تاثیر کرونا بر قاچاق فرآورده‌های نفتی یارانه ای
-سرهنگ جلال امینی در یادداشتی نوشت: فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای که دولت با پرداخت یارانه آن را کمتر از قیمت تمام شده به بهره برداران عمده سوخت واگذار می‌کند و شامل نفت سفید، بنزین، نفت گاز، نفت کوره و گاز مایع هستند، اختلاف قیمت قابل توجهی با قیمت‌های جهانی دارد. نیاز آن سوی مرز‌های کشور و قیمت داخلی پایین فرآورده‌های نفتی زمینه قاچاق این مواد را فراهم آورده و میل به قاچاق این کالای با ارزش (عمدتاً نفت و گاز) توسط سوداگران را افزایش می‌دهد.
امروزه روش‌های متنوعی برای قاچاق فرآورده‌های نفتی به کار گرفته می‌شود و مقابله با قاچاق فرآورده‌های نفتی با توجه به شیوه و شگرد‌های متنوع قاچاقچیان خصوصاً در قاچاق سازمان یافته فرآورده‌های نفتی بخشی از توان پلیس را به خود اختصاص می‌دهد.
در این بین پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز پلیس امنیت اقتصادی ناجا بعنوان متولی مبارزه با قاچاق با صدور دستورالعمل‌های پیشگیری و اجرای طرح‌های عملیاتی مقابله‌ای سراسری و منطقه‌ای نقش بسزایی را در جلوگیری از قاچاق این فرآورده‌ها دارد. لیکن نیاز به همراهی، همدلی و همکاری بیشتر تمامی سازمان های مرتبط با موضوع برای رسیدن به اهداف راهبردی در این حوزه مهم اقتصادی است.
در چند ماهه اخیر قمت انواع فرآورده‌های نفتی در اغلب نقاط جهان از جمله کشور‌های همجوار کاهش یافته و تقاضا برای آن وجود ندارد. تقاضای چین برای نفت از زمان شیوع ویروس کرونا کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته و پیش بینی رشد تقاضا برای نفت در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ به میزان ۴۴۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت، همچنین آژانس بین‌المللی انرژی با اصلاح پیش‌بینی پیشین خود در مورد رشد تقاضای روزانه جهانی نفت در سال ۲۰۲۰، آن را با ۳۶۵ هزار کاهش به ۸۲۵ هزار بشکه رساند، رقمی که پایین‌ترین حد از سال ۲۰۱۱ تاکنون محسوب می‌شود.
ویروس کووید ۱۹ که همه گیری آن روی تمام بخش‌های مهم اقتصادی جهان اثر گذاشته است، قاچاق سوخت را به صورت خرد و هم کلان (سازمان یافته) تحت تأثیر خود قرار داده است و با توجه به بررسی گزارش‌های دریافتی میزان قاچاق فرآورده‌های نفتی از کشور از ابتدای سال سیر نزولی داشته، این روند کاهشی از اسفند ۹۸ و با شیوع بیماری شروع و کماکان ادامه دارد.
پس از اعلام شیوع ویروس کرونا در ایران، از هفت همسایه‌ای که با کشور ایران مرز مشترک زمینی دارند، ۵ همسایه، یعنی عراق، ترکیه، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان تدابیر ویژه‌ای برای محدودیت در رفت و آمد به کشورمان به اجرا گذاشتند که این مهم در کاهش قاچاق سوخت اثرگذار بود.
تشدید اقدامات کنترلی در ورودی استان‌ها (جهت جلوگیری از مسافرت‌های غیر ضروری داخلی)، کاهش تقاضا در کشور‌های همسایه و بسته بودن مرز برخی از کشور‌ها و عدم امکان قاچاق سوخت از آنجا، باعث کاهش میزان قاچاق شده است و میزان کشفیات سه ماهه اخیر در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مبین این موضوع می‌باشد که حجم قاچاق کاهشی است.
پیش بینی می‌شود پس از مهار یا فروکش کردن کرونا و عادی‌تر شدن اوضاع جهانی خصوصاً در کشور‌های همسایه، مجدداً تقاضای خرید سوخت بالا رفته و ایادی فعال در این حوزه فعالیت خود را آغاز نموده و قاچاق سوخت یارانه‌ای افزایش یابد؛ لذا اجرای طرح‌های مقابله‌ای سراسری و منطقه‌ای و تشدید اقدامات کنترلی در محور‌های منتهی به مرز‌ها در دستور کار این پلیس قرار داشته و با توجه به شرایط پیش رو اقدام متناسب به عمل می‌آید.