«گزارش یک بازجویی»؛ ماجرای کسی که دستور زنده به گور کردن غواصان ایرانی را داد

مرتضی بشیری نویسنده کتاب در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون مضمون کتاب «گزارش یک بازجویی» گفت: کتاب «گزارش یک بازجویی» حاصل اعترافات و بازجویی‌هایی، محمدرضا جعفرعباس الجشعمی یک نیروی مخصوص رژیم بعثی صدام است که به رویدادهای جنگ تحمیلی و آنچه در بین نیرو‌های بعثی و رزمندگان ایرانی اتفاق افتاده اشاره دارد، جمع آوری این اطلاعات در طی چند سال انجام شد و اکنون در قالب یک کتاب تدوین و در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. 

وی در همین راستا ادامه داد: محمدرضا جعفرعباس الجشعمی همان کسی است که در طی جنگ تحمیلی دستور زنده به گور کردن غواصان ایرانی را داده بود، لذا بازجویی از این فرد که اهل استان کوت عراق بود جذابیت خاصی را به کتاب «گزارش یک بازجویی» داده است، در عین حال بررسی دلایل خشنونت این فرد برای ما قابل توجه بود، وی در آن زمان فرمانده تیپ مخصوص سپاه هفتم عراق بود.

بشیری به چگونگی پناهندگی برخی از عراقیان در زمان هشت سال دفاع مقدس در جبهه و هنگام عملیات‌ها اشاره و تصریح کرد: بسیاری از عراقی‌هایی که مجبور بودند در جنگ با ایران شرکت کنند در طی عملیات‌ها اقدام به پناهندگی می‌کردند، اما محمدرضا جعفرعباس الجشعمی علاوه بر اینکه بسیاری از نیرو‌ها ایرانی را با قساوت کشت، حتی سردار شهید حسین خرازی را نیز به شهادت رساند وی درهنگام عملیات برای تسلیم شدن در برابر نیرو‌های ایرانی مقاومت فراوانی کرد.

وی علت نگارش کتاب «گزارش یک بازجویی» را این گونه توصیف کرد: نحوه نگاه محمدرضا جعفرعباس الجشعمی به جنگ و تفکرات و عقاید وی برایم جالب بود، علاقه داشتم بدانم این فرد به جنگ چگونه می‌اندیشد و چرا با توجه به اینکه یک شیعه است، دست به چنین اقداماتی ناهنجاری زده است. 

بشیری به شیوه بازجویی از محمدرضا جعفرعباس الجشعمی اشاره و ابراز کرد: برای اینکه بتوانم به خوبی حقایق را از زبان وی بشنوم بنا به تمایلاتش از وی بازجویی می‌کردم، همین امر سبب شد تا در بسیاری از موارد خودش رویداد‌ها را بیان می‌کرد و در بین گفته‌هایش موضوعات جدید و حیرت انگیزی از زوایای جنگ تحمیلی را به زبان آورد که تا آن زمان کسی آن را فاش نکرده بود از جمله این رویداد‌ها زنده به گور کردن غواصان بود که در جای خود حادثه‌ای تکان دهنده محسوب می‌شد. زمان بازجویی وی از سال ۶۵ تا ۶۸ به طول انجامید.

وی شیوه نگارش کتاب «گزارش یک بازجویی» را بیان و افزود: کتاب «گزارش یک بازجویی» در حقیقت یک واقعه نگاری بود و تلاش کردم با زبانی ساده و بیان روشن مطالب را به رشته تحریر در بیاورم تا برای همگان جذاب و قابل فهم باشد در عین حال تلاش کردم به نحوی بنویسم که تصویری زنده از رویداد‌ها در مقابل خواننده بوجود بیاید.

بشیری تاکید کرد: رشادت‌های جوانان ایران در عرصه هشت سال دفاع مقدس برای کسانی که مستقیما با آنان روبرو می‌شدند قابل تحسین بود، این حقیقت را بار‌ها از زبان محمدرضا جعفرعباس الجشعمی که در لشکر رژیم بعث خدمت کرده بود شنیدم.

وی در بیان شخصیت محمدرضا جعفرعباس الجشعمی ابراز کرد: محمدرضا جعفرعباس الجشعمی در جایی زندگی کرد و رشد یافت که عموما شیعه بودند، ولی با این حال خصوصیات فردی او به یک مسلمان نمی‌خورد او فردی ظاهر فریب بود، به همین دلیل توانسته بود به جایگاه خاصی در ارتش رژیم بعث دست یابد. صدام هم فردی نبود که به شیعیان روی خوش نشان دهد و یا آنان را به سمت‌های بالایی در ارتش خود منصوب کند، اما رفتار وی به شیوه‌ای بود که در دستگاه بعث عراق با چاپلوسی به درجه سرهنگ دومی و فرماندهی یک تیپ که اهمیتش از دو لشکر بالاتر بود و به صورت مستقل عمل می‌کرد برسد. وی در ابتدا بازجویی‌ها خود را وابسته به هیچ حزبی در رژیم بعث عراق نمی‌دانست، اما کم کم پرده از چهره‌اش برداشته شد. 

وی به جذابترین بخش خاطرات کتاب «گزارش یک بازجویی» که از زبان محمدرضا جعفرعباس الجشعمی بیان شده اشاره و ابراز کرد: جذابترین بخش کتاب «گزارش یک بازجویی» زمانی بود که محمدرضا جعفرعباس الجشعمی در بازجویی گفت ارتش بعث عراق طی عملیاتی یک از رزمندگان مسیحی ایرانی را به اسارت می‌گیرند و او را مجبور می‌کنند تا به امام خمینی (ره) توهین کند، اما این رزمنده مسیحی از این کار سر باز می‌زند این امر نشان می‌دهد که رزمندگان دلیر مسیحی ما در کنار رزمندگان مسلمان ایرانی تا چه میزان از عقاید و کشور خود دفاع کردند و در این زمینه چه شکنجه‌ها دیدند. 

بشیری در مورد کتابی که به زودی از وی منتشر خواهد شد خاطرنشان کرد: در حال تهیه کتابی با عنوان «سی سال بعد» هستم این کتاب با نگاهی متفاوت به جنگ تحمیلی و زوایای ناگفته هشت سال دفاع مقدس پرداخته که قطعا برای مخاطبان جذاب خواهد بود. این کتاب، دفاع مقدس را از نگاه ارتشیان عراقی مطرح می‌کند و حاوی اطلاعاتی جذاب برای خوانندگان است.

لازم به ذکراست که کتاب «گزارش یک بازجویی» به چاپ دوم رسیده و توسط رهبر معظم انقلاب نیز مورد تقریظ قرار گرفته است، رهبر معظم انقلاب در مورد کتاب «گزارش یک بازجویی» فرموده‌اند: «اثر جالبی است. ابتکاری و نمونه نیز هست. توصیف‌های آن از طبیعت، حوادث جنگی، وضعیت‌های طبیعی بس زیبا است. در آن مبالغاتی در بیان یکسونگری‌هایی در قضاوت و گاه برخی تنگ نظری‌ها و حتی سایه‌ای از خودستایی هست... که می‌شود به جنبه‌های مثبت کتاب بخشیدشان...!»