ضرر سنگین تماشاخانه‌ها در جریان شیوع ویروس کرونا/تئاتر در هاله‌ای از ابهام باقی مانده
رضا جاویدی کارگردان جوان تئاتر در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی ، پیرامون کارگردانی نمایشنامه «اسم» گفت: اوایل دی ماه سال گذشته با انتخاب نمایشنامه «اسم» تمرینات این اثر را آغاز کردیم، این نمایشنامه به دو شیوه وفادار به متن و کمدی پیشتر اجرا شده بود و من می‌خواستم فضایی بین این دو اتمسفر را روی صحنه ببرم.
وی درباره شیوه چیدمان بازیگران این نمایش افزود: از همان ابتدا که متن را مطالعه کردم بازیگرانی را در ذهن داشتم و در نهایت تصمیم گرفتم که از بازیگران نسبتاً چهره و معروف برای این اثر استفاده کنم، بازیگرانی که توانایی بالایی داشته و بتوانند در فرصت کوتاه تمرینات خودشان را به نقش برسانند. زیرا ما برای اجرای اثر در اسفند ماه تنها دو ماه فرصت داشتیم.
جاویدی اضافه کرد: با توجه به زمان کم تمرین نیاز داشتم تا بازیگرانم تجربه کافی را برای ایفای نقش داشته باشند، ما دو ماه به صورت طولانی مدت تمرین کردیم تا در نهایت توانستیم اثر را برای اجرا آماده کنیم، اکثر بازیگران این نمایش سابقه تئاتری داشتند، البته اکثرا در تلویزیون و سینما سابقه حضور داشتند که خود عاملی برای جذب مخاطب بود اما به شخصه بیشتر به دلیل تجربه آنها بود که اقدام به انتخاب این عزیزان کردم.
وی چالش همکاری با بازیگران چهره و با تجربه ادامه داد: کار کردن با بازیگران با تجربه چالش بزرگی محسوب می‌شود، این همکاری یک تیغ دو لبه است و مهم است که چگونه با آنها همکاری کنید، باید به عنوان کارگردان بدانید که تا چه حد باید این بازیگران را به کارگردانی راه دهید تا هم از تجربه‌شان استفاده کنید و هم اینکه شاکله فکری خودتان در مقام کارگردان را حفظ کنید، به نظر خودم از پس بازیگران چهره نمایش اسم بر آمدم، زیرا هم از تجربیاتشان استفاده کردم و هم اینکه آن چیزی که روی صحنه رفت به آنچه در ذهن داشتم بسیار نزدیک بود.
کارگردان نمایش «اسم» درباره دلیل حضورش در کارگردانی تئاتر، پس از سالها عکاسی این هنر ادامه داد: علاقه همیشگی من تئاتر بوده است، همواره علاقه شدیدی به تماشای تئاتر داشتم و به همین دلیل هم عکاسی این هنر را انتخاب کردم، عکاسی تئاتر فرصتی را برایم ایجاد کرد تا در فرصتی چندین ساله تعداد بسیار زیادی تئاتر ببینم.
وی در همین رابطه تاکید کرد: تماشای متوالی تئاتر باعث شد تا با سبک‌های کارگردانی متفاوت، بازی‌های گوناگون و طراحی صحنه‌های جالب آشنا شوم. این تجربه و تماشای تعداد زیادی نمایش باعث شد تا بتوانم اولین اثر را به کارگردانی خودم روی صحنه ببرم.
این کارگردان جوان درباره توقف نمایش خود به دلیل شیوع کرونا افزود: ما با استرس زیادی کار را جمع کردیم تا به زمان اجرا در اسفند ماه سال گذشته برسیم چندین ساعت در روز تمرین می‌کردیم و خوشبختانه همه چیز در نهایت به خوبی پیش رفت و اجرا به اول اسفند ماه رسید، منتها شیوع کرونا به یکباره همه چیز را برای ما تغییر داد، در ابتدا فکر می‌کردیم که تعطیلات کوتاه مدت است، منتها تعطیلات به یکباره طولانی شد و همه برنامه هایمان را به هم ریخت.
