پروتکل بهداشتی خاص گرمخانه‌ها برای مقابله با کرونا/ انتقال افراد مشکوک به کرونا به اتاق‌های ایزوله/ هنوز پاسخی برای ایجاد اتاق امن مصرف دریافت نکردیم
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، با شیوع کرونا وضعیت زندگی همه تغییر کرده است و گرمخانه‌ها هم از این مساله مستنثنی نیستند. این مساله آنجایی حساس‌تر می‌شود که بدانیم اکثر افراد مراجعه کننده به گرمخانه‌ها توانایی نگهداری و مراقبت از خود را ندارند و در صورت بسته بودن این مراکز، جامعه با خطرات بسیاری روبه‌رو خواهد شد.
تهران از جمله کلانشهرهایی که کارگران فصلی بسیاری در آن ترد می‌کنند و برخی از این افراد سرپناهی را برای اقامت ندارند، در نتیجه گرمخانه‌ها بهترین مکان برای این افراد است تا با خطری در این زمینه روبه‌رو نشوند.
هرساله با افزایش دمای هوا از تعداد مراجعه کنندگان به گرمخانه‌ها کاسته می‌شد اما با شیوع کرونا نه تنها این اتفاق صورت نگرفته است بلکه فعالیت گرمخانه‌های پایتخت به صورت شبانه روزی انجام می‌شود.
در همین رابطه به گفت‌وگو با سید مالک حسینی، سرپرست سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران پرداختیم که مشروح آن به شرح زیر است:
فعالیت ۵ ماه و شبانه‌روزی تمامی گرمخانه‌های تهران
: با توجه به شیوع کرونا فعالیت گرمخانه‌ها با چه تغییراتی مواجه شده و آیا این مساله فشاری را به کادر پرسنلی شما وارد نکرده است؟
سید مالک حسینی: افزایش مراجعات به گرمخانه‌ها پیش‌بینی نشده بود و ما امسال برای اولین در تاریخ نگهداری گرمخانه‌ها، به طور واقعی تمامی مراکز در سطح شهر تهران را خود از از نیمه آبان ماه شبانه‌روزی کردیم، به صورتی که سه وعده به مددجویان غذا می‌دهیم و مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی از آنان به صورت مستمر انجام می‌شود.
پیش از این این کار تنها برای گرمخانه خاوران آن هم در روز‌های شدید باران و برف بود که ممکن بود در سال کمتر از دو هفته باشد، اما امسال وضعیت کاملا متفاوتی را داشتیم و نزدیک به ۵ ماه است که فعالیت گرمخانه‌ها به طور شبانه‌روزی انجام می‌شود.
افزایش ۴۹ درصد مراحعات از ابتدای فروردین تاکنون
: با توجه به شیوع کرونا میزان مراجعات مددجویان به گرمخانه‌ها تا چه میزان افزایش داشته است و این مساله چه تفاوتی با سال‌های قبل پیدا کرده است؟
سید مالک حسینی: تعداد مراجعات امسال در روز سیزدهم فروردین ماه از پیک زمستان سال گذشته هم بیشتر بود و اکنون نزدیک به ۲۳۰۰ نفر را به طور شبانه‌روزی در گرمخانه‌ها نگهداری می‌کنیم که حجم بالایی است.
درباره هزینه‌های تحمیل شده به گرمخانه‌ها با توجه به شیوع کرونا در کشور باید بگویم که ما هرساله وقتی پیک سرما را رد می‌کردیم، با یک کاهش شدید مواجه بودیم، چراکه بسیاری از مراجعات گرمخانه‌ها از شهرستان‌های اطراف تهران هستند و هرساله با افزایش دمای هوا با کاهش تعداد مراجعان روبه‌رو می‌شدیم، اما امسال نه تنها کاهش نداشتیم بلکه از ابتدای فروردین تا تاکنون با افزایش پذیرش بیش از ۴۹ درصدی مواجه شده‌ایم.
پزشکان داوطلب؛ امدادرسان اقدامات درمانی گرمخانه‌های تهران
: تا کنون چه اقداماتی در گرمخانه‌های تهران برای مددجویان از جمله غربالگری انجام شده است و در این زمینه چه همکاری‌هایی را با وزارت بهداشت انجام داده‌اید؟
سید مالک حسینی: باید فضا را واقعی ببینیم، ما در روز‌های ابتدایی شیوع کرونا از وزارت بهداشت درخواست‌هایی را داشتیم، اما با توجه به اپیدمی شدن این مساله واقعا انتظار نداریم که نیروی درمانی به گرمخانه‌ها فرستاده شود.
تنها نگرانی ما در حوزه سامان‌سراهاست که خودمان تلاش کردیم که پروتکل‌ها را تا حد امکان رعایت کردیم و کار را به جلو بردیم.
