حکم برگشتن از نیت روزه در اثنای روز
- پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری www.leader.ir، استفتائات جدیدی که در مورد احکام از دفتر رهبر انقلاب سوال میشود را ماهانه منتشر می‌کند.
استفتائات جدید اردیبهشت ماه به شرح زیر است:
خوردن سحری پس از اذان صبح
سؤال۱: اگر در ماه رمضان برای سحری بیدار شویم و سحری بخوریم و بعد بفهمیم اذان گفته‌اند روزه قبول است یا باید روزه آن روز قضا شود؟
جواب: اگر روزه‌دار در سحر ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا خیر، کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد سپس معلوم شود که در آن هنگام صبح شده بود، باید قضای آن روز را بگیرد. ولی اگر تحقیق کند و بداند که صبح نشده و چیزی بخورد و بعد معلوم شود که صبح بوده است، قضای آن روز بر او واجب نیست.
تزریق واکسن هنگام روزه
سؤال۲: آیا تزریق واکسن که در عضله یا زیر پوست تزریق میشود، روزه را باطل می‌کند؟
جواب: باطل نمی‌کند.
برگشتن از نیت روزه در اثنای روز
سؤال۳: در روز ماه رمضان به دلیل اغوای شیطان، تصمیم گرفتم روزه ام را باطل کنم، ولی پیش از اینکه عملی که روزه را باطل می‌کند انجام دهم، از تصمیم خود منصرف شدم حکم روزه ام چیست؟ و اگر این امر در روزه غیر ماه رمضان پیش آید چه حکمی دارد؟
جواب: در روزه ماه رمضان اگر در اثنای روز از نیّت روزه گرفتن بر گردد به‌طوری که قصد ادامه روزه نداشته باشد، روزه اش باطل میشود و قصد دوباره او برای ادامه روزه فایده ندارد، البته تا اذان مغرب باید از کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری کند.
اما اگر دچار تردید شود به این معنی که تصمیمی برای باطل کردن روزه نگرفته باشد یا تصمیم بگیرد کاری را که موجب باطل شدن روزه است انجام دهد، ولی آن را انجام نداده باشد، در این دو صورت صحّت روزه او محل اشکال است و احتیاط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعداً هم آن را قضا نماید.
هر روزه واجب معیّن دیگر ـ مانند نذر معیّن و امثال آن ـ نیز دارای همین حکم است.
روزه و خون‌ریزی دهان
سؤال۴: من روز قبل دندان پُر کردم، امروز که لثه‌ام کمی خون ریزی دارد؛ آیا فرو بردن آب دهان در این حالت (مخلوط شدن با خون دندان) جایز است؟ روزه‌ام چه حکمی دارد؟
جواب: خونی که از لثه می‌آید را تا زمانی که عمدا فرو نبرده‌اید، روزه باطل نمی‌شود. اما اگر در آب دهان، مُسْتَهْلَک شود (یعنی در آب دهان از بین برود)، محکوم به طهارت است و فرو بردن آن اشکال ندارد و روزه را باطل نمی‌کند.
مضمضه کردن آب برای رفع عطش
سؤال۵: اگر روزه‌دار آب را به قصد رفع عطش در دهان گردانده و بیرون بریزد - به طوری که اندکی از آن هم پایین نرود- چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد.
فرو رفتن بی اختیار آب در هنگام روزه
سؤال۶: اگر فردی در حال روزه برای شستشوی دهان و خنک شدن، آب را وارد دهان خود کند یا به جهت وضو، مضمضه کند، اما بی اختیار آب فرو برود، آیا روزه، باطل است و باید آن را قضا کند؟
جواب: در غیر مضمضه برای وضوی نماز واجب، احتیاط آن است که روزه آن روز را قضا نماید.
مراجعه به دندانپزشکی در حال روزه
سؤال۷: با توجه به اینکه مراجعه به دندانپزشکی در حال روزه در صورتی که شخص اطمینان داشته باشد چیزی از گلویش پایین نمی‌رود، اشکال ندارد، بفرمایید:
اولاً آبی که هنگام عملیات دندانپزشکی وارد دهان میشود حکم آبی را دارد که برای خنک شدن دهان وارد دهان کرده است (که اگر بی اختیار فرو رود باید به احتیاط واجب روزه را قضا کند) و یا حکم آبی را دارد که هنگام وضو برای نماز واجب، مضمضه می‌کند که قضا ندارد؟
ثانیاً آیا بین آب و غیر آب (اعم از مایعات و غیر مایعات) تفاوتی وجود دارد؟
جواب: اولا در مورد آب بنابر احتیاط واجب باید قضای روزه را به جا آورد.
ثانیا وجوب قضا، مخصوص به آب است بنابر این اگر غیر آب بی اختیار فرو رود روزه باطل نمی‌شود.
استنشاق در حال روزه
سؤال۸: با توجه به اینکه اگر برای غیر وضوی نماز واجب، مضمضه کنیم چنانچه آب بی اختیار هم فرو رود، بنابر احتیاط روزه باطل است آیا وارد کردن آب در بینی (استنشاق) هم حکم مضمضه را دارد؟
جواب: این حکم مخصوص به مضمضه است و شامل استنشاق نمی‌شود.
حجامت در حال روزه داری
سؤال۹: آیا حجامت در حال روزه، جایز است؟
جواب: اشکال ندارد، ولی اگر موجب ضعف شود، مکروه است.
ناتوانی از ادای کفاره افطار عمدی
سؤال۱۰: کسی که چندین سال روزه نگرفته و توبه کرده است، ولی برای ادای کفاره افطار عمدی، توان جسمی برای روزه گرفتن و توان مالی برای پرداخت پول کفاره را ندارد، وظیفه او چیست؟
جواب: باید به هر تعداد فقیر که می‌تواند، کفاره بپردازد و احتیاط آن است که استغفار کند و اگر به هیچ مقدار توان پرداخت کفاره را ندارد، کافی است استغفار کند یعنی از صمیم قلب بگوید: اَستَغفِرُ الله (از خداوند بخشایش می‌طلبم).
استفاده از اسپری تنفسی در هنگام روزه
سؤال۱۱: آیا استفاده از اسپری تنفسی که گازی را وارد فضای حلق و ریه می‌کند و مانع از تنگی نفس میشود، باطل کننده روزه است؟
جواب: استفاده از اسپری مذکور اگر صرفا برای باز کردن راه تنفسی و بدون دارو باشد و یا اینکه همراه با دارویی است که به صورت پودر به ریه‌ها پاشیده شود، روزه را باطل نمی‌کند.
استفاده از قرص زیر زبانی در هنگام روزه
سؤال۱۲: آیا قرص زیر زبانی با توجه به اینکه چیزی از حلق پائین نمی‌رود و صرفا از طریق زیر زبان، جذب میشود، باعث باطل شدن روزه می‌گردد؟
جواب: اگر آب دهان که با آن قرص آغشته شده، بیرون ریخته شود و چیزی از آن وارد حلق نشود، روزه باطل نمی‌شود.
وظیفه شخص پس از بطلان روزه
سؤال۱۳: در مواردی که روزه باطل میشود، آیا نسبت به بقیه روز تکلیفی داریم یعنی می‌توانیم مبطلات دیگری انجام دهیم؟
جواب: در همه مواردی که شخص، مکلف به روزه است باید در ادامه روز، اِمساک کند و از مبطلات روزه پرهیز نماید.