وی با اشاره به اهمیت ویژه تمرینات در تئاتر ادامه داد: همه چیز در تئاتر رسیدن به اجرا از راه تمرین است، وقتی یک اجرا دو ماه تعطیل می‌شود بدون شک اگر بخواهیم بار دیگر آن را روی صحنه ببریم باید تمام تمرینات خود را تکرار کنیم تا هماهنگی بین بازیگران بار دیگر ایجاد شود.
کارگردان نمایش «اسم» درباره ضرر مالی حاصل از تعطیلی این نمایش افزود: در اینکه گروه‌ها متضرر شده اند شکی نیست اما اینکه چه مقدار ضرر وارد شده هنوز نمی‌توان نظری قطعی داد، باید زمان بگذرد تا شرایط به حالت طبیعی باز گردد، باید ببینم که وزارت ارشاد، مرکز هنرهای نمایشی یا سالن نمایش چگونه برخوردی در قبال این قضایا خواهد داشت تا بعدا بتوانیم میزان ضرر احتمالی را تخمین بزنیم.
وی در ادامه افزود: سالن‌ها و تماشاخانه‌های خصوصی در جریان شیوع کرونا صد در صد ضرر کرده‌اند، باید دید این تماشاخانه‌ها موظف به بازاجرای آثاری که متوقف شده‌اند می‌شوند یا خیر، باز هم می‌گویم همه چیز در تئاتر در هاله ای از ابهام است و باید دید بعد از بازگشایی اماکن فرهنگی چه رویکردی در برنامه قرار می‌گیرد.
جاویدی درباره احتمال تعویض بازیگران خود با توجه به تعطیلی بوجود آمده اذعان کرد: همانطور که می‌دانیم اکثر پروژه های سینمایی و تلویزیونی هم همزمان با تئاتر تعطیل شده‌اند پس بازیگران نمایش اسم هم طی این مدت تعطیل بوده‌اند و بعید می‌دانم در باز اجرای اثر مشکلی در قبال بازیگران داشته باشیم. در هر صورت فعلا هیچگونه برنامه ریزی در عرصه تئاتر نمی‌توان انجام داد و باید تا اعلام وضعیت سفید کرونا صبر کرد.
وی درباره چگونگی بازگشایی تئاتر افزود: از نظر من نمی‌توان به یکباره اعلام کرد که تئاتر بازگشایی می‌شود، این خبر باید حداقل دو هفته زودتر عمومی شود تا گروه‌ها بتوانند برای کارهایشان برنامه ریزی کنند، ما برای سرپا شدن و برگشت به شرایط قبل به زمان نیاز داریم.
جاویدی بازگشت به حالت عادی در عرصه تئاتر را چالشی مهم خواند و تصریح کرد: حال اگر تماشاخانه‌ها هم باز شوند ما با چالشی مهم روبرو هستیم و آن اینکه چه مدت زمان باید بگذرد تا مخاطب بار دیگر برای تماشای تئاتر رغبت داشته باشد، اینکه مخاطبان برای تماشای یک تئاتر در سالنی سیصد نفره حاضر شده و خودشان را به خطر بیندازند هم نگرانی بسیار بزرگی است که باید برایش چاره اندیشی شود.
این کارگردان تئاتر با اعلام برآورد خود نسبت به بازگشت تئاتر به وضعیت طبیعی خود خاطرنشان کرد: در حال حاضر اکثر کارگردانان ترجیح می‌دهند در صورت بازگشایی تئاتر مدتی صبر کرده و اجرا نروند تا میزان مخاطبان را محک بزنند، از نظر من به صورت خوشبینانه وضعیت تئاتر تا پایان نیمه اول سال به حالت طبیعی باز نمی گردد، این در شرایطی است که حتی این بازگشایی اردیبهشت ماه اتفاق بیفتد. این نگاه تلخ است اما اتفاقی است که افتاده و علنا کاری از دست ما بر نمی آید.