تغییراتی بزرگ در سینمای ایران پس از گذار از دوران اوج کرونا

- سینمای کشور طی نزدیک به چهار ماه گذشته دچار تغییری بزرگ و البته اجباری بوده است، اتفاقی که بسیاری آن را ضربه‌ای جبران ناپذیر بر بدنه این هنر می‌دانند و برخی دیگر آن را فرصتی برای ایجاد تغییر در ذائقه مخاطب و کیفیت آثار تلقی می‌کنند. 

اوایل اسفند ماه سال گذشته و با پایان یافتن سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر تمامی حواشی و گمانه زنی‌های مربوط به سینما به فهرست اصلی آثار اکران نوروزی برمی‌گشت، فهرستی که برای تمامی فیلمسازان حکم بهترین زمان برای اکران در طول یکسال را دارد اما به یکباره همه چیز تغییر کرد.

درست زمانی که فیلم سینمایی «خوب بد جلف» هفته اول اکران خود را پشت سر می‌گذاشت و گزینه‌های دیگر اکران نوروزی  تبلیغات خود برای حضور در چرخه اکران در سال جدید را آماده می کردند بیماری کرونا وارد کشور شد، بیماری که در ابتدا هیچکس فکرش را نمی کرد موجب تغییر روند سینمای کشور شود. 

تمامی تماشاخانه‌ها و سالن‌های سینما به یکباره تعطیل شدند، در اولین روزهای اسفند ماه همه امیدوار بودند که سینماها برای عید نوروز بازگشایی می شود اما گذشت زمان مشخص شد که این ویروس به زودی سایه خود را از سر سینمای ایران برنخواهد داشت. 

سکه به صورت کامل برگشت، فیلمسازانی که سرخوش از اکران نوروزی آثارشان بودند به یکباره همه چیز را از دست رفته دیدند، بسیاری از آثار که در بخش های زیرگروه اکران می شدند هم ضرر بزرگ مالی را تجربه کردند اما باز هم این پایان کار سینما در عصر کرونا نبود. 

علاوه بر تعطیلی سینماها تولیدات سینمایی نیز به طور کلی متوقف شد، توقفی که بسیاری از بازیگران را با مشکلات شدید و بزرگ مالی روبرو کرد، از همان روزهای میانی قرنطینه صحبت بر سر حمایت از اهالی سینما آغاز شد اما تا به امروز همچنان هیچ اقدام بزرگی در این زمینه به وجود نیامده است. 

بر خلاف سالنهای سینما شبکه نمایش خانگی جانی تازه گرفت، خانه نشینی مردم باعث شد تا خرید آثار موجود در این شبکه چند برابر شود و برخی از آثار که به تازگی وارد شبکه نمایش خانگی شده بودند شاید تنها گزینه‌هایی بودند که حتی کارشان به سود هم کشید. 

درست در شرایطی که فروردین ماه به روزهای پایانی نزدیک می شد و هنوز هیچ خبری از بازگشایی سالنهای سینما نبود، ابراهیم حاتمی کیا و مسئولین سازمان هنری اوج اقدامی تازه در سینمای ایران انجام دادند، آنها تصمیم گرفتند که پیش از اکران مرسوم در سالنهای سینما فیلمشان را به صورت آنلاین اکران کنند. اقدامی که در ابتدا ریسک بزرگی محسوب می شد.

ریسک از آن جهت که نبود قانون مدون و لازم الاجرای کپی رایت همواره فیلمسازان را از ارائه اینترنتی آثارشان حتی پس از اکران کلاسیک در سالنهای سینما برحذر می‌داشت، اما حاتمی‌کیا این خطر را به جان خرید، هرچند طبیعتا وی می‌دانست که شاید فیلم سینمایی «خروج» شاید از گیشه فروش کمتری داشته باشد اما این اقدام چرخه تازه‌ای از اکران را روبروی دیدگان مخاطباتن قرار داد. 

بعد از چند روز ابتدایی اکران آنلاین فیلم سینمایی به طور کامل مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و همین باعث شد تا پرویز شهبازی نیز به عنوان دومین فیلمساز قید اکران فیلم سینمایی «طلا» در سالنهای سینما را زده و وارد چرخه آنلاین شود. خوشبختانه فیلم شهبازی نیز با استقبال بالایی روبرو شد.

موفقیت اکران آنلاین تا جایی پیش رفت که آثاری همچون فیلم سینمایی «زیرنظر» ساخته مجید صالحی، کشتارگاه به کارگردانی ابراهیم امینی و میهمان خانه ماه نو از کارگردانی ژاپنی و محصول ایران در نوبت بعدی اکران قرار گرفتند و خوشبختانه آنها هم مورد استقبال ویژه ای واقع شدند، حال نام «تیغ و ترمه» به کارگردانی «کیومرث پوراحمد» نیز در نوبت بعدی اکران آنلاین دیده می شود. 

اما این پایان بدعت گذاری حاتمی‌کیا در سینمای ایران نبود، وی گامی دیگر نیز در تاریخ سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی ایران برداشت و آن هم اکران سینما ماشین فیلم سینمایی خروج بود، اتفاقی در همان شب اول اکران با استقبال گسترده روبرو شد و حتی در روزهای بعد باعث شد در شهر ورامین بسیاری تراکتور سوار هم با وسیله نقلیه خود به تماشای اثر بنشینند، این اکران موفق «سروش صحت» را بر آن داشت تا وی نیز فیلمش را در چرخه سینما ماشین اکران کند، اتفاقی که نشان داد پدید اکران در سینمای کشور ظرفیت بالایی دارد. 

حال نزدیک به چهار ماه از چالشهای اخیر سینما در ایام کرونا و قرنطینه خانگی گذشته است، سینما تغییر و تحولات بسیاری را بر خود دیده، بسیاری از آثار سینمایی تولیدات خود را به آرامی شروع کرده اند و بازگشایی سینماهای کشور در مناطق سفید بلامانع دانسته شده است، باید دید سینمای ایران در دوران پساکرونا چه تغییراتی می کند، سینمایی که بدون شک باید فکری به حال مخاطبانی که ماه‌ها در خانه مانده‌اند انجام دهد، مخاطبانی که قطعا برای بازگشت به سالن سینما باید دلیلی قابل قبول داشته باشند و آن دلیل می تواند تولید آثاری متنوع و باکیفیتی بسیار بالاتر از دوران پیشاکرونا باشد.