برای حضور کادر درمان از سوی وزارت بهداشت در گرمخانه‌ها من فکر نمی‌کنم که امکان‌پذیر باشد، در این حوزه ما از پزشکان داوطلب استفاده کردیم و در مرکز خاوران که بزرگترین مرکز گرمخانه‌ای است، پزشکان مستقر را داریم تا مشکلی برای مددجویان ایجاد نشود.
انتقال افراد مشکوک به کرونا به اتاق‌های ایزوله گرمخانه‌ها
درباره امکان غربالگری مراجعه کنندگان به گرمخانه‌های پایتخت باید بگویم که ما امکان غربالگری را نداریم و این مساله را از وزارت بهداشت درخواست کردیم که البته درک می‌کنیم که شرایط کشور سخت است و کادر درمانی کشورمان با فشار‌های بسیاری روبه‌رو هستند، در عوض درباره پروتکل‌هایی با وزارت بهداشت به توافق رسیدیم و از همان هفته اول این مساله را به گرمخانه‌ها ابلاغ کردیم و بر همان اساس عمل می‌شود.
بر اساس همین پروتکل، تب‌سنجی از همه مراجعه کنندگان به گرمخانه‌ها صورت می‌گیرد و در صورت مشاهده علایم بالینی همچون سرفه خشک ممتد یا بدن درد، این افراد به اتاق ایزوله موجود در گرمخانه‌ها منتقل می‌کنیم تا به سرعت در تماس با اورژانس این افراد را به مراکز درمانی برسانیم.
پذیرش افراد مشکوک به کرونا منوط به ارائه گواهی سلامت
: در این شرایط اگر فرد مشکوکی در گرمخانه‌ها به مراکز درمانی منتقل شد، پس از انجام مراقبت‌های درمانی تحت چه شرایطی می‌تواند مجددا در گرمخانه‌ها حضور پیدا کند؟
سید مالک حسینی: افراد مشکوک به کرونا با ارائه گواهی سلامت می‌توانند مجددا در گرمخانه‌ها حضور داشته باشند و اگر تست این افراد هم در رابطه با ابتلا به این بیماری مثبت شود و نیاز به کمک‌های درمانی داشته باشند، در مراکز درمانی پذیرش می‌شود و روند درمان را طی می‌کنند.
ضدعفونی چندباره گرمخانه‌های تهران به طور روزانه
: تاکنون با چه تعداد موارد مشکوک روبه‌رو شده‌اید و چه اقدامات مراقبتی را برای مواجهه با این افراد انجام داده‌اید؟
سید مالک حسینی: تا به امروز نزدیک به ۴۰ مورد مشکوک داشتیم که از این افراد خوشبختانه تاکنون هیچ مورد مثبتی نبوده است و این اتفاق خیلی خوب به این خاطر صورت گرفته که ما مراقبت‌ها را به شدت بالا بردیم.
از طرفی هم به افراد کامل در این زمینه آموزش داده می‌شود و هم اینکه تمامی گرمخانه‌ها روزانه سه بار ضدعفونی می‌شوند.
پروتکل خاص گرمخانه‌ها برای گندزدایی مددجویان
: با توجه به اینکه مراجعه کنندگان به گرمخانه‌ها در مناطق مختلف شهر تردد دارند و امکان آلوده بودن آنان وجود دارد، چه پروتکلی را برای ورود این افراد به این مراکز درنظر گرفته‌اید؟
سید مالک حسینی: مراجعه کنندگان در بدو ورود به گرمخانه‌ها، لباس‌ها و وسایلشان گندزدایی می‌شوند و پس از ورود به مراکز هم ملزم هستند که لباس‌های خود را به امانت تحویل دهند و پس از آن باید از لباس‌هایی استفاده کنند که مرتب شستشو شده و تمیز هستند و در نتیجه این مراقبت‌هاست که خوشبختانه ما کمترین آسیب را در این زمینه داشته باشیم.
توزیع ماسک مخصوص در میان مددجویان گرمخانه‌ها
: با توجه به اینکه بسیاری از مبتلایان به کرونا از علامت خاصی برخوردار نیستند و ممکن است ناقل باشند، چه تدابیری اندیشده شده است تا افراد سالم دچار مشکل نشوند؟
سید مالک حسینی: ما به طور روزانه به تمامی مددجویان ماسک می‌دهیم تا به خاطر روابط نزدیکی که افراد باهم دارند، امکان انتقال این ویروس از افراد ناقل، اما بی علامت هم گرفته شود.
