آتش روند نابودی جنگل‌های زاگرس را تسریع می‌کند

- آتشی که این روز‌ها به جان جنگل‌های زاگرس افتاده، روند نابودی این جنگل‌های باارزش را تسریع می‌کند؛ جنگل‌هایی که از متخلفان گرفته تا آفت‌ها کمر به نابودی‌شان بسته‌اند.

فرزاد علیزاده، فعال محیط زیست به میزان می‌گوید: جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها شامل می‌شوند.

وی با بیان اینکه درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دو هزار سال نیز می‌رسد می‌گوید: سنجاب‌ها جهت ذخیره‌سازی میوه بلوط برای فصل زمستان آن را در عمق مناسبی دفن می‌کنند. فراموش کردن جای برخی از این میوه‌ها توسط سنجاب‌ها باعث می‌شود که در بهار سال بعد دانه‌ها جوانه بزنند.

علیزاده یادآور می‌شود: جنگل‌های زاگرس در غرب کشور، اکوسیستم‌های طبیعی با ارزشی هستند که در آن‌ها تنوع بالایی از گونه‌های گیاهی و جانوری وجود دارد، سرمایه ارزشمندی که به راحتی در حال از دست رفتن است.

این فعال محیط زیست می‌گوید: از یک میلیون هکتار جنگل در استان کهگیلویه و بویراحمد ۸۰ درصد آن پوشیده از درختان بلوط است و این جنگل ها۲۰ درصد از جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس را تشکیل می‌دهند که بیشتر در ارتفاعات ۷۰۰ تا دو هزار و ۱۰۰ متری بالاتر از سطح دریا پراکنده هستند.

وی کشاورزی ناپایدار و حضور دام در دامنه‌های زاگرس و تغذیه دام‌ها از سرشاخه‌های بلوط را یکی از عوامل مرگ این گونه گیاهی دانسته و می‌گوید: تهیه ذغال از چوب بلوط به دلیل کیفیت بالای چوب آن از دیگر عوامل انسانی مرگ بلوط است به طوری که سالانه بیش از هفت هزار هکتار از جنگل‌های لرستان تبدیل به ذغال می‌شود.

علیزاده با اشاره به اینکه یکی از اصلی‌ترین عوامل از بین رفتن جنگل‌های بلوط زاگرس بیماری "ذغالی بلوط" است می‌گوید: در حال حاضر یک ششم جنگل‌های زاگرسی کشور آلوده به بیماری ذغالی بلوط بوده و از این یک میلیون هکتار نیز، ۳۰۰ هزار هکتار با آلودگی بیش از ۵۰ درصد در وضعیت بحرانی قرار دارند.

وی درباره بیماری ذغالی و ارتباط آن با عوامل انسانی می‌گوید: بیماری ذغالی نوعی آفت است که به دلیل وجود نوعی سوسک چوبخوار به وجود می‌آید. تا پیش از این نوعی دارکوب در این مناطق زندگی می‌کرد که از لارو این حشره تغذیه می‌کرد در نتیجه این نوع سوسک افزایش پیدا نمی‌کرد، اما امروزه به دلیل کشاورزی ناپایدار، حضور دام و انسان در این مناطق، این دارکوب از این مناطق کوچ کرده است و سوسک چوبخوار افزایش جمعیت داشته که منجر به زوال درختان کهنسال زاگرس شده است.

این فعال محیط زیست اضافه می‌کند: سوسک چوبخوار درون تنه درختان بلوط تخمگذاری کرده و لارو‌ها با تغذیه از آوند‌های درختان باعث قطع آوند می‌شوند که حاصل آن مرگ و خشکیدگی درخت است.

علی‌زاده با بیان اینکه سد‌ها مسوول نابودی بیش از ۵ میلیون هکتار از جنگل‌های ایران هستند می‌گوید: سدسازی‌های بی‌رویه باقیمانده بلوط‌های مناطق غربی کشور را غرق می‌کند بطوری که آبگیری سد کارون سه، پنج هزار هکتار از جنگل‌های بلوط را به زیر آب برده است.

این فعال محیط زیست هشدار می‌دهد: ازبین رفتن بلوط‌های زاگرس می‌تواند بحران بی آبی کشور را تشدید کند تا جائی که چهل درصد منابع آب شیرین کشور از زاگرس و جنگل‌های بلوطش تامین میشود. چه آنکه سرچشمه‌های بسیاری از رودخانه‌های کشور از جمله کارون، زاگرس است و پوشش گیاهی زاگرس تاثیر به سزایی در جذب آب‌های زیرزمینی دارد.

وی یکی دیگر از دلایل از بین رفتن بلوط‌های زاگرس را روش بیرحمانه شکارچیان سنجاب برای بدام انداختن و زنده گیری سنجاب‌ها عنوان کرده و می‌گوید: شکارچیان تنه درختان چند صدساله بلوط را آتش میزنند تا سنجاب‌ها را از لانه فراری داده و پس از زنده‌گیری، آن‌ها را روانه بازار‌های غیرمجاز فروش حیات وحش کنند.