چگونه بازیگر شویم (۶۹) /حرکات مشترک بدن بازیگر در سراسر جهان

- بازیگری یکی از مشاغل محبوب در سطح جهان محسوب می‌شود، بازیگری فارغ از شهرت و ثروتی که ممکن است برای فرد بازیگر به همراه داشته باشد، جهانی است که می‌توان در آن ایفای نقش در قالب شخصیت‌های مختلف را تجربه کرد.

در این بین اکثریت مواقع بازیگری به عنوان یکی از مشاغل سخت جهان محسوب می‌شود، شاید از دور برای بسیاری اینکه بازیگری اتفاقی سخت باشد، قابل لمس نباشد اما اگر به صورت اصولی و به مفهوم واقعی به بازیگری نگاه کنیم، این هنر به واقع به تمرین، مطالعه، شهود و مطالعات فراوانی نیازمند است.

زبان جهانی ژست

آیا ژست‌های طبیعی مشترک در مردمان همه‌ی کشورها که مقدم بر آموزش باشد وجود دارد؟.

یک بچه‌ی ده ساله که توانسته باشد بدون دیدن و ارتباط با کسی زندگی کرده باشد و ناگهان با فردی روبرو شود، چکار خواهد کرد و چه ژست‌هایی را از خود بروز خواهد داد؟ ژست ترس و شاید هم ژست فرار؟ چنین فرضیه یا پرسشی، همچنان بی‌پاسخ خواهد ماند و فقط از راه مشاهده است که ما می‌توانیم به کشف و بررسی یک ژست جهانی (geste universal) بپردازیم.

ترس، در هر کشوری که باشد، از طریق حرکات بنیادی ( mouvements fondamentaux) مشترکی نمود می‌یابد و تنها برخی جنبه‌های ثانوی آن متغیر است: بدن به عقب کشیده می شود شانه‌ها به بالا می‌روند، سر، خود را محافظت می‌کند. پشت خم می شود و همه‌ی اینها در یک جهت حرکتی صورت می گیرد.

غریزه‌ی محافظت از خود باعث بروز این اعمال که در همه‌ی انسان‌ها مشترک است. بدین ترتیب هر یک از حالت‌های حسی را می توان از طریق رفتارهای مشترک باز شناخت:

• غرور = بر می‌کشد
• حسادت = کج می شود و خود را مخفی می کند
• خجالت = در خود فرو می رود
• تظاهر = می‌چرخد

در تئاتر، هنگام تماشای نمایشی به زبان بیگانه، می‌کوشیم تا از طریق درک و بازشناسی زبان ژست و حرکات، موسیقی و صداها به فهمیدن آن نمایش نایل شویم؛ در چنین حالتی، می‌توان گفت که ما با زبانی جهانی سر و کار داریم؛ همچنین است برای همه ژست‌های فیزیکی‌ای که به منظور بیان یک عمل صحنه‌ای ضرورت دارند. یادگیری دقیق ژست از طریق آموختن هماهنگی و انطباق بدن و صرف انرژی و کوشش مناسب با آن ژست میسر می‌شود.

با تکرار و تجدید یک ژست می‌توانیم به حذف عناصر زائد بپردازیم و به «حرکت بنیادی» آن دست یابیم. بدین ترتیب، نیروهای بالقوه‌ی ژست در حرکاتی نمودار می‌شوند که جهانی‌اند، زیرا در شکلی عالی و به صورت ارگانیک در بدن ما ثبت شده‌اند و از قوانین قوه‌ی جاذبه ( Lois de la gravite) پیروی می کنند.

هر چند که این ژست‌ها به تدریج فزونی و پیچیدگی یافته‌اند، قراردادی، دست کاری، جابه جا یا منحرف شده‌اند و در اثر آموزش و پرورش (education) تبدیل به نوعی تدبیر ( tactique) و یا سیاست خاص هر فرد، یا هر کشور و یا هر دوره، شده‌اند.