جلسات آموزشی روزانه در گرمخانه‌ها با شیوع کرونا
: با توجه به اینکه مراجعه کنندگان به گرمخانه‌ها در سطح شهر تردد دارند، چه اقدامات آموزشی برای مددجویان تاکنون انجام شده است تا از خطرات در امان باشند؟
سید مالک حسینی: مددکاران نکات آموزشی را به طور روزانه در اختیار مددجویان قرار می‌دهند تا آن‌ها بدانند که چه رفتار‌هایی ممکن است زمینه انتقال آنان را به این بیماری افزایش دهد و از این مساله جلوگیری کنند.
: با توجه به شیوع کرونا در کشور چه تغییری در فعالیت گرمخانه‌ها انجام شده است؟
سید مالک حسینی: تعطیلی گرمخانه‌ها خطرات بسیاری را برای جامعه و افراد بی سرپناه با خود به همراه داشت، در نتیجه تلاش کردیم که با باز نگه داشتن گرمخانه‌ها از افراد بی سرپناهی که امکان مراقبت از خودشان را ندارند، را حفظ کنیم و در این مدت که نزدیک به ۵۰ روز از این موضوع می‌گذرد، موفق عمل کردیم.
درخواست برای ایجاد اتاق امن مصرف در گرمخانه‌های پایتخت
: با توجه به فعالیت مستمر گرمخانه‌ها تاکنون چه اقداماتی برای پذیرش معتادان متجاهر انجام شده است؟
سید مالک حسینی: هفتاد درصد مراجعه کنندگان به گرمخانه‌ها افراد ثابتی هستند که رفتارهایشان اصلاح شده است، اما با افزایش مراجعه معتادان متجاهر به گرمخانه‌ها نگرانی ما را بالا برده، ولی ما راهی جز مراقبت حداکثری از این افراد نداریم که بتوانیم از این مرحله سخت عبور کنیم.
به طور کلی معتادان متجاهر به افرادی گفته می‌شود که معمولا اصرار بر استعمال دخانیات دارند و مصارف آنان به طور شبانه‌روزی و مستمر است، در نتیجه این افراد تمایلی برای حضور در گرمخانه‌ها ندارند چراکه ما اتاق مصرف در گرمخانه‌ها را نداریم.
هنوز پاسخی برای ایجاد اتاق امن مصرف دریافت نکردیم
: پیگیری‌های شما برای ایجاد اتاق امن به کجا رسیده است و تجربه کشورهای دیگر در این زمینه به چه صورتی بوده است؟
سید مالک حسینی: البته ما درخواست ایجاد اتاق مصرف را داده بودیم که هنوز پاسخی دریافت نکردیم که بتوانیم اتاق امن مصرف را در گرمخانه‌ها ایجاد کنیم، چراکه طبیعتا ما بدون مجوز ستاد مبارزه با مواد مخدر نمی‌توانیم کار را انجام دهیم.
بحث مصرف مواد مخدر دو تا موضوع دارد، یکی متادون تراپی است که اکثرا برای افرادی استنفاده می‌شود که در شرایط ترک هستند که به صورت کنترل شده باید مواد مصرف کنند، بخش دیگر آن به افرادی مرتبط می‌شود که اصرار بر استفاده مواد مخدر به هر شیوه‌ای صنعتی یا سنتی دارند که این افراد می‌توانند از اتاق امن مصرف استفاده کنند.
تجربه اتاق امن مصرف در کشورهای دیگر نشان داده در این شیوه که خطر کمتری برای این افراد داشته باشد و به نوعی قرنطینه می‌شوند چراکه افراد در همان اتاق و طبق نظر پزشک هستند و ما درخواست داشتیم که این اتاق‌ها زیر نظر گرمخانه و ستاد مبارزه با مواد مخدر راه‌اندازی شود، اما هنوز پاسخی در این رابطه دریافت نکردیم که طبیعتا نیاز به بررسی‌های بسیار دارد و کار پیچیده‌ای است و به این سادگی‌ها امکان پذیر نیست.
نگهداری از معتادان متجاهر بر عهده شهرداری تهران نیست
نگهداری از معتادان متجاهر بر عهده شهرداری تهران نیست و اگر کمکی در این رابطه انجام می‌دهیم برای کمک به دیگر دستگاه‌هاست، اما مسئولیتی در این حوزه نداریم. در این روز‌ها نیروی انتظامی تلاش می‌کند که فضا را کنترل کند، ما هم در کنار آن‌ها هستیم تا مواردی که نیروی انتظامی بی خطر تشخیص دهد و خود فرد هم تمایل برای حضور در قرنطینه داشته باشد را به گرمخانه می‌فرستیم.
برای مثال در همین هفته اخیر تنها در یک شب صد نفر از این افراد را به گرمخانه‌ها انتقال دادیم، ولی باید به این مساله اشاره کرد که نگهداری حجم تعداد معتادان متجاهری که در سطح شهر وجود دارند، از توان ما خارج است و تا اینجا هم همکاران ما هم با مهارت‌های خودشان، مدارا و سعه‌صدر کار را به جلو می‌برند و پذیرش‌ها را انجام می‌دهند.
