نگاهی به آمار اهدای عضو در ایران

- روزنامه خراسان نوشت: اهدای عضو از فردی که دچار مرگ مغزی شده است و دیگر امیدی به زنده ماندنش نداریم موضوعی است که سال‌ها در مجامع مختلف مطرح شده و در ایران هم از سال ۱۳۶۸ شمسی انجمن اهدای عضو بنیان گذاشته شده است و امروز بعد ازگذشت سال‌ها از نظر آمار، ایران رتبه اول را در خاورمیانه و رتبه ۳۹ را درجهان دارد.

این درحالی است که به گزارش ایسنا، روزانه ۷ تا ۱۰ نفربه دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند. در ادامه به مشکل افراد در لیست انتظار پیوند در روز‌های شیوع کرونا و چگونگی پیوند کبد می‌پردازیم.

شرایط سخت پیوند در ایام شیوع کرونا

با شیوع بیماری کرونا بیش از ۲۵ هزار نفر درصف انتظار دریافت پیوند با مشکل رو به رو شده اند، چرا که بسیاری از بیمارستان‌ها درگیر رسیدگی به بیماران کرونایی هستند.

امید قبادی نایب رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان هم در اسفندماه گذشته با اعلام ممنوعیت پیوند در چند استان، از انجام بررسی‌های دقیق برای فرد اهداکننده مشکوک به کرونا خبر داد. به گفته وی در شرایط شیوع کرونا، پیوند زمانی انجام می‌شود که گیرنده و دهنده به کرونا مشکوک نباشند و گیرنده در شرایط اورژانسی قرارداشته باشد. وی از آمار ۲۵ هزار نفر در لیست انتظار پیوند خبرداد که بیش از ۸۵ درصدشان نیازمند پیوند کلیه هستند.

از آن جا که هنوز تاریخ مشخصی برای پایان کرونا اعلام نشده است و از طرفی ممکن است وضعیت بیماران نیازمند به پیوند هم وخیم‌تر شود، باید مراکزی مجهز برای پیوند در نظر گرفت تا اگر اهدا کننده غیر کرونایی داشتیم به آن جا منتقل شود و پیوند به گیرنده صورت بگیرد.

آمار پیوند کبد

هومن نریمانی مدیر کل طرح هیئت امنایی صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت از آمار پیوند تا بهمن ماه ۹۸ چنین می‌گوید: «۱۰۲۲ پیوند کبد را در مراکز درمانی انجام داده ایم. کشور ما در زمینه پیوند کبد از کشور‌های پیشرو محسوب و در دانشگاه شیراز سالانه ۵۰ پیوند کبد انجام می‌شود و در مشهد نیز در سال‌های اخیر پیوند کبد انجام شده است.»

پیوند کبد جزو سخت‌ترین‌ها

جعفریان، سرپرست بخش پیوند کبد بیمارستان امام خمینی، در این باره می‌گوید: «پیوند کبد جزو سخت‌ترین اعمال جراحی است، به این دلیل که کبد پنج اتصال عروقی و صفراوی دارد. از طرفی بیماری که دچار نارسایی کبدی است، مشکل انعقادی هم دارد. یعنی در این جراحی با بیماری طرف هستیم که بیماری‌های همزمان دیگری دارد.»

علل نیاز به پیوند کبد

مواردی مانند زردی، تجمع مایع درداخل شکم، خون ریزی‌های گوارشی، عفونت‌های مکرر یا سرطان کبد، هپاتیت، بیماری خود ایمنی و مراحل پیشرفته کبد چرب باعث می‌شود تا فرد به کبد پیوندی نیاز پیدا کند.

دریافت کبد از دهنده دچار مرگ مغزی یا دهنده زنده مقدور است. فرد زنده می‌تواند ۶۵ تا ۷۰ درصد کبد خود را اهدا کند. کبد قدرت بازسازی خیره‌کننده‌ای دارد و بعد از شش ماه به حجم اولیه خود بازمی‌گردد. می‌توان کبد دهنده دچار مرگ مغزی را به دو بخش تقسیم کرد تا یک کبد به دو فرد پیوند شود.

سالی ۳۳۰۰ نفرقبل از دریافت عضو فوت می‌کنند

ابراهیم خالقی، مسئول مرکز فراهم اوری و پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: «طبق آمار در کشور ما متاسفانه در هر ۱۰ دقیقه یک نفربه لیست انتظار پیوند وارد می‌شود. این در حالی است که روزانه ۷ تا ۱۰ نفر از این لیست یا به عبارتی سالی سه هزار و ۳۰۰ نفراز این لیست قبل از دریافت عضو فوت می‌کنند.

این آمار اهمیت اهدا و پیوند عضو را نشان می‌دهدو به همین منظور کار‌های زیادی انجام شده است به طوری که باید گفت ما رشد کمی و کیفی خوبی را بعد از ۱۸ سال راه اندازی پیوند اعضا در مشهد داشته ایم.

درسال ۹۸ بیشترین اهدا از مرگ مغزی را داشتیم و این تعداد به ۱۲۵ مورد رسید و تعداد اعضای اهدایی از ۵۲۶ نفر (درسال ۹۷)، به ۶۸۵ نفر رسیده است.

از طرفی همان طور که می‌دانید به دلیل استفاده از دارو‌های تضعیف کننده سیستم ایمنی در بیماران پیوندی، وضعیت آن‌ها دراپیدمی کرونا دچار مشکل می‌شود

این آمارتا اول اسفند ۹۸ ادامه داشت تا این که متاسفانه با شیوع کرونا با آیین نامه‌های وزارت بهداشت اهدای عضو محدود شد. در ماه اول شیوع کرونا تمام پیوند‌ها متوقف و فقط پیوند کبد و ریه و قلب انجام شد و برای بیماران کلیوی دیالیز در نظر گرفته شد. در ادامه پروتکل خاصی برای بررسی فرد دچار مرگ مغزی تدوین شد که کار تشخیص آلودگی وی به کرونا را سخت می‌کرد و البته با انجام آزمایش و کیت تشخیصی خوشبختانه دوباره کارپیوند اعضا راه افتاد واز هفته قبل انجام شده است و ان شاا... ادامه پیدا می‌کند.»