم معمول این کتاب‌ها، خلاصه‌ای از زندگینامه شهید را در ابتدای اثر آورد، بلافاصله با داستان «راز یک تومانی» وسوسه‌های خوردن روزه مستحبی چمران را پیش می‌کشد و با چنین تعلیقی، قصه را پیش می‌برد. او در حالی که روزه است، پولی را که مادرش برای خرید نان به او داده به مستحق می‌بخشد و دست خالی به خانه برمی‌گردد.
قصه دوم هم در همان حال و هوای نوجوانی شهید چمران می‌گذرد. او آنجا هم برای مردم دل می‌سوزاند و غصه می‌خورد و در قصه سوم، او در قامت جوانی که وارد بازار کار شده ظاهر می‌شود. او یک دانش‌آموز دبیرستانی است که در کارگاه جوراب‌بافی پدرش کار می‌کند و دوستش راوی قصه‌ای است که عنوانش «کلاس شبانه» است.
روحیه انقلابی‌گری چمران از قصه چهارم مجموعه آشکار می‌شود. ۱۶ آذر است و ریچارد نیکسون آمریکایی می‌خواهد برای حمایت از شاه ایران وارد کشور شود. دانشجویان آن روز وارد عمل می‌شوند و مقابل این حمایت شوم می‌ایستند؛ اما سهم آن‌ها فقط و فقط گلوله‌ای است که یکی از آن‌ها هم به تن مصطفی می‌نشیند و او را مجروح می‌کند.
داستان بعد ما را با مصطفی به آمریکا می‌برد و حال و هوای دانشگاه تگزاس را معرفی می‌کند. در قصه بعدی، یعنی «پاوه سرخ» ـ که بلندترین داستان این مجموعه است ـ به زمان انقلاب و حال و هوای کشور در روز‌های بعد از آن برمی‌گردیم و نقش چمران را در آن حادثه می‌بینیم و قصه آخر هم که داستان شهادت چمران است، غیرمستقیم روایت می‌شود.