برای ادامه کار نیاز تخصیص اعتیار و کمک دولت هستیم
: با توجه به فشرده شدن این اقدامات چه تمهیدات یا تخصیص اعتبارهایی را در خواست کرده‌اید که ادامه این روند به مشکل نخورد؟
سید مالک حسینی: ما با یک سری صرفه‌جویی‌ها و کمک شهردار تهران تلاش کردیم که کار را رو به جلو ببریم و گرمخانه‌ها را فعال نگه‌داریم، اما ادامه این روند نیازمند تخصیص اعتبار و کمک دولت است چراکه فشار بسیاری به کادر پرسنل وارد شده است و از روز اول تاکنون هیچ کمکی را هم از دولت دریافت نکردیم و تمامی هزینه‌ها از سوی شهرداری بوده است. این مساله در حالی انجام می‌شود که با شیوع کرونا بسیاری از مددجویان آسیب دیده‌اند و خودشان هم از شرایط پیش آمده با شیوع کرونا ترسیده‌اند، در نتیجه متمایل به اسکان در گرمخانه‌ها هستند.
تهیه اقلام بهداشتی برای محافظت از جان مددکاران و مددیاران
: برای حمایت از مددکاران و مددیاران و نیروهای پرسنلی خود تاکنون چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
سید مالک حسینی: درباره همکاران خودم در گرمخانه‌ها باید این مساله را متذکر شوم که شرایط سخت و طاقت فرساست چراکه این افراد به طور روزانه در گشت‌های فوریت‌های اجتماعی، گرمخانه‌ها، سامان‌سرا‌ها با موارد مختلفی روبه‌رو هستند و برای مثال ما در سامان‌سرا‌ها افرادی را پذیرش می‌کنیم که حتی بهزیستی هم حاضر به تحویل و نگهداری از این افراد نیستند. تعداد این افراد نزدیک به ۲۰۰ نفر می‌رسد که بیشتر آن‌ها زخم‌های باز و بیماری‌های حاد و روان دارند در نتیجه وضعیت این افراد تا این حد بحرانی و خاص است.
ما از روز اول سعی کردیم که مراقبت‌های خود را تشدید کنیم و در همین رابطه از هفته دوم از همه افرادی که علایم اولیه را داشتند، تست گرفتیم که خوشبختانه تا اینجا مورد خاصی نداشتیم.
درباره تامین اقلام بهداشتی مورد نیاز برای پرسنل هم باید بگویم که ماسک، دستکش، گان و محافظ صورت را بسته به نوع کار همکاران را بر حسب وسع‌مان و موجودی که در بازار وجود داشت، تهیه کردیم.
فشار شدید روانی بسیاری به همکاران من از جمله مددکاران و کادر پرسنل این سازمان وارد شده است و این افراد در معرض خطرات بسیاری قرار دارند، با توجه به اینکه خانواده‌های این افراد هم در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند در نتیجه تلاش می‌کنیم که محافظت بسیاری را از این افراد انجام دهیم.
ضدعفونی چندباره گرمخانه‌ها نیازمند حمایت مسئولان
: برآورد شما از میزان هزینه استمرار این فعالیت‌ها در آینده چیست و تاکنون قول چه کمک‌هایی به شما داده شده است؟
سید مالک حسینی: حمایت دولت تنها در بخش‌های مواد غذایی و مراقبت‌های بهداشتی صرفا نیست چراکه در همین بحث گندزدایی، استفاده از مواد ضدعفونی کننده، تجهیزاتی که با آن ضدعفونی انجام می‌شود و تست‌هایی که از افراد به این منظور گرفته می‌شود، خود متحمل هزینه می‌شود یا در سامان‌سرا‌ها افراد دارو مصرف می‌کنند که نیاز‌های این افراد باید به طور مرتب تامین شود، در نتیجه ما در حال برآورد هزینه‌ها هستیم تا بتوانیم تامین اعتبار کنیم.
شرایط سختی با شیوع کرونا ایجاد شده است و متاسفانه همه فکر می‌کنند که شهرداری نیازی به کمک ندارد در حالی که آقای شهردار اخیرا اعلام کردند که شهرداری تهران در همین ایام به خاطر شیوع کرونا بیش از ۲۵۰۰ میلیارد خسارت دیده است، اما کمک‌ها هنوز به ما نرسیده و باید صبر کنیم تا ببینیم این روند در ادامه به چه ترتیبی ادامه پیدا خواهد کرد و روند بیماری به چه صورتی ادامه پیدا خواهد